با فروپاشی جمهوری در تابستان سال گذشته، اقتصاد روبینایی کشور نیز از هم فرو پاشیده، فرصت‌های شغلی زیادی از بین رفت و صدها هزار تن، درون چهاردیواری‌های خانه پرتاب شدند.
در جمع کسانی که در بیشتر از یک سال گذشته، کار شان را از دست داده اند، شمار زیادی از آن‌ها تحصیلات عالی و سال‌ها تجربه‌ی کاری دارند که زنان بیش‌ترین سهم را در میان شان دارند. ناجیه خروتی، یکی از این زنان که کارشناسی ارشد مهندسی دارد، می‌گوید که با دست‌کم ۲۵ سال تجربه‌ی کارکردن در پست‌های مهم دولتی و نهادهای انکشافی، با بازگشت امارت اسلامی به قدرت، خانه‌نشین شده و یک‌سره با مشکلاتی ناشی از بی‌کاری سردرگیربان است. «وضعیت خانم‌هایی که مثل من استند، بسیار خراب است؛ هم‌چنان از نگاه روحی و روانی با مشکلات زیادی سردچار استیم.»
سلام‌وطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
محمداعظم اصغری، شهروند دیگری که با داشتن سال‌ها تجربه‌ی کار در رسانه‌ها، به دنبال تحول سیاسی پسین، خانه‌نشین شده، می‌گوید که گذراندن شب‌وروز در بی‌کاری و بدون پشتوانه‌ی مالی، زندگی را بیش از اندازه برایش دشوار کرده است؛ دشواریی که با سردشدن هوا برای او بیشتر شده است. «فعلا پشت‌کاری می‌گردم که فقط، بتوانم یک لقمه نان حلال برای اولادم پیدا کنم؛ او کار، خشت‌کاری، گل‌کاری و دریوری هم باشد، فرق نمی‌کند.»
دوام بی‌کاری و فشار روزگار، سرانجام اصغری را ناچار می‌کند که به تکسی‌رانی در شهر رو بیارود؛ اما دیری نمی‌گذرد که به دلیل بلدنبودن خم‌وپیچ این شغل دشوار، با این که همه‌ی روزش را در خیابان‌های شهر سرگردانی می‌کشد، شب‌ها به سختی می‌تواند پول تیلی را که مصرف کرده، پره کند. او در نهایت، تکسی‌رانی را نیز برای خود به‌صرفه نمی‌یابد و دوباره به گوشه‌ی خانه می‌خزد. «چندوقت تکسی‌رانی هم کردیم؛ اما چون بلد نبودیم و مسلکم نبود، نتوانستم چیزی جور کنم. واقعیت کسانی که بی‌کار شده اند، با مشکلات زیادی دست‌وپنچه نرم می‌کنند.»
وزارت اقتصاد با تأیید افزایش رقم بی‌کاری در کشور اما، آمار مشخصی از آن ارائه نمی‌کند. عبدالرحمان حبیب، سخن‌گوی این وزارت، افزایش نرخ بی‌کاری را به بی‌برنامگی‌های حکومت پیشین، اعمال محدودیت‌ها بر سیستم بانکی، بسته‌ماندن دارایی‌های ارزی افغانستان و به توقف کمک‌های انکشافی جامعه‌ی جهانی به این کشور، پیوند می‌زند.
سخن‌گوی وزارت اقتصاد، هم‌چنان می‌گوید که امارت اسلامی با تطبیق پروژه‌هایی مانند کانال قوش‌تیپه، توانسته که فرصت‌های کاری‌ای را نیز ایجاد کند. به گفته‌ی او، آخرین آمار رسمی که از سوی این وزارت در ۱۳۹۵ ارائه شده، نرخ بی‌کاری را ۲۴ درصد گفته است. «از آن به بعد، از سوی ریاست احصائیه‌ی مرکزی آمار دقیق و تازه‌ی دیگری، نشر نشده است؛ اما سروی‌ها نشان می‌دهد که سطح بی‌کاری بیشتر از این بوده باشد؛ بین ۳۰ الی ۳۵ فی‌صد یا بالاتر از این قرار داشته باشد.»
وزارت اقتصاد هم‌چنان، توقف کار پروژه‌ها‌ی اشتغال‌زایی که در سال‌های گذشته از طریق این وزارت و با حمایت مالی بانک جهانی تطبیق می‌شد را، دلیل دیگر افزایش بی‌کاری در کشور می‌گوید.
سلام‌وطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
این در حالی است که به دلیل افزایش نرخ بی‌کاری در بیشتر از یک سال گذشته و روند روبه‌رشد ناداری در جامعه، بیشتر شهروندان به سختی می‌توانند شب شان را به روز و روز شان را به شب گره بزنند.
بر اساس آمار سازمان‌های امدادرسان بین‌المللی، اکنون، بیشتر از ۹۵ درصد شهروندان زیر خط فقر زندگی می‌کنند و همین گونه، بیشتر از نیم جمعیت کشور برای دوام زندگی، به کمک‌های بشردوستانه نیازمند استند که فرارسیدن زمستان، آن‌ها در تنگنای بیش‌تری قرار داده؛ تا جایی که ناچار اند، میان سیرکردن شکم‌ها و گرم‌کردن خانه‌های شان، یکی را انتخاب کنند.
