خلقارا تولاو تیزیلمهلری گه توغریدن-توغری کېریش امکانی یوقلیگی، افغانستاندهگی یاشلر اوچون رقملی اپلیکیشن و وبسایت قوریش ساحهلریده اېنگ کتّه توسیقلردن بیری دیر. سلاموطندار اوشبو ساحهلرده فعالیت یوریتهیاتگن ۳۵ ییگیت بیلن صحبت قیلگن، اولرنینگ ایتیشلریچه، بو معما درآمدلری کېسکین کمهیشیگه سبب بولیب و اولر مرکب، قیمت و بیلواسطه یوللردن فایدهلنیش گه مجبور بولگنلر.
اوشبو یاشلرنینگ ایتیشلریچه، افغانستانده بانکی چېکلاولر و رسمی تیزیلمهلر یوقلیگی طفیلی، اولر اورتاقلری یا که مملکتدن تشقریده بولگن چیتایللیک شرکتلرنینگ بانکی اکونتلریدن قوللنیش گه مجبور بولگنلر. بو ایش درآمدلریدن بیر قسمی یا که مالیه تولش گه آلیب کېلهدی، بعضی پیتلرده ۵۰ فایز درآمد کمهیشیگه سبب بولهدی.
تخارلیک ۲۷ یاشر خالد و بامیانلیک ۲۹ یاشر جاوید، بو ایکیلهسی یوتیوب کاناللری اوچون فرهنگی موضوعلر بیلن مصروف، درآمدلری حقیده بوندهی دیېدیلر.
خالدنینگ ایتیشیچه: «افغانستانده یوتیوب درآمدی جوده هم قیین؛ چونکه یوتیوب مملکت بانکلریگه ایشانمهیدی و تحریم آستیده دیر. بیز اروپا مملکتلری آرقهلی امسیان بیلن پولنی قولگه کېریتهمیز یا که امریکا و اروپا ده بولگن اورتاقلر آتیده گوگل ادسنس توزهتیب و اولر پولنی نقد قیلیب و بیزلرگه افغانستان یوبارهدیلر. بیز شو یول بیلن آلغه بارماقدهمیز؛ اولر گه پول بیریلهدی؛ مثال اوچون امسیانلر ۳۰ دن ۵۰ فایز پول آلیشهدی. انشاءالله بو قیینچیلیک برطرف بولسین؛ چونکه ۵۰ فایز پولیمیز کمهیهدی.»
جاویدنینگ کوپهیتیریشیچه: «یوتیوب ساحهسیده بیر قیینچیلیک بار ثبت قیلیش اوچون اوچ آی زمان کېرهک. بانکی اکونتده باشقه معما شو که ایکّینچی مملکتده ثبت بولهدی، دولت تامانیدن ۲۰-۳۰ فایز سالیق آلینهدی.»
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفهمیزگه باش اورینگ!
فراه یشاوچیسی ۲۶ یاشر منصور، تورت ییلدن بیری وبسایت توزهتیش ساحهسیده فعالیت قیلیب کېلماقده، آنلاین آرقهلی پول تاپیشنی اۉزی اوچون اېنگ قیین یول اتهیدی. «تورلی لایحهلرنی عملگه آشیرگن من جملهدن E- commerce web online service و هکذالر-مملکت ایچیده لایحهلر یانیده، خارجی مجازلر اوچون هم لایحه ایشلهگن من؛ بیراق افسوس بیلن اېنگ اساسی معما چیت ایل مملکتلردن پول قولگه کېلتیریش دیر.»
اولر ارا، اپلیکیشن توزهتیش ساحهسیده فعالیتی بولگن یاشلردن بعضیلرینینگ ایتیشلریچه، خلقارا مالی اکونت یوقلیگی، پلتفرملرنی اوتکزیش و درآمد قیلیشنی جدی قیینچلیک بیلن روپهره قیلگن.
کابل یشاوچیسی ۲۲ یاشر عبدالباعث، اپلیکیشن توزهتیش بیلن مصروف، قیینچیلیکلری حقیده بوندهی دیېدی: «بکسک آتیگه اپلیکیشنیم بار. قیینچیلیکلریم اوچون اکونت گوگل پلی توزهتیشیم کېرهک اېدی. افغانستان گوگل پلی رویخطیده یوق و درآمدنی مستقیم قولگه کېلتیره آلمهیمیز. اکونت توزهتیش اوچون افغانستاندن تشقریده بولگن اورتاقیمدن یاردم سورهدیم؛ بیر مقدار پولنی سالیق اوچون تولهشیم کېرهک.»
کابل یشاوچیلریدن باشقه بیری ۲۶ یاشر عبدالمبین، اپلیکیشن توزهتیش بیل, مصرف دیر، قیینچیلیکلری حقیده بوندهی دیېدی: «دیوال اپلیکیشنی ایکّینچی قول اسباب-اوسکونهلرنی ساتیب آلیش اوچون توزهلگن؛ بیراق خلقارا اکونتلر و ماسترکارتدن فایدهلنه آلمسلیک طفیلی گوگل پلیده توزهته آلنگنیمیز یوق. بو قیینچیلیک اوچون ایراندهگی اورتاقلردن یاردم سورهدیم و پول اولرنینگ اکونتی گه ییغیلهدی، بوندهی ایش پولیمیز نیچه قولده بولینیشی گه سبب بولگن.»
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
اقتصادی ایش بیلرمانلردن بعضیلرینینگ ایشانچی گه کوره، مستقیم مالی درآمد قیله آلمسلیک، اقتصادی قیینچیلیک و یاشلرنینگ مالی و آنلاین تیزیلمهلر آرقهلی درآمدلری کمهیشیگه سبب بولهدی و یالغیز سرپرست حکومت گه قرشی سیاسی معمالر و تحریملر بیکار قیلینیشی بیلن حل بولیشی ممکن.
اقتصادی مسئلهلر بیلرمانی سیداحمد مسعودنینگ ایتیشیچه: «خلقارا تولاولردهگی معمالر، آنلاین یول بیلن درآمد تاپهیاتگن یاشلر اوچون جدی توسیق بولیب قالماقده. بو معما اولر درآمدینینگ بیر قسمینی باشقه دولتلر گه یا که واسطهچی شخصلرگه بیریش گه آلیب کېلماقده. بو حالت اقتصادی جهتدن ضررلی، انسانی جهتدن اېسه توردهگی عدالتسیزلیک صفتیده بهالنهدی. بو یاشلر اۉز مملکتلرینینگ قانونلریگه موافق درآمد آلیش امکانیتیگه ایگه اېمسلر و نتیجهده اولرنینگ محنتی و روحی اوستیگه سلبی تأثیر قویهدی.»
اقتصادی مسئلهلر ایش بیلرمانلریدن باشقه بیری عبدالنصیر رشتیانینگ ایتیشیچه: «توزوم اۉزگریشی بیلن غرب مملکتلری افغانستان اقتصادینی تحریم قیلدی و پولنی انتقال بیریش یالغیز حواله آرقهلی ممکن. افغانستاننینگ دنیا بانکلری بیلن مناسبتی برقرار بولسه، یاشلر خلقارا اکونتلر گه قول تاپیب و آنلاین فعالیتلرینی باشلهی آلهدیلر. سیاسی قیینچیلیک و تحریملر بیکار قیلینیشیدن کېین، بو اکونتلر گه قولیلیک بیلن قول تاپیش ممکن.»
عینحالده، تکنالوژی ساحهسیده بیلرمانلردن بیرقطارینینگ ایتیشلریچه، حکومت دیجیتال آست قورمهلرینی کوچهیتیریش و اوقیش دستورلرینی اۉتکزیش بیلن، مملکتده آنلاین تولاو سیستملری گه عاید قیینچیلیکلردن بیر بولیمینی برطرف قیلیشی ممکن.
تکنالوژی ساحهسیده ایش بیلرمان قریب آرین گه کوره: «مینی فکریمچه، دولت آنلاین فعالیتلر رواجلنیشینی اېستهگن حالده، اساسی حرکت قیلیشی کېرهک؛ آست قورمهلر کوچهیتیریلیشی، اوقوو مرکزلری شکللنیشی و یاشلرنینگ تخنیکی قۉللب-قوتلش اوچون دیجیتال ترقیاتی گه دقت قیلیشی درکار.»
افغانستانده خلقارا تولاو بیلن باغلیق معمالر نهفقط وبسایت دیزاینلری، اپلیکیشن توزهتووچیلر و یوتیوب کانالی ایگهلری اوچون جدی توسیق بولماقده، بلکه فریلانسلر، آنلاین بیزنسلر و توریزم کمپنیهلری هم بو بارهده کتّه معمالر گه دوچ کېلماقده. دنیا بانکی سیستملریدن فایدهلنه آلمسلیک، خلقارا پلفترملر آرقهلی پول قولگه کېریتیش و خارجی مجازلر گه خذمت کورسهتیشنی قیینچیلیک بیلن دوچ قیلیب و مملکت اقتصادی امکانیتلریدن کوپینچهسی اوستیگه سلبی تأثیر قویگن.
