شماری از جوانان در افغانستان با وجود داشتن شغل رسمی، در شرکت‌ها و نهادهای دیگر نیز کار میکنند. سلام‌وطندار برای بررسی وضعیت شغلی این جوانان با ۳۰ جوان فعال در حوزه‌های رسانه، مهندسی و گرافیک گفت‌وگو کرده است.
۱۲ جوان فعال در حوزه‌ی رسانه، هشت جوان در بخش گرافیک و ۱۰ جوان در بخش مهندسی، در این گفت‌وگو شرکت کرده اند. ۲۱ تن از این جوانان گفته اند که شغل شان در رشد اقتصاد آنها اثرگذار بوده و نه تن شان گفته اند کار شان تا اندازه‌ای به بهبود وضعیت مالی آنها کمک کرده است.
از میان ۳۰ جوان گفت‌وگوشونده در این گزارش، ۱۱ تن گفته اند که هم زمان با کار آزاد در نهادهای مشخصی به گونه‌ی رسمی نیز کار میکنند و ۱۹ تن دیگر از درآمدی که از طریق کار مستقل دارند، نیازهای زندگی شان را فراهم میکنند.
این جوانان وابسته‌نبودن و نبود فشار کاری از سوی نهادها را یکی از مزیت‌های بزرگ کار مستقلانه عنوان میکنند اما موقتی‌بودن این نوع کار را عامل نداشتن امنیت شغلی می‌گویند. شماری از این جوانان، گفته اند که فعالیت‌های مستقلانه به بهبود وضعیت اقتصادی آنها انجامیده و در بیشتر موردها داشتن درآمدی بالاتر از شغل‌های سنتی را تجربه کرده اند.
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
حمید، جوان فعال در بخش مهندسی، می‌گوید که کار آزاد روی رشد اقتصاد خانواده‌اش تأثیر مثبت گذاشته است. او می‌افزاید: «گاهی درآمد شغل آزاد بیشتر از شغل رسمی بوده است؛ اگر در کار رسمی ۱۵ هزار معاش داشته باشم، از کار آزاد می‌توانم ۲۰ یا ۲۵ هزار درآمد داشته باشم.»
اسما، دیگر جوان فعال در بخش مهندسی، می‌گوید: «کار آزاد واقعن به رشد اقتصادی ما کمک می‌کند؛ این نوع کار می‌توانند به رشد اقتصادی انسان کمک کنند و راه رسیدن به خودکفایی را هموار کند.»
بیشتر جوانان گفت‌وگوشونده در این گزارش به این باور اند که کار آزاد نه تنها مزیت‌های زیادی مانند داشتن آزادی عمل را برای جوانان به هم‌راه دارد، بل که می‌تواند نقش خوبی در رشد اقتصادی افغانستان داشته باشد. این جوانان، نبود فشار و آزادی عمل در زمان کار را مهم‌ترین مزیت کار آزاد عنوان میکنند.
مرتضا حیدری، گرافیک دیزاین، می‌گوید: «یکی از مزایای این نوع کار آزادی در زمان‌بندی و نبود فشار روانی است؛ علاوه بر انسان می‌تواند در هر زمان بدون کدام محدودیت کار کند.»
حضرت‌سالیک، خبرنگار، می‌گوید: «کار آزاد از لحاظ مالی درآمد بهتری دارد و معمولن در شغل‌های سنتی درآمد خوبی وجود ندارد؛ در کار آزاد محدودیت خاصی وجود ندارد و فشاری نیست.»
جوانان گفت‌وگوشونده در این گزارش، داشتن مشکلات اقتصادی و نبود شرایط کار را عاملی برای روآوردن شان به کار آزاد می‌دانند.
شکیلا، خبرنگاری که به دلیل محدودیت‌های وضع‌شده بر زنان، نمی‌تواند حضوری کار کند، می‌گوید که برای تأمین نیازهای زندگی‌اش، به شکل آزاد به فعالیت‌های خبرنگاری‌اش ادامه می‌دهد. او می‌افزاید: «مجبور شدم برای تأمین هزینه‌های زندگی به عنوان خبرنگار آزاد فعالیت کنم؛ محدودیت‌های امنیتی و شرایط فعلی افغانستان سبب شده است که تنها بتوانم به صورت آزاد کار کنم.»
احمد که در بخش گرافیک کار می‌کند، می‌گوید از چندی به این سو به شکل آزاد در این بخش کار می‌کند. «کارهای حضوری قادر به تأمین نیازهای ما نبود به همین دلیل به کار آزاد روی آوردم.»
شماری از افرادی که کار آزاد میکنند، می‌گویند که نبود قراردادهای بلندمدت از مشکلات اساسی این است.
نادیه، طراح، می‌گوید که نداشتن درآمد منظم از دیگر مشکلات آزاد است. «این کار درآمد ثابت ندارد و باید همواره در حال رقابت باشیم؛ چون افرادی که کار آزاد دارند زیاد اند.»
منیره، مهندس، می‌گوید: «ممکن در یک ماه پیشنهادهای زیاد دریافت کنیم؛ اما ماه‌های بعد ممکن است هیچ پروژه‌ای نباشد؛ این ناپایداری می‌تواند برای افرادی که به دنبال امنیت شغلی استند، مشکل‌ساز باشد.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
با این همه، شماری از کارشناسان مسائل اقتصادی، می‌گویند در شرایطی که فرصت‌های شغلی زیادی برای جوانان وجود ندارد، کار آزاد می‌تواند راهی برای درآمدزایی آنها باشد.
شاپور یعقوبی، کارشناس مسائل اقتصادی، می‌گوید: «این کار نه تنها می‌تواند به افزایش درآمد فردی کمک کند، بل که بر رشد اقتصادی کشور نیز تأثیر مثبت خواهد گذاشت؛ با توجه به شرایط کنونی کار آزاد به عنوان یک راه‌کار مؤثر و عملی برای مقابله با بی‌کاری باشد.»
تلاش کردیم دیدگاه وزارت کار و امور اجتماعی را نیز در این باره داشته یاشیم؛ اما موفق نشدیم.
با کاهش فرصت‌های شغلی در افغانستان، جوانان زیادی به کار آزاد روی آورده اند تا از این طریق بتوانند نیازهای زندگی شان را تأمین کنند.
