۱۷ زنی که از طریق شبکه‌های اجتماعی در کابل مورد آزارواذیت قرار گرفته اند، در گفت‌وگو با سلام‌وطندار می‌گویند که بارها از سوی افراد در شبکه‌های اجتماعی مورد آزارواذیت قرار گرفته و امنیت شان را در دنیای مجازی از دست داده اند. از میان ۱۷ زنی که در این گزارش با آن‌ها گفت‌وگو شده است، هشت تن از آن‌ها گفته اند که آزارواذیت‌شدن از طریق شبکه‌های اجتماعی، بر زندگی فردی شان تأثیر جدی گذاشته و به جایگاه اجتماعی آن‌ها آسیب رسانده است.
این زنان، می‌گویند که روبه‌روبودن با آزارواذیت و نداشتن امنیت، سبب شده است که با هویت اصلی شان در شبکه‌های اجتماعی فعالیت نکرده و از تصویر شان استفاده نکنند. از میان ۱۷ زن گفت‌وگوشونده در این گزارش، حساب کاربری پنج تن آن‌ها هدف حمله‌ی سایبری قرار گرفته است و ۱۰ تن دیگر نیز پیام و تماس‌های مزاحم دریافت کرده اند.
دو تن از گفت‌وگوشوندگان، گفته که پس از گذاشتن تصویر شان در شبکه‌های اجتماعی، مورد هتک حرمت قرار گرفته اند.
۱۴ زن گفت‌وگوشونده در این گزارش، از سوی افراد ناشناس و سه تن دیگر از سوی افرادی با هویت مشخص مورد آزارواذیت یا حمله‌ی سایبری قرار گرفته اند.
زینب، باشنده‌ی کابل که از دو سال‌ونیم به این سو از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کند، می‌گوید که سه ماه پیش از سوی افراد ناشناس حساب کاربری‌اش هدف حمله قرار گرفت و تصویرش پس ایجاد تغییرات، در شبکه‌های اجتماعی پخش شد.
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
او می‌افزاید: «آخرین آزارواذیتی که من دیدیم، سایت مرا هک کرده و واردش شده بودند. بسیار خوش دارند سایت‌های شما را هک بکنند؛ سایت‌های تان را هک می‌کنند. با هک‌شدن سایتم، فامیل سر من قهر شد و بسیار مرا زیر فشار قرار داد.»
زینب، تأکید می‌کند که پس از هک‌شدن سایتش و پخش‌شدن تصویرش در شبکه‌های اجتماعی، از سوی خانواده، دوستان و نزدیکانش مورد طعنه قرار گرفت و این موضوع، اکنون او را با افسردگی شدید روبه‌رو کرده است.
او می‌افزاید: «این موضوع بالای روحیه‌ی من به قدری تأثیر کرده بود که من می ترسیدم از خانه بیرون شوم. وقتی از خانه بیرون می‌شدم، همسایه‌ها به چشم دیگر طرف من می‌دیدند که گویا من بسیار کار بد کرده‌ام. وقتی خانه‌ی نزدیکانم می‌رفتم، با خود گپ می‌زدند؛ می‌فهمیدم که موضوع صحبت شان من هستم. چند مدت نمی‌خواستم تلفن در دستم بگیرم؛ مرا افسردگی گرفته بود.»
حسینا محمدی، دیگر باشنده‌ی کابل، نیز می‌گوید که دو هفته پیش هنگامی که می‌خواست برای فراگیری زبان در یکی از آموزش‌‌گاه‌های زبان به گونه‌ی آنلاین نام‌نویسی کند، پس از کلیک‌کردن روی پیوند/لینک، حساب کاربری فیسبوکش هدف حمله قرار گرفت. حسینا، می‌افزاید که هکر در بدل تحویل‌دهی فیسبوکش، درخواست‌های گوناگون داشته است.
او تأکید می‌کند: «وقتی داخل لینک شدم، به من یک پیام آمد که کسی می‌خواهد وارد حریم خصوصی شما شود، من حیران شدم؛ وقتی صبح بیدار شدم، دیدم که فیسبوکم باز نمی‌شود؛ هر قدر که من رمز عبوری را استفاده کردم، فیسبوکم باز نشد. آن‌ها به من گفتند که در مقابل فیسبوکت، باید به ما یک صفحه را بدهید که فالوورش/دنبال‌کننده‌اش زیاد باشد.»
این زنان، می‌گویند که روحیه‌ی زن‌آزاری، فقر جنسی و نبود فرهنگ استفاده از شبکه‌های اجتماعی، از جمله دلیل‌هایی اند که سبب آزارواذیت آنان در شبکه‌های اجتماعی شده است. به گفته‌ی آنان، موضع‌گیری در برابر رویداد‌های گوناگون اجتماعی نیز، از دیگر دلیل‌هایی است که سبب آزارواذیت زنان می‌شود.
حمیرا، یکی دیگر از زنانی که همواره از طریق شبکه‌های اجتماعی هدف حمله و آزارواذیت قرار گرفته است، می‌گوید: «چند روز پیش مورد تهدید یک فرد قرار گرفتم که از فیسبوک به من پیام ماند؛ نظر به پُستی که مانده بودم، مرا توهین و تحقیر کرد. اگر در این موردها ما مورد آزاروازیت قرار بگیریم، طبعاً دیگر آن چیز را پست نمی‌کنیم یا هم در مورد آن حرف نمی‌زنیم یا باعث می‌شود ما دیگر نتوانیم در دنیای مجازی آنلاین باشیم.»
بیشتر زنان گفت‌وگوشونده در این گزارش، گفته اند که پس از اذیت‌شدن و ورود افراد به حریم خصوصی شان، ناچار شدند از نام و تصویر مستعار برای حساب‌های شان استفاده یا حساب‌های شان را حذف کنند.
دینا فضلی، یکی دیگر از باشندگان کابل، می‌گوید چند ماه پیش از سوی فردی که اطلاعات کامل در باره‌اش داشت، بارها از شماره‌های گوناگون مورد آزارواذیت قرار گرفت و این کار سبب شده است که او شماره‌ی تماس خود را تبدیل کند؛ اما تبدیل‌کردن شماره‌ی تماس نتیجه‌ای نداد و سرانجام بیشتر صفحه‌های اجتماعی خود را حذف کرد.
او می‌افزاید: «تمام شبکه‌های اجتماعی به جز واتسپ را حذف کردم؛ البته می‌توان گفت یکی از دلیل‌های آن آزارواذیت بوده است؛ مثلاً در این آخرها از شماره‌های مختلف پیام‌های مختلف دریافت کردم که همه‌ی شماره‌ها مال یک نفر بود. او مرا می‌شناخت؛ در حالی که من از هویت شخص اطلاعی نداشتم.»
مدینه حبیبی که داستان مشابه با ده‌ها زن دیگر دارد، نیز می‌گوید که دوست دارد با هویت اصلی‌اش در شبکه‌های اجتماعی فعالیت کند؛ اما به دلیل آزارواذیت ناچار شده است در دنیای مجازی با نام مستعار فعالیت داشته باشد. «من نمی‌توانم در شبکه‌های اجتماعی نام اصلی خود را استفاده کنم، همیشه از یک نام دیگر استفاده می‌کنم؛ زیاد مورد آزارواذیت قرار گرفته‌ام؛ از طریق مسینجر حتا اخطار دادند. در شبکه‌های اجتماعی ما نمی‌توانیم فعال باشیم؛ این باعث دل‌سردی ما می‌شود.»
این زنان، می‌گویند که آزارواذیت از طریق شبکه‌های اجتماعی، پیامدی ناگوار اجتماعی و خانوادگی را در پی دارد که در بیشتر موردها سبب ازبین‌رفتن اعتماد خانواده‌ها، زندگی مشترک و حتا لت‌وکوب و خودکشی زنان نیز می‌شود.
تمنا اندرابی که تجربه‌ی اذیت‌شدن از طریق شبکه‌های اجتماعی را دارد، می‌گوید: «شماری از دختران به خاطر همین دروغ‌هایی که ساخته شده، یا هک شدند یا عکس شان از جایی گرفته شده و می‌روند با آی‌دی فیک پخش می‌کنند. به همین خاطر لت‌وکوب شدند و حتا بسیاری شان تا سرحد مرگ و خودکشی هم رفته اند.»
خاطره فیضی نیز در باره‌ی پیامد منفی آزارواذیت از طریق شبکه‌های اجتماعی، می‌گوید: «تأثیر بسیار بدی را که می‌تواند بالای حیثیت یک زن این آزارواذیت آنلاین بگذارد، کم‌شدن یا ازبین‌رفتن اعتماد خانواده‌ها نسبت به دختران و خانم‌های شان است که این سبب ایجاد مشکل در خانواده‌ها می‌شود.»
در سوی دیگر، شماری از فعالان حقوق زن، می‌گویند که نبود کنترل از سوی نهاد‌های مسئول بر مدیریت شبکه‌های اجتماعی، سبب افزایش آزارواذیت زنان در دنیای مجازی شده است.
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
یلدا عزیزی، فعال حقوق زن، می‌گوید: «در شرایط کنونی این آزارواذیت‌ها زیاد شده است؛ بسیاری از دختران دست به خودکشی زدند که فامیل شان شک و تردید در مقابل آن‌ها داشتند یا که کدام عکس شان را در صفحه‌های اجتماعی پخش کرده است.»
مسئولان در وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی اما می‌گویند که پس از دگرگونی نظام، ارتباط شبکه‌های اجتماعی با افغانستان قطع شده است و آنان نمی‌توانند بر این شبکه‌ها کنترل داشته باشند.
عنایت‌الله الکوزی، سخن‌گوی وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی، می‌گوید: «در بخش شبکه‌های اجتماعی، مشکلی که اکنون در افغانستان وجود دارد، این است که شبکه‌های اجتماعی بعد از فتح افغانستان هیچ نوع همکاری نمی‌کنند با افغانستان و نماینده‌ی شان هم نیست که ما هم‌راه شان موضوع را شریک کرده بتوانیم؛ مثلی که در گذشته موجود بود، متأسفانه اکنون موجود نیست.»
حیات‌الله مهاجر فراهی، معین امور نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ، نیز می‌گوید که تا کنون فردی در باره‌ی اذیت‌شدن از طریق شبکه‌های اجتماعی در این وزارت شکایت ثبت نکرده است. او می‌افزاید: «تا کنون در مورد این موضوع هیچ کسی با وزارت اطلاعات و فرهنگ تماس نگرفته و شکایت نکرده است. در این بخش اداره‌های مختلف وجود دارد؛ وزارت امر به معروف و نهی از منکر بخش شکایات دارد که در رابطه به این موضوع اگر فردی شکایت دارد، می‌تواند شکایت خود را ثبت کند.»
آزارواذیت زنان و دختران در حالی از طریق شبکه‌های اجتماعی در افغانستان صورت می‌گیرد که در بیشتر کشور‌های جهان دنیای آنلاین راهی برای تحصیل، کار، درآمدزایی و شهرت بیشتر به افراد بدل شده است.
