نتیجهی بررسی سلاموطندار از گفتوگو با ۲۵ زن در افغانستان، نشان میدهد که زنان در خیابانها و مکانهای عمومی با آزارهای فیزیکی و کلامی از سوی مردان روبهرو میشوند.
از میان این ۲۵ زن، ۱۴ تن آنها میگویند که هنگام بودن در بیرون از خانه، مردان به آنها با واژههای «زشت» دشنام داده اند و ۱۱ تن دیگر میگویند که آزارهای فیزیکی مانند لمسشدن و برخورد را از سوی مردان تجربه کرده اند.
این زنان، میافزایند که بیشتر از سوی نوجوانان و جوانان اذیت شده اند و این آزارواذیتها، روی حضور آنها در جامعه و رفتن به مکانهای تفریحی تأثیر منفی گذاشته است.
شماری از این زنان، میگویند با این که هنگام رفتوآمدهای درونشهری، حجاب را به گونهی کامل رعایت میکنند؛ اما با آن هم از سوی مردان مورد آزارواذیت قرار گرفته اند.
نسترن و حلیمه، دو باشندهی کابل، میگویند در حالی که با رعایت حجاب از خانه بیرون میشوند؛ اما با آن هم مورد آزارواذیت قرار میگیرند.
نسترن، میافزاید: «ولو که محجبه هم باشیم، لباسهای مناسب هم بپوشیم، باز هم با آزارواذیت روانی و زبانی و تماسهایی که اذیتکننده است، روبهرو میشویم و در بازارها مردان کوشش میکنند که خود را به نحوی به زنان نزدیک کنند یا کلمات زشت و رکیک استفاده میکنند که این خیلی آزاردهنده است.»
سلاموطندار را در اکس دنبال کنید
حلیمه، نیز میافزاید: «حجاب هم میکنیم، پیراهن دراز هم میپوشیم، چادر خود را دور خود میپیچانیم؛ به خاطر این که کسی چیزی نگوید. باز هم با این حال اگر کسی ما را آزار بدهد، فکر کن چه احساس پیدا میکنیم.»
شمار زیادی از زنان گفتوگوشونده در این گزارش، سطح سواد و بیسوادی مردان را نیز دلیلی بر آزارواذیت خیابانی زنان از سوی آنها عنوان میکنند.
۱۴ زن از میان ۲۵ زن در این گزارش، میگویند که هنگام بودن در بیرون از خانه، بیشتر از سوی افراد بیسواد اذیت شده اند؛ اما در سوی دیگر، ۱۱ زن گفتوگوشونده در این گزارش، میگویند که میزان سواد افراد تأثیری روی اخلاق شهری آنها نداشته و آزار خیابانی را هم از سوی افراد باسواد و هم بیسواد تجربه کرده اند.
فوزیه که مورد آزارواذیت جنسی در اجتماع قرار گرفته است، در بارهی تأثیر سواد به عنوان دلیل برای تمایل مردان به آزارواذیت زنان در مکانهای عمومی، میگوید: «آدمهای باسواد نمیخواهند با آزاردادن دیگران شخصیت خود را خدشهدار کنند و معمولاً آزار خیابانی از طرف قشر پایین جامعه است.»
سمیه نیز که مورد آزارواذیت جنسی در اجتماع قرار گرفته است، در بارهی تأثیر سواد به عنوان دلیل برای تمایل مردان به آزارواذیت زنان در مکانهای عمومی، میگوید: «من فکر میکنم که به سطح سواد ربط ندارد؛ فرد باسواد را هم که ببینیم، پرزههایی میگویند که اصلاً لایق فرد نیست.»
زنان گفتوگوشونده در این گزارش، میگویند پس از این که در خیابانها اذیت شده، به ناخوشیهای روانی دچار شده اند.
کریمه، یکی از قربانیان آزارهای خیابانی که با بیماری روانی روبهرو شده است، میگوید: «یک صبح طرف وظیفه میرفتم و در یک کوچهی خلوت یک پسر جوان حدود ۲۰ساله در آخر کوچه ایستاده بود، انگار منتظر کسی بود؛ وقتی مرا دید آهسته به طرف من حرکت کرد و در نیمهی راه دویده طرفم آمد، ناگهان دستش را به طرف بدنم دراز کرد، خیلی ترسیده بودم و دستوپایم را لرزه گرفته بود و بعداً باعث شد که گوشهنشین شوم و سر روانم زیاد تأثیر ماند.»
از میان زنان گفتوگوشونده در این گزارش، ۱۴ تن آنان میگویند که به دلیل آزارواذیتهای خیابانیای که تجربه کرده اند، از رفتن به مکانهای عمومی هراس دارند و نمیتوانند با فکر آرام از خانه بیرون بزنند.
هدیه، باشندهی کابل، در این باره میگوید: «تجربهی بدی که من دارم، در بازار لیسهی مریم بوده است. بیشتر مردان در مکانهای عمومی تلاش میکنند که بدن زنان را لمس کنند.»
آرزو، دیگر باشندهی کابل، نیز در این باره میگوید: «جاهایی که مجبور نباشم، به خاطر این که مورد آزارواذیت قرار نگیرم و به خاطر این که وقتی بیرون برآیی، مردم دیگر هم وضعیت آدم را خراب میکنند.»
شمایل، یکی دیگر از باشندگان کابل، همچنان میگوید: «از ترس آزارواذیت کمتر از خانه بیرون میشوم؛ چون حرفهای ناشایستهای که مردم میگویند، بالای روحوروان ما تأثیر بسیار بدی به جا میگذارد.»
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
با این حال، فعالان حقوق زن، به این باور اند که پایینبودن سطح سواد، نداشتن آگاهی و رعایتنکردن فرهنگ شهرنشینی، از عاملهای اصلی آزارواذیت زنان در مکانهای عمومی و غیرعمومی در افغانستان است.
حسنا رئوفی، فعال حقوق زن، در این باره میگوید: «یکی از عوامل بزرگی که باعث افزایش آزارواذیت خیابانی میشود، این است که سطح فرهنگ مردم پایین است و زمینههای کاری و درسی به مردم مهیا نیست؛ به همین خاطر گاهی افراد آزاردهنده از طریق رفتار و کردار شان باعث آزارواذیت مردم در خیابانها میشوند.»
کارشناسان مسائل اجتماعی، نیز با توجه به پیامدهای منفی خیابانآزاری زنان در اجتماع، میگویند که حکومت مسئول است تا برای ریشهکنکردن این معضل اقدامهایی را روی دست بگیرد.
احمدراشد صدیقی، کارشناس مسائل اجتماعی، در این باره میگوید: «دولت یا نظام باید آزارواذیت را جرم بپندارد و قانون مشخصی را برای خیابانآزاری تعیین کند. ملا امامان به عنوان کسانی که صدای شان در جامعه شنیده میشود، باید آگاهیدهی کنند. همچنان معلمین و کسانی که با تعلیموتربیت یک تعداد از افراد سروکار دارند، مسئولیت دارند که از اضرار و برآیند منفی این کار مردم را آگاه بسازند؛ چون این اقشار هستند که جامعه را میسازند و زمانی که آزارواذیت از یک جامعه از بین برود، بدین معنا است که تربیت، فرهنگ و روابط نیک متقابل رشد میکند و ما میتوانیم جامعهی عاری از همه چالشها داشته باشیم.»
با این همه، مسئولان در وزارت امربهمعروف و نهیازمنکر حکومت سرپرست، با فرستادن پیام کتبی به سلاموطندار میگویند که هنوز هیچ شکایت رسمی مبنی بر خیابانآزاری زنان از سوی مردان در این وزارت ثبت نشده است.
آزارواذیت زنان در خیابانها از سوی مردان، یکی دیگر از مشکلاتی است که امنیت زنان در بیرون از خانه را مختل کرده و روی حضور آنها در جامعه تأثیر منفی گذاشته است.