فناوری جدید رازهای چندقرنۀ درون‌ِ نامه‌های قفل‌شده را افشا می‌کند

محققان دانشگاه ام‌آی‌تی، فناوری مجازیِ را ابداع کرده‌اند که آنان را قادر می‌کند نامه‌های قدیمی‌یی را بخوانند که به‌جای پاکت‌ نامه پس از قات‌شدن در محفظه‌های پیچیده پُست شده بودند. 

ماری، ملکۀ اسکاتلند در سال ۱۵۸۷ و ساعاتی پیش از گردن‌زده‌شدن، نامه‌یی به هنری سوم، پادشاه فرانسه که برادر شوهرش بود، فرستاد. او این نامه را بدون امضا فرستاد. ماری این نامه را چندین‌بار قات کرد، بخشی از کاغذ را برید و از آن رشته‌کاغذ برای دوختن محکم نامه و بخیه‌های قفل‌شده استفاده کرد.

این فناوری که اکنون نامه‌های قفل‌شده خوانده می‌شود، در دوران پیش از پاکت‌های مهر و موم‌شده برای جلوگیری از دست‌برد به محتوای نامه‌ها به اندازه‌یی مهم بود که امروزه رمزگذاری صندوق‌های ورودی در ایمیل شما اهمیت دارد. هرچند این هنر با پدیدارشدن پاکت نامه و تولید انبوه آن در دهۀ ۱۸۳۰ رنگ باخت، اما این هنر قدیمی به تازه‌گی مورد توجه مجدد دانش‌مندان قرار گرفته است. با این حال، این دانش‌مندان با مشکل روبه‌رو شده بودند و آن این‌که چه‌گونه بدون آسیب‌رساندن دایمی به این بخش پُرارزش تاریخی، به محتوای آن دست‌رسی داشت.

تیم یازده نفره از دانش‌مندان موسسۀ فناوری ماساچوست (دانشگاه ام‌آی‌تی) و دیگر نهادهای علمی روز پنج‌شنبه، از فناوری مجازی واقعی خود پرده‌برداری کردند که به آنان امکان می‌دهد این کار ظریف را بدون ازبین‌بردن محتوای آرشیوی تاریخی انجام دهند. این تیم در گفت‌وگو با نشریۀ Nature Communications از گشایش مجازی چهار نامۀ تحویل داده‌نشده که در سال‌های ۱۶۸۰ و ۱۷۰۶ نوشته شده بودند، صحبت کرده است. این مراسلات در یک صندوق پستی چوبی به بندر هوگوی در هالند رسیده بود. این صندوق که به مجموعۀ بریین Brienne شهرت دارد، شامل ۳.۱۴۸ قطعه از جمله ۵۷۷ نامه است که قفل‌شان هرگز باز نشده است.

این فناوری جدید می‌تواند دریچه‌یی را به تاریخ درازمدت امنیت ارتباط بگشاید و با بازگشایی قفل روابط صمیمانۀ خصوصی دانش‌مندان قادر اند داستان‌هایی را که در صفحه‌های شکنندۀ این نامه‌ها نهفته است، بخوانند. چنین نامه‌هایی در سراسر جهان وجود دارد.

سلام‌وطندار فارسی را در توییتر دنبال کنید

دانیال اس اسمیت، یک عضو تیم در کینگ کالج لندن می‌گوید: «بیایید بازکردن مجازی را شروع کنیم و ببینیم که [این فناوری‌ها] چه رازی را افشا می‌کند.»

جنا دامبرگیو، نویسندۀ اصلی این تحقیق می‌گوید، مطالعۀ گنجینۀ موجود به من الهام داد تا ببینم که آیا هم‌کارانی که بیش‌تر با فناوری سروکار دارند، می‌توانند راهی دیجیتلی برای گشایش این نامه‌های قفل‌شده پیدا کنند یا خیر. دانش‌مندان در سال ۲۰۱۴ تنها با پاره‌کردن این نامه‌ها قادر به خواندن آنان بودند که چنین گشایشی معمولاً به این اسناد آسیب می‌زد و سرنخ‌ها دربارۀ چه‌گونه‌گی امنیت این نامه‌ها را از بین می‌برد.

بانو دامبرگیو می‌گوید: «نیاز داریم تا نسخۀ اصلی را حفظ کنیم، می‌توانید به یادگرفتن از آن‌ها ادامه بدهید، به‌ویژه اگر پاکت قفل‌شده را بسته نگه دارید.»

نخستین گام برای گشایش این نامه اسکن‌کردن نامۀ مورد نظر با ماشین‌های اکسری پیش‌رفته است. تصویر سه بعدی حاصل از این اسکن_خیلی شبیه اسکن پزشکی_پیکربندی داخلی نامه را نشان می‌دهد. پس از آن یک کمپیوتر تصویر را تجزیه و تحلیل کرده و قات‌ها را از بین می‌برد و تقریباً به گونۀ جادویی لایه‌ها را به یک صفحۀ صاف تبدیل می‌کند که می‌توان متن دست‌نوشته را خواند.  یک کمپیوتر تصویر را تجزیه و تحلیل می‌کند تا چین‌ها از بین برود و تقریباً به طرز جادویی لایه‌ها را به یک صفحۀ مسطح تبدیل می‌کند و متن دست‌نوشته‌یی را می‌توان خواند.

این تیم یکی از نامه‌های مجموعه بریین که به گونۀ دیجیتلی بازگشایی شده را ترجمه کرد. تاریخ این نامه به ۳۱ جولای سال ۱۶۹۷ بر‌می‌گردد که لیل فرانس آن را برای یک تاجر فرانسوی در بندر هوگو فرستاده بود. مشخص شد که این نامه یک درخواستی برای کاپی تأییدشده از اعلامیۀ فوت و هم‌چنان «خبری در مورد سلامتی‌تان» بود.

به گفتۀ محققان، تجزیه و تحلیل بیش‌تر از مجموعۀ بریین، احتمالاً این تحقیق را نه‌تنها دربارۀ شبکۀ پُستی اروپای اوایل دوران مدرنیته پُرمایه می‌گرداند؛ بل‌که دربارۀ سیاست، مذهب، موسیقی، نمایش و الگوهای مهاجرت در این منطقه نیز اطلاعات بیش‌تر خواهد داد.

سلام‌وطندار فارسی را در تلگرام دنبال کنید

این تیم افزون بر این‌که تکنیک خود برای بازگشایی قفل نامه بدون آسیب‌رساندن به آنان را اعلام کرد، ۲۵۰ هزار نامۀ تاریخی را خواندند که به «نخستین سیستم‌سازی تکنیک نامه‌های قفل‌شده» منجر شد. دانش‌مندان ۱۲ سبک از نامه‌های قفل‌شده را پیدا کردند_پیچیده‌ترین آن‌ها دارای یک سبک کلی‌ست که با ۱۲ مرز تعریف شده است و همین‌گونه ۶۴ دسته که در چنین دست‌کاری مانند چین، شکاف و قات دخیل بودند. این تیم به هر کدام از نامه‌های قفل‌شده یک شمارۀ امنیتی داده است.

داکتر اسمیت از دانشگاه کینگ کالج لندن که ادبیات انگلیسی در اوایل مدرنیته تدریس می‌کرد می‌گوید، این هنر چنان متنوع بوده که قفل هر فرد در نامه، حکم امضای آن فرد را داشته است. او می‌گوید: «یک نامه سفیری برای شما شده و مجبور شد چیزی از شما را در بر داشته باشد.»

اگر توانایی گشایش نامه‌های قفل‌شده به گونۀ دیجیتلی ابداع نمی‌شد، نتیجه‌گیری ایمن‌سازی نامۀ ماری، ملکۀ اسکاتلند که برای برادر شوهرش نوشته بود، یک دهه زمان می‌برد. این تیم می‌گوید که گشایش مجازی نامه‌های قفل‌شده می‌تواند یک دهه زمان را به چند روز کاهش دهد.

امندا غسایی، از پژوهش‌گران ام‌آی‌تی می‌گوید، این تیم در شرف تکمیل یک رمز/کود کمپیوتری‌ست که می‌تواند زمان گشایش مجازی را از چند روز به چند ساعت کاهش دهد.

سلام‌وطندار فارسی را در فیس‌بوک دنبال کنید

دبورا هارکنس، مورخ علوم در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی که در این پژوهش شامل نبود، تکنیک اکسری را «تقریباً روی‌کرد باستان‌شناسی» توصیف می‌کند که در تلاش است تأثیر محققان روی بازیابی به گونۀ مصنوعی را به حداقل برساند.

هوارد هوتسون، استاد تاریخ عقلانی اوایل مدرنیته در دانشگاه آکسفورد که نقشی در این پژوهش نداشته است، می‌گوید که تکنیک جدید «نوآوری‌های چشم‌گیری» را ارایه می‌کند. او می‌افزاید، نامه‌های قفل‌شده که یک فناوری نسبتاً ساده است، برای ۵۰۰ سال از بررسی مکاتبات جلوگیری می‌کرد، مگر این‌که برای بررسی مهر و موم شکسته می‌شد.

او می‌گوید: «برای خنثی‌سازی این سیستم پیچیدۀ امنیتی، از یک فناوری دیجیتالی بسیار پیچیده استفاده شده است.»

منبع: نیویارک تایمز

برگردان: علی احمدی