در گوشهی دیگر کابل، با شهروند دیگری به نام فرید روبهرو میشوم. او که نانآور یک خانوادهی هشتنفره است، پس از سرزدن آفتاب با کراچی تکچرخش از خانه بیرون میشود و تلاش میکند که تا پایان روز بار بیشتری از مردم را بکشد و پول بیشتر در آورد؛ اما میگوید که بیشتر روزها حتا نمیتواند ۱۰۰ افغانی کار کند.
ملک، باشندهی کابل، میگوید که به خاطر میزبانی از مهمانانش در روزهای عید قربان برای چیدن میوههای خشک و تازه و گونههای شیرینی بر سر سفرهی عیدیاش، برای خرید به شهر آمده است. شماری دیگر از پایتختنشینان اما میگویند که تنگدست هستند و برای این که پیش نزدیکان شان کم نیایند، ناچار اند اندکی میوهی عید بخرند.
خانوادهها در افغانستان، در سفرههای عیدی، با چیدن گونههای میوههای تازه، خشک، کیک و کلوچه، از مهمانان شان پذیرایی میکنند. شماری از زنان پیش از فرارسیدن عید، گونههای کلوچههای خانگی میپزند و شماری دیگر نیز دوست دارند با گذاشتن دستهگلی وسط سفرهی عیدی، به زیبایی آن بیفزایند.
همهساله باشندگان کابل با نزدیکشدن عید به شهر میروند و برای میزبانی از مهمانهای شان در روزهای عید آمادگی میگیرند؛ اما شماری از باشندگان کابل، میگویند که به دلیل ناداری و بیکاری، نمیتوانند مواد خوراکی مورد نیاز شان مانند میوهی خشک و گونههای شیرینی را، سر سفرههای عیدی شان بچینند.
مسئولان برنامهی توسعهای سازمان ملل متحد در افغانستان، با پخش این گزارش میگویند که پس از بهقدرترسیدن امارت اسلامی در افغانستان، تا کنون این کشور گواه دستآوردهایی در بخشهای اقتصاد کلان، تأمین امنیت و پیشگیری از تجارت قاچاقی بوده؛ اما وضعیت اقتصادی خانوادهها بهبود نیافته است و همچنان در وضعیت نگرانکنندهای قرار دارند.
مسئولان در برنامهی جهانی غذا، با نگرانی از گسترش ناداری در افغانستان، میگویند که در زمستان امسال نزدیک به ۱۶ میلیون شهروند این کشور نمیدانند که وعدهی غذایی بعدی شان را از کجا پیدا کنند. آنها، میافزایند که برنامهی جهانی غذا، برای زمستان امسال کمکهایش را به هفت میلیون تن در سراسر افغانستان افزایش داده است.
مسئولان برنامهی توسعهای ملل متحد، در بیانیهای گفته اند که کمکهای تمویلکنندگان برنامهی توسعهای به شدت کاهش یافته و درآمد حدود ۸۵ درصد شهروندان افغانستان نیز به کمتر از یک دالر در روز رسیده است. آگاهان، تغییرهای آبوهوایی، خشکسالی و سیلابهای ویرانگر را، از عاملهای عمدهی گسترش دامنهی فقر در افغانستان میدانند.
شاهولی، باشندهی کابل و یکی از کارگران روزمزد است که در کنار یکی از جادههای شهر کابل نشسته و در انتظار این است که کسی بیاید و او را برای انجام کاری ببرد. او میگوید که روزهاست با دستان خالی به خانهاش برمیگردد. «این کمکها میآید بین وکیلان توزیع میشود و این مردم معلوم است که این کمک را من نگرفتهام و به من نرسیده است.»
«وضعیت زندگی خوب نیست؛ کاروبار نیست. از ساعت هفت صبح تا اکنون ۲۰ افغانی کار کردم.» این حرفهای وحیدالله، باشندهی تایمنی شهر کابل است که همهروزه صبح زود به کوچههای شهر میزند تا بایسکلی برای ترمیمکردن پیدا کند و از این راه چند افغانی به دست بیاورد. او که نزدیک به ۴۰ساله مینماید و سرپرست یک خانوادهی ششنفره است، میگوید که از صبح زود تا چاشت امروز، ۲۰ افغانی درآمد داشته است؛ پولی که با آن حتا نمیتواند غذای چاشت خود را تهیه کند.
چادر چروکیدهای را دور سرش پیچیده و لباسهای نازکش، نمیتواند در برابر سرما از او محافظت کند و هر چند ثانیه، سرفهاش میگیرد. وقتی به حرفهای مان با هم ادامه دادیم، فهمیدم که او، همهروزه از صبح تا تاریکشدن هوا این جا مینشیند تا بتواند شب با چند قرص نانی که مردم برایش میخرند، به خانه برود.
رنگکردن کفشها، دودکردن اسپند، دستفروشی و دیگر کارهای شاق، از جمله فعالیتهایی اند که کودکان در شهر غزنی انجام میدهند. زاهد ۱۱ساله، کودکی است که در منطقهی «پلان سوم» شهر غزنی دکان به دکان و موتر به موتر میگردد و اسپند دود میکند. او به سلاموطندار میگوید که یگانه نانآور خانوادهی هشتنفرهی خود است.
برنامهی جهانی غذا، روز گذشته -جمعه، ۱ جدی- در بیانیهای گفته که اکنون، ۱۶ میلیون تن در افغانستان به مواد غذایی نیازمند است. در همین روز، کمیتهی روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا نیز، گفته که بیش از ۱۲ میلیون تن در افغانستان، با گرسنگی شدید روبهرو اند که سرپرستی دو میلیون تن آنها را زنان به عهده دارند.
با نزدیکشدن به زمستان و اخراج روزانهی هزارن مهاجر از ایران، بازگشتخوردگان، از نبود فرصتهای شغلی در افغانستان و وضعیت بد زندگی شان شکایت دارند.
شماری از خانوادههای نیازمند و کمدرآمد در غور، با ابراز نگرانی از سرمای زودرس در این ولایت، به سلاموطندار میگویند که اگر پیش از شدتگرفتن سرمای زمستان به آنان کمکرسانی نشود، در وضعیت بدی قرار خواهند گرفت.
منصور ۱۴ساله، باشندهی منطقهی «چهارقلعهی وزیرآباد» شهر کابل که در نزدیکی پارک شهرنو، برچسبهای تزیینی موتر را میفروشد، میگوید که ناداری او را ناچار کرده است از دو سال به این سو آموزش را کنار بگذارد.
شماری از جوانان در ارزگان، میگویند که به دلیل رسمورواجهای ناپسند و فقر سالها منتظر مانده اند تا خرج عروسی شان را فراهم کنند. آنها، میافزایند که بلندبودن تویانه و مخارج عروسی، بسیاری از جوانان را وادار کرده است برای کار به کشورهای دیگر بروند.
