۲۲ زن صنعت‌کار و تجارت‌پیشه در پنج ولایت شمالی، در گفتوگو با سلام‌وطندار از نبود بازار برای فروش محصولات شان شکایت دارند.
این زنان، می‌گویند با این که کار در بخش صنایع دستی درآمد اندکی دارد؛ اما برای فراهم‌کردن نیازهای غذایی و غیرغذایی خانواده‌های شان ناچار اند در این بخش فعالیت کنند.
بیشتر زنانی که در این گزارش با آنان گفتوگو شده، با مشکلات اقتصادی روبه‌رو و تنها سرپرست خانواده‌های شان اند.
این گفتوگو در پنج ولایت شمالی انجام شده است که از جوزجان هفت زن، از تخار شش زن، از سرپل پنج زن و از فاریاب و بلخ هر یک دو زن شرکت کرده اند.
از میان زنانی که در این گزارش با آن گفتوگو شده، هفت تن در صنعت قالین‌بافی، سه تن در صنعت بلوچ‌دوزی، سه تن در بخش خیاطی، یک تن در مهره‌دوزی، یک تن در کلاه‌دوزی، یک تن در گل‌دوزی و شش تن دیگر در بخش‌های مختلف تولید صنایع دستی فعالیت دارند.
گلیم و قالین ساخت افغانستان که سال‌ها است زنان در نقاط مختلف به ویژه در ولایت‌های شمالی آن را می‌بافند؛ اما تولیدکنندگان گلیم در فاریاب و جوزجان از رکود بازار فروش این صنعت شکایت کرده و می‌گویند که از دو سال به این سو بازار فروش گلیم در این ولایت با رکود روبه‌رو شده است.
آنان، می‌گویند که تحولات سیاسی پسین، نبود توجه از سوی سرمایه‌گذاران در این بخش و بی‌توجهی مسئولان حکومت سرپرست، سبب شده است که بازار فروش این صنعت با رکود روبه‌رو شود.
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
لطیفه، باشنده‌ی فاریاب که ۱۰ سال می‌شود گلیم‌بافی می‌کند، می‌گوید که از دو سال به این سود کارش کاهش یافته و تولیداتش نیز فروش ندارد.
او، می‌افزاید که در گذشته هر متر گلیم را در بدل ۳۰۰ تا ۴۰۰ افغانی می‌بافت؛ اما اکنون به دلیل رکود بازار فروش این محصول، هر متر گلیم را در برابر ۱۵۰ افغانی می‌بافد. «خودم نخ آماده می‌کنم؛ دختر و عروسم می‌بافند. در گذشته دخترم به مکتب می‌رفت؛ او تا صنف دهم درس خوانده؛ اما از وقتی که مکتب‌ها بسته شده، از بی‌کاری گلیم می‌بافد.»
حلیمه، دیگر باشنده‌ی فاریاب که سرپرست خانواده‌اش نیز است، می‌گوید: «همین گلیم‌چه را که یک متر عرض و بیشتر از یک متر طول دارد می‌برم. خودم هم‌راه با دو دخترم در دو روز در خانه می‌بافیم؛ سپس آن را آورده و پس می‌دهم. ۳۰۰ افغانی برایم می‌دهند. با همین پول نیازهای خود را برآورده می‌کنیم.»
رجب‌خال، باشنده‌ی جوزجان که قالین‌بافی می‌کنند، می‌گوید که به دلیل رکود بارزار کار درآمدی که از طریق قالین‌بافی به دست می‌آور کاهش یافته است. او می‌افزاید: «از وقتی که قالین‌های خارجی آمده قیمت قالین‌های وطنی خیلی پایین آمده است؛ ما به او قیمت که در سابق می‌فروختیم نمی‌توانیم قالین وطنی خود را به بازار به فروش برسانیم. ما از دولت می‌خواهیم که توجه کند.»
زنان صنعت کار در بلخ نیز، می‌گویند که زمینه‌ی صادرات برای صنایع آنان فراهم نیست و در داخل مردم نیز علاقه‌مندی به خرید محصولات داخلی ندارند.
رقیبه برمکی، باشنده‌ی بلخ که از ۱۸سال به این سو با تولید صنایع دستی نیازهای زندگی خود را تأمین می‌کند، می‌گوید که در بیشتر از دو سال گذشته بازار فروش صنایع‌دستی در این ولایت با رکود روبه‌رو شده است.
او می‌افزاید: «در گذشته خارجی زیاد می‌آمدند و مشتری داشتیم و دیگر این که در نمایش‌گاه‌های خارجی زیاد اشتراک می‌کردیم؛ آن جا همه محصولات ما به فروش می‌رسید؛ اکنون مدتی است که در نمایش‌گاه‌های خارجی شرکت نکرده‌ایم؛ وقتی نمایش‌گاه‌های خارجی اشتراک نکنیم همه چیز ما می‌ماند.»
در همین حال، زنان صنعت کار که سال‌ها است در تخار و سرپل سرگرم کار در بخش صنایع‌دستی اند، می‌گویند که به دلیل کاهش میزان علاقه‌مندی مردم به خرید صنایع دستی درآمد آنان نیز کاهش چشم‌گیر یافته است.
محبوبه، باشنده‌ی تخار که هفت سال است بلوچ‌دوزی می‌کند، می‌گوید که او سرپرست خانواده‌ای پنج نفره‌اش و بلوچ‌دوزی تنها منبع درآمدش است. او می‌افزاید: «تنها بلوچ‌دوزی می‌کنم؛ کار دیگری ندارم. اکنون بلوچ‌دوزی کم‌تر و قیمتش پایین‌تر شده است؛ به خاطر این که بازرگانان ایران می‌بردند؛ وقتی پول ایرانی پایین شود، قیمت بلوچ هم پایان می‌شود.»
مریم، باشنده‌ی سرپل که کلاه‌دوزی می‌کند نیز، می‌گوید: «در گذشته یک کلاه را به قیمت ۱۰۰ تا ۲۰۰ افغانی می‌فروختم؛ اما حالا ۳۰ افغانی کسی نمی‌خرد؛ بازار نیست و به خاطری که بازار فروش ندارم روزگار زندگی من هم خوب پیش نمی‌رود؛ چون مواد خام کلاه را نیز می‌خرم که حتا گاهی مصرف خودش را پوره نمی‌کند.»
در سوی دیگر، فعالان حقوق زن، فعالیت زنان در بخش‌های صنعت و تجارت را برای رشد کشور مهم دانسته و از حکومت سرپرست می‌خواهند که از زنان صنعت کار پشتیبانی کند.
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
ثریا پیکان، فعال حقوق زن، می‌گوید: «کار زنان در جامعه مهم است؛ زنان نیم پیکر جامعه اند؛ آنان می‌تواند مشکلات زیادی جامعه و خانواده خود را حل کنند و باید حکومت از زنان صنعت‌کار و شاغل حمایت کند.»
انیسه حیدری؛ دیگر فعال حقوق زن نیز، می‌گوید: «اکنون همه دفترها بسته است و زنان می‌تواند کار صنعت را در خانه انجام دهند؛ مثلا گل‌دوزی خیاطی و مهره‌دوزی همه این کار ها را زنان صنعت‌کار از خانه انجام می‌دهند و باید حکومت این بانوان را حمایت کند.»
عبدالرحمان غزنوی، رییس صنعت و تجارت تخار، می‌گوید که آنان از زنان تجارت‌پیشه پشتیبانی می‌کنند و اکنون به ۳۰۰ زن تجارت‌پیشه در این ریاست ثبت شده است.
او، می‌افزاید که برای حمایت از این زنان در بخش بلوچ‌دوزی بازار مخصوص زنان را ایجاد کرده اند. «ما همان زنان متشبث که بلوچ‌دوزی می‌کنند یا کارگاه دارند و استادان خیاطی هستند برای شان خیلی فرصت را مساعد کرده‌ایم؛ در این جا بازار ویژه زنان است که زنان در آن جا مستقل هستند و کار می‌کنند.»
نیازمحمد تواب، آمر صنعت و تجارت جوزجان نیز، می‌گوید که آنان از زنان قالین‌باف پشتیبانی می‌کنند و برنامه‌های مؤثری را برای بهبود کار آنان روی دست دارند.
او می‌افزاید: «پس از روی کار آمدن امارت اسلامی حضور زنان در صنعت قالین افزایش یافته است و نمایش‌گاه‌ها بین‌المللی در قسمت رشد فروش قالین برگزار شده است که این روش به رشد صنعت قالین کمک می‌کند؛ ما در راستای حمایت از صنعت قالین از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنیم.»
بازار کار زنان صنعت کار در حالی کاهش یافته است که پس از تغییر نظام سیاسی، شمار زیادی از زنان بی‌کار شده اند، به همین دلیل بسیاری از آنان به کار در بخش صنعت رو آورده اند.
