غزنی از ولایتهایی است که با داشتن ۱۸ ولسوالی، زمینهی مساعد برای کشت فرآوردههای کشاورزی و پرورش دام را فراهم کرده است. در این میان، نقش زنان در فعالیتهای کشاورزی، نگهداری دام و تولید فرآوردههای لبنی، چشمگیر و تأثیرگذار است. شماری از زنان دامدار و کشاورز در غزنی، در گفتوگو با سلاموطندار از دستآوردها و چالشهای کاری خود سخن میگویند.
نسیمه، زنی است که از دو سال به این سو، در یک سبزخانه سرگرم کار است. او، میگوید که از درآمد این شغل رضایت دارد و مهارتهای لازم برای مدیریت کار را از طریق برنامههای آموزشی کشاورزی آموخته است. «در آمد خیلی خوب داریم؛ دفعهی اول در این مورد تریننگ داده شد؛ دو سال است که ما در این بخش مصروف کار هستیم؛ هم یک سرگرمی برای ما است و هم درآمد خوب دارد. محصولات ما را همین دکانداران میآیند از این جا میبرند؛ راضی هستیم از کار خود؛ همراه من سه تن دیگر هم کار میکنند.»
زنانی که در بخش تولید فرآوردههای لبنی و مرغداری کار میکنند، از چالشهای کاری شان نیز شکایت میکنند. گلچمن، زنی فعال در عرصهی مرغداری در غزنی، از چالشهای کاری خود میگوید: «مشکل برق، مشکل بطری که برقها زیاد رفتوآمد میکند؛ در وقتی که برقها قطع میشود، جوجهها سالم بیرون نمیشوند. مشکلات ما فقط مشکل برق و شیشه است و در پروسس مواد غذایی که است، ما مشکل بوتل شیشهای داریم که مواد غذایی به غیر از شیشه در دیگر بوتلها نگهداری نمیشود.»
بتول، دیگر زنی فعال در عرصهی تولید لبنیات در غزنی، از چالشهای کاری خود نیز میگوید: «توسط هیچ کدام نهادی حمایت نشدهایم؛ ما از نهادها خواهشمندیم که ما را حمایت کنند تا ما بیشتر پیشرفت کنیم؛ تا حداقل از همین راه مستقل شویم و بتوانیم منبع درآمد داشته باشیم. متأسفانه وضعیت کار خیلی خوب نیست، مشتری همیشگی نداریم و کار قراردادی هم کم پیدا میشود.»
کارشناسان مسائل اقتصادی در غزنی، سهم زنان را در تأمین اقتصادی خانوادهها چشمگیر میدانند و میگویند که حضور زنان در بخشهای کشاورزی، دامداری و پروسس محصولات کشاورزی و دامی در مرکز و ولسوالیهای این ولایت بسیار قابل توجه است.
مریم حیدری، یکی از کارشناسان مسائل اقتصادی، در گفتوگو با سلاموطندار میگوید با این که نقش زنان در عرصههای اقتصادی در جامعه کمتر ثبت و گزارش میشود؛ اما سهم آنان در این راستا کمککننده و حیاتی برای رشد اقتصادی خانوادهها است.
حیدری، میافزاید: «بسیاری از زنان به عنوان نیروی کار خانواده در اقتصاد شان نقش مهمی دارند. هرچند نقشهای زنان کمتر ثبت و گزارش میشود؛ ولی فعالیتهای زنان در قالب پروژههای کوچک هم ارزش خود را دارد. کشت و برداشت سبزیجات، حبوبات و بعضی از گیاهان مخصوص طبی و خشککردن و بستهبندی میوهها و سبزیجات و همچنان حفظ و مراقبت از باغچههای خانگی را هم میتوانیم از فعالیت زراعتی زنان در غزنی یاد کنیم.»
مسئولان در ریاست زراعت، آبیاری و مالداری غزنی، با وجود نداشتن آمار دقیق از شمار زنان کشاورز و دامدار، میگویند که حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد زنان در این ولایت در بخشهای کشاورزی و دامداری فعالیت دارند. به گفتهی آنان، این ریاست برنامههای آگاهیدهی و آموزشی متعددی را برای پشتیبانی از زنان فعال در این عرصه برگزار کرده اند.
محمدزکریا هوتک، مدیر عمومی حفاظهی نباتات ریاست زراعت غزنی، میگوید که هایتوزیع تخم اصلاحشده، ایجاد سبزخانهها و توزیع بزهای شیری به زنان، از اقدامهایی بوده اند که از سوی ریاست زراعت غزنی برای زنان انجام شده است. «کدام آمار دقیق در این بخش موجود نیست؛ اما گفته میتوانیم که در حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد فامیلها و خانمها مصروف کار هستند. ریاست زراعت، آبیاری و مالداری غزنی خوشبختانه طی سالهای گذشته و جاری در بخشهای زراعت و مالداری برنامههایی داشتند که از جمله توزیع تخمهای سبزیجات، احداث گرینهاوسها، توزیع مرغها و همچنان بزهای شیری برای خانمها در ولسوالیهای مالستان و اجرستان بوده که برای شان توزیع کردهایم.»
مدیر عمومی حفاظهی نباتات ریاست زراعت غزنی، میافزاید که این برنامهها نقش مهمی در تقویت اقتصاد خانوادهها و توانمندسازی زنان در مناطق روستایی داشته است.
گفتنی است که در کنار فعالیتهای مستقل زنان، بسیاری از خانوادههای کشاورز و دامدار در غزنی، متکی به تلاشهای زنانی اند که در کنار مردان، در پرورش دام، تولید لبنیات و حتا انجام کارهای سخت کشتزار سهم فعال دارند. این همکاری خانوادگی، ستون مهمی در اقتصاد معیشتی روستاهای غزنی به شمار میرود.
