شماری از فروشنده‌گان زغال‌سنگ در کابل به سلام‌وطندار می‌گویند که پس از روی‌کارآمدن دوبارۀ امارت اسلامی، بها و صادرات زغال‌سنگ به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته است. آنان می‌افزایند که اکنون در مقایسه با گذشته، بهای زغال‌سنگ در کشور بیشتر از دو برابر شده و به کسب‌وکار آنان آسیب زده است.
احمدالله، یک تن از فروشنده‌گان زغال‌سنگ، میگوید: «روزانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ کامیون زغال‌سنگ به پاکستان می‌رود. بهای یک تُن زغال‌سنگ پیش از این ۷ هزار افغانی بود و اکنون به ۱۷ هزار افغانی رسیده است.»
ولی، یک تن دیگر از فروشنده‌گان زغال‌سنگ، هم میگوید: «قرارداد زغال‌سنگ با پاکستان بسته شده است و به آن‌جا برده می‌شود. این‌جا قیمت شده است و هر کس توان خرید آن را ندارد.»
شیرولی، یکی دیگر از فروشنده‌گان زغال‌سنگ، نیز میگوید: «در گذشته ما یک تُن زغال‌سنگ را به ۸۰۰۰ تا ۸۵۰۰ افغانی می‌آوردیم و اکنون به ۱۷ هزار افغانی رسیده است. من این کسب‌وکار را تعطیل کردم؛ زیرا توان خرید آن را ندارم.»
سلام‌وطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
شماری از باشنده‌گان کابل نیز از نبود فرصت‌های کاری و افزایش بهای سوخت به‌ویژه زغال‌سنگ، ابراز نگرانی می‌کنند. با این حال، عصمت‌الله برهان، سخنگوی وزارت معادن و پترولیم میگوید که حق امتیاز زغال‌سنگ در حکومت پیشین ۶۰۰ افغانی و مالیات آن ۲۰ درصد بود، اما با روی‌کارآمدن دوبارۀ امارت اسلامی حق امتیاز به ۳ هزار تا ۴ هزار افغانی رسیده و مالیات آن نیز به ۳۰ درصد افزایش یافته است.
او افزایش صادرات زغال‌سنگ را تأیید می‌کند، اما میگوید که یک تُن زغال‌سنگ به تاجران به بهای ۳ هزار افغانی فروخته می‌شود و توام با مالیات و دیگر هزینه‌ها یک تُن زغال‌سنگ به آنان، حدود ۷ هزار افغانی تمام می‌شود.
سخنگوی وزارت معادن و پترولیم می‌افزاید که یک تُن زغال‌سنگ به پاکستان به بیش از ۴۵ هزار کلدار فروخته می‌شود و دلیل افزایش صادرات زغال‌سنگ به پاکستان، فسخ قرارداد دیگر کشورها با پاکستان است.
او میگوید: «روزانه حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار تُن صادرات داریم. برای صادارات با کشور خاصی قرارداد نداریم. ما آن را به تاجران افغان و بخش خصوصی می‌فروشیم و آنان آن را صادر می‌کنند.»
این در حالی‌ست که محمد لقمان، انجنیر معدن، بر احتیاط در روند استخراج معادن تأکید می‌کند و میگوید که اگر روند استخراج به‌طور مسلکی انجام نشود، ضایعات آن زیاد خواهد شد.
براساس اطلاعات او، هم‌اکنون در هنگام استخراج زغال‌سنگ ضایعات آن ۴۰ درصد است و از ۶۰ درصدی که به‌دست می‌آید، نیز بیش‌ترین سود را کشورهای همسایه می‌برند.
سلام‌وطندار فارسی را در توییتر دنبال کنید
در همین حال، تاج‌محمد تلاش، آگاه مسائل اقتصادی، میگوید که امارت اسلامی برای استخراج معادن باید پالیسی ویژه داشته باشد. او می‌افزاید که استخراج بی‌رویۀ زغال‌سنگ از یک‌سو برای دولت منفعت می‌آورد؛ اما در سوی دیگر زیان به بار می‌آورد.
تاج‌محمد تلاش می‌افزاید: «زیانش این است که در زمستان مواد سوخت کم‌یاب و چوب و زغال‌سنگ گران می‌شود که با این حساب، زمستان سرد و خطرناک خواهیم داشت و این به زیان مردم و مصرف‌کننده‌گان است.»
پیش از این، وزارت مالیه گفته بود که هم‌زمان با روی‌کارآمدن دوبارۀ امارت اسلامی بیش از ۲ میلیون تُن زغال‌سنگ به بیرون از کشور صادر شده که محصول آن به ۴ میلیارد افغانی رسیده است.
لازم به یادآوری‌ست که وزارت مالیه به‌منظور جلوگیری از زیان‌رسیدن به صادرکننده‌گان میوه، صدور زغال‌سنگ از مسیر تورخم را ممنوع کرده است؛ اما صادرات زغال‌سنگ از مسیرهای خوست، پکتیا و پکتیکا ادامه دارد.
