«خوب زمین قلبه میکند؛ خوب که میده کند، حاصل خوب هم میدهد.» این پارهای از گفتههای اکبر ۵۰ساله، باشندهی دایکندی است که از ۲۵ سال به این سو سرگرم کشاورزی است. او، از ابزارهای ساختهشده توسط جوانی میگوید که برای آسانکردن کارهای کشاورزان ۲۰ ابزار کشاورزی ساخته است. اکبر که از صرفهجویی در هزینهها و زمان در بهدستآوردن حاصلات زمینش خوشحال است، میگوید که ساختههای این جوان سبب شده است که هزینههای مواد خام محصولاتش کاهش یابد و حاصلاتی که به دست میآورد، زندگیاش را رونق داده است.
او میافزاید: «در این منطقه که ما زندگی میکنیم، این کار خیلی خوب است. در این منطقه این کارها را کسی یاد ندارد، این آدم خیلی فعال است که این کارها را میکند. برای قلبه به کشاورزی به درد میخورد؛ خوب زمین قلبه میکند؛ خوب که میده کند، حاصل خوب هم میدهد. خیلی ارزان است؛ دیگران ۶۰ تا ۷۰ هزار افغانی میفروشند، این در ۲۰ یا ۲۵ هزار افغانی.»
شمسالله صدیقی، دیگر باشندهی دایکندی که چهار ماه میشود از دستساختههایی مانند بخاری و تراکتور این جوان استفاده کرده است، میگوید کار این جوان با وسایلی که پیشتر از آن برای کشاورزی استفاده میکرد، تفاوت داشته و راحتی را به او به بار آورده است.
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
او میگوید: «تغییرات مثبت این است که خود گاو نگهداری میخواهد، خرج و مصرف دارد. اینها، زمانی که قلبه میکنی، تیل میاندازی برایش استفاده میکنی، نگهداری نمیخواهد. سرش فراشد میکشی، نگهداری میکنی. گاو که است هم خوراک کار دارد؛ هم نگهداری؛ باید یک نفر متوجهش باشد. محصولات و تولیدات در داخل خود کشور ما شود مؤثر است مثال او ژنراتورهای چینی را که مردم میخرند، از ۳۰ تا ۵۰ هزار اما کارکردش اندازهی این هم نیست، محکم نیست، دوام ندارد.»
این گفتههای کشاورزان، نتیجهی تلاشهای جوانی است که با دقت به مشکلات زمینداران گوش داده و راهحلهایی عملی به آنها ساخته است. او کسی است که بدون داشتن امکانات؛ اما با انگیزهی قوی، ۲۲ تراکتور برای آسانی در کار زمینداران، یک ژنراتور حرارتی و یک دستگاه برق ساخته است؛ ابزارهایی که امروز در بسیاری از زمینها و خانهها استفاده میشود.
رضا سلحشور، جوان ۲۹ساله از دایکندی، زمانی تصمیم به ساخت این وسایل گرفت که متوجه شد ابزارهایی که از بیرون وارد میشوند، نه تنها گرانبها؛ بل با نیازهای کشاورزان محلی نیز سازگار نیست. انگیزه و فکر جدید، از دل همین کمبودیها و دشواریها شکل گرفت و اکنون نتیجهاش را کشاورزانی میبینند که با رضایت از ابزارهای او استفاده میکنند.
رضا، در این باره میگوید: «وسایل تراکتور که است، او وقت شهریهایش را دیده بودم که از کشورهای دیگر وارد میشد، وقتی در منطقهی ما میآورد، او بسیار پرعوارض بود؛ مثال یک سال، یکونیم سال کار میکرد؛ مردم از او دستگاه بیخی پشیمان بود؛ باز همان را که دیدم هم شکل او را جدید ساختم. بهتر از آن که عوارض نداشته باشد، کممصرف باشد. پرزهجاتش در هر جا پیدا میشود؛ این خیلی یک سهولت خوب برای مردم است.»
رضا که نزدیک به ۱۰ سال میشود در این مسیر تلاش میکند، توانسته است ۱۵ وسیله را به فروش برساند. او در این مسیر با وجود موفقیتها، با چالشهای اقتصادی نیز روبهرو شده است. «هر وسیلهای که ساختهام، یک یک است به خاطری که توانایی زیاد ساخت اینها را نداشتم. تنها مشکلی که دارم، مشکل اقتصادی است. این وسایل که است، بودجهی مالی زیاد را کار دارد. دولت فقط حمایت مالی کند. از جمله یک کارم نیمه مانده، بودجهاش را نداشتم؛ او همین گاز فاضلات حیوانی است؛ نیمه مانده؛ هزینهاش خیلی زیاد است؛ کارش نتیجهبخش است برای هر کسی که بخواهد در خانهی خود گاز سوخت لازم دارد.»
کارشناسان کشاورزی، به این باور اند که استفاده از وسایل نوین میتواند نقش مهمی در بهبود عملکرد کشاورزان داشته باشد و بسیاری از مشکلات معمول در روند کار کشاورزی را کاهش دهد. مصطفا تیمور وردک، کارشناس کشاورزی، در گفتوگو با سلاموطندار میگوید که ساخت این ابزار گامی عملی برای توسعهی کشاورزی در کشور است.
او میافزاید: «در هر کشور جوانانی میباشند که بعضی وسایل را میسازند که بسیار مفید میباشند، مشکلاتی که در جامعه میباشد، به آن توجه میکنند و برای حل آن اختراع میکنند. این بسیار مفید واقع میشود که یک جوان در افغانستان میبیند کدام مشکل در سکتور زراعتی وجود دارد و بعداً یک اختراع میکند که همان مشکل توسطش حل شود. این بسیار به پیشرفت زراعت کمک میکند؛ چون نظر به وضعیت؛ مشکلی که در سکتور زراعت افغانستان وجود دارد، اینها مطابق او اختراع میکنند.»
سلاموطندار را در اکس دنبال کنید
کارشناسان مسائل اقتصادی، میگویند که تولیدات داخلی افزون بر اشتغال، وابستگی به واردات را کاهش میدهد و زمینه را برای خودکفایی فراهم میکند.
نصیر رشتیا، کارشناس مسائل اقتصادی، میگوید: «تولید ستون فقرات اقتصاد یک کشور را شکل میدهد و هرازگاهی که از تولید داخلی حمایت صورت بگیرد، این میتواند سه پیامد داشته باشد. اول مانع خروج ارز به بیرون کشور میشود بابت وارداتی که در داخل کشور تولید میشوند. دوم میتواند که فرصتهای شغلی را ایجاد کند؛ پیامد سوم آن است که هر قدر که مردم از سرمایهگذاریها و تولید حمایت کند و مصرف کنند، این کار کمک میکند به کشور که حرکت کند به رشد اقتصادی.»
گفتنی است که با وجود دسترسینداشتن به ابزار نوین کشاورزی به دلیل هزینههای بلند، بسیاری از کشاورزان در افغانستان به شیوهی سنتی سرگرم کشاورزی اند که در این میان تلاش یک جوان با فکر نو و ابتکار محلی، توانسته است اندک گرهی از کار کشاورزان را باز کند.