۲۹ میزان اوزبیک تیلی ملی بیرهمی برچه افغانستان خلقیگه، اینیقسه دنیا اوزبیکلریگه قوتلوغ بولسین! اوزبیک تیلی، بای ادبیاتی، تاریخی و مدنیتی یانیده، افاده قدرتی و سوز یساووچیلیک قابلیتی بیلن دنیا بویلهب تیل شناسلرنینگ دقتینی اوزیگه تارتگن بیر تیل حسابلنهدی. شوندهی بولسه هم تاریخ جریانیده ایریم چیت ایل تیل و مدنیتلری تأثیری آستیده قالگنلیگی سیزیلماقدهدیر. چاغیمیزده، دنیا بویلهب مدنی و فرهنگی باسیملرنینگ کوچهییب کونسیین تأثیرچنلهشیب ایریم تیللرنینگ رواجدن توشیشیگه سببچی بولگنلیگیگه گواه بولماقده میز. شو باعث چاغیمیزده تیل آبرهزی اوستیده توختهش و فرقلی نگاهلردن تدقیق قیلیش جُدّه اهمیتلی کورینهدی. اینیقسه اوزبیکچهنینگ اوچینچی تیللر قطاریگه کیرگیزدیریلگن افغانستان ساحهسیده بو موضوعنینگ دقتگه آلینیشی و فرقلی نقطهی نظرلردن تدقیق قیلینیشی تاباره کیرهکلی کورینهدی.
عمومی بیر نگاه بیلن قرهگنده، حاضرگی دورده اجتماعی ترماقلرنی هم اوز ایچیگه آلگن تکنالوژی واسطهسی آرقهلی مهیا بولگن زمانوی امکانلر بو غایهگه ایریشیش احتمالینی جوده هم قولهیلشتیرگن. اوزبیک ییگیتلرینینگ تیک تاک ترماغیدهگی سعی و حرکتلری بو غایهگه ایریشیش گذرگاهیده ایلک قدملرنینگ قوییلگنلیگینی کورستهدی. فقط همه یانداشوولردن آلدین، هر تمانلمه فعالیتلر اوزبیک خلقینینگ ملی اویغانیشی دقتگه آلینیب اجراء قیلینسه، یولگه قوییلگن سعی و حرکتلرنینگ ثمرهلی راق بولیشی انیقدیر.
ملی اویغانیش؛ اوتمیشدن کوچ آلهدیگن، بوگونکی کوندن انگلهیهدیگن و کیلهجککه امید بیلن قرهیدیگن، تعلیم، مدنیت، اقتصادیات و اجتماعی موضوعلر بیلن یوغرولگن بیر ملی شعور جریانیدیر. بو ایسه هر بیر انساننینگ اوز قابلیتی و امکانیتلری دایرهسیده حصه قوشهآلهدیگن مشترک بیر ساختار حسابلنهدی.
هیچ شبهسیز، ملتلر حیاتیده شوندهی لحظهلر کیلهدی که، جمجت آقیب تورگن تاریخ دریاسی، بیر اویغانیشنینگ سنجیلری بیلن ییریدن اوینهیدی. بو ایسه، روحلرگه سینگن بیر سیسدیر؛ زمانه عمقیدن کیلیب، کیلهجککه اوزهلگن بیر چقیریق… ملی اویغانیش بیر تخمنینگ توپراقنی یاریب قویاشگه ییهتیش عضمی کبی، توپلیم آنگینینگ اونیب چیقیش حکایهسیدیر.
بیراق بو تیریلیش اوز-اوزیدن بولمهیدی. اونی تغذیه قیلووچی، اوستیرووچی، شمالده ساچیلیشدن اسرهب قالووچی ایلدیزلر کیرهک. بیر ملت، فقط تیلینینگ شعرییتیده، تاریخینینگ شیویرلشلریده، هنری اثرلرینینگ رنگلریده و توپراغینینگ هیدیده اوزینی تاپهدی. بو قیدیریش، اوتمیشنینگ چنگ باسگن رفلریگه قمهلیب قالیش ایمس؛ عکسینچه، او ییردن آلگن الهام بیلن پارلاق کیلهجکنینگ تملتاشینی قوریشدیر. بیر ملت تاریخیدن، ادبیاتیدن، مدنیتیدن و بای فرهنگیدن خبردار بولیشی بیلن اویغانیش ساری قدیم قویهآلهدی. شو باعث تاریخی و ادبی کتابلر پردقت اوقیلیب تدقیق قیلینیشی و خلقگه تقدیم ایتیلیشی کیرهک. شبههسیز معلوم هدفگه ایریشیش اوچون تعلیم و تربیه موسسهلری و رسانه اورگانلرینینگ قوشهدیگن اولوشی بویوکدیر. بیراق بو موضوعلر فرقلی اورگانلر و کیشیلر طرفیدن قیته-قیته بحثگه آلینگن. اما حاضرگی بحثده تکراری موضوعلر ایمس؛ بلکه آتی توتیلگن اولهنکلر یانیده باشقه قندهی زمانوی امکانلر بارلیگی و بو فرصتلرنی قندهی بهالش ممکنلیگی اوستیده سوز یوریتیلهدی. کورینیشیچه دستلبکی نگاهده اجتماعی ترماقلر و سونی عقل (هوش مصنوعی) معلوم مقصدگه ایریشیشنینگ اینگ قیسقه و تأثیرچن یولی اولهراق کوزگه ایلیشهدی.
کورهشچن اوزبیک ییگیتلری، یوتیوب ترماغیده صفحهلر آچیب، تورلی ساحهلرگه عاید اوزبیکچه کتابلرنی تانیتیب، تنلنگن کتابلردهکی اونملی موضوعلرنی اضاحلهب و اینگ تأثیرچن متنلرینی اوقیشگه حرکت قیلسه؛ بوندهی سعی و حرکتلری بیلن خلقیمیز آرسیده کتاب اوقیش عنعنهسینی رواجلنتیریب، تیلنینگ عامهلشتیریش غایهسیگه بویوک خذمت قیلگن بولهدیلر. تورلی نقطهی نظردن قرهلسه، خلقیمیز آرهسیده کتابخوانلیک عنعنهسی رواجلنگنیده، تیلنینگ عامهلشمهسی یانیده باشقه افضللیکلرنی هم تأمینلیدی. اورنک اولهراق، کتاب ساتیش رقمی یوکسهلیب یازووچیلرنینگ اثرلری تکرار تکرار باسیمدن چیقهدی. شو طفیلی یازووچیلر ینگی اثرلرینی، رمانچیلر ینگی رمانلرینی، شاعرلر ایسه ینگی شعر توپلملرینی چاپگه بیرهدی؛ نتیجهده بیلیم – هنر ساحهسیده ایشلهب چیقهریش مقداری تاباره آرتهدی. شونینگ دیک یوتیوب ترماغی آرقهلی باشلهتیلگن فعالیتلر، کتابخوان و مدنیتلی انسانلرنینگ ییهتیشیشیگه سببچی بولهدی. اوقیشنی عادت حالیگه ایلنتیرگن انسانلرنینگ کوپلب افضللیکلری موجود دیر. اورنک اولهراق دایما اوقیگن انسان، یشهمی دوامیده مهیا بولگن فرصتلردن یخشی یررلهنیش و بحرانلرنی اداره قیلیش کوچیگه ایگه بولهدی. اوقیش مدنیتیگه ایگه بولگن انسان خذمتچی ایمس؛ بلکه باشقهلر اوچون ایش امکانی یرهتگن و ینگی ایش ساحهلری قوریش ظرفیتیگه قادر بیر کیشی بولهدی. سوزلر بیلن همنَفَس بولگن کیشی، هیلهچیلرنینگ توزاغیگه توشمهیدی؛ بیراق اونگه قرشی قوریلگن اویینلرنی کنترول قیلیش و اوز منفعتی اساسیده ایلهنتیریش قابلیتیگه ایگه بولهدی. اوزینی دایما رواجلنتیریب بارووچی شخص؛ سونی عقل (هوش مصنوعی) و سونگی تکنالوژی امکانلریدن هر تامانلمه یررلنهآلیب، بیلیم ساحهسیدهگی ینگی یوتوقلر بیلن همقدم بولهآلهدی.
شو شکلده فیسبوک، انستاگرام، ایکس کبی باشقه اجتماعی ترماقلرده فعالیت کورستهیاتگن ییگیتلر اوزبیکچه پُستلر قوییب باشلهگنده؛ شونینگ دیک برچه ییگیتلر تلگرام ترماغی آرقهلی کتابلرنی المشتیریب اوقیش امکانی تأمینلش گه حرکت قیلگن حالده تیلنینگ اوستیریلیشی ساحهسیده تأثیرلی حرکتلر بجریلگن بولهدی.
نتیجهده اجتماعی ترماقلر آگاهلیک بیلن قوللـهنیلگنیده، افغانستاندهگی اوزبیکلر تیل و مدنیت جهتدن تأثیرلنگن بیر خلق ایمس؛ بلکه باشقهلرنینگ فرهنگی اوستیده تأثیر قویگن بیر ملت مقامیگه کوتهریلهدی . مصرف قیلووچی ایمس؛ بلکه ایشلهب چیقرووچی خلق اولهراق تقدیرلنهدی. شونینگ دیک باشقه هدفلرنینگ بیر پارچهسی ایمس؛ بیراق باشقهلرگه هدف قویووچی و هدف کورسهتووچی خلقگه ایلنهدی.
