تخار در شمالشرق افغانستان، ولایتی سرشار از معدنهای طلا است. استخراج این فلز در تخار اما به شکل غیرقانونی و غیرحرفهای انجام میشود. سواحل دریای آمو و رودخانهی کوکچه، نیز منبع طلای ریز است که هزاران تن با استفاده از ابزار دستی در آن سرگرم کندنکاری و زرشویی اند.
امیرمحمد، باشندهی تخار، به سلاموطندار میگوید که با طلوع خورشید، با بیل و کلنگ از خانه بیرون میشود و با کندنکاری دامنهی رودخانهی کوکچه در این ولایت، میکوشد ریزههای طلا به دست بیاورد. او میگوید که در یک روز کاری، تنها میتواند ۵۰۰ تا ۶۰۰ افغانی درآمد داشته باشد.
امیرمحمد میافزاید: «این جا کدام شرکت یا فابریکه چه در حکومتهای گذشته و چه حالا وجود نداشته و ندارد؛ به همین خاطر، همه از بیکاری به استخراج طلا رو آورده اند. اگر همین غریبی زرشویی هم نباشد، در این سردیها احتمال تلفشدن تعدادی از مردم فقیر وجود دارد.»
سلاموطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
به گفتهی امیرمحمد، شماری از زرشویان در هنگام کندنکاری زمین، گاهی به عمق ۲۵ متری فرو میافتند؛ چیزی که سبب میشود سالانه نزدیک به ۱۰۰ تن در این ولایت، جان بدهند.
پیش از این، شماری از شرکتهای خصوصی در تخار نیز، مصروف زرشویی بودند که به گفتهی مسئولان، نزدیک به ۴۰ هزار تن سرگرم کار در این شرکتها بودند.
حبیبالرحمان، مسئول یکی از شرکتهای زرشویی در تخار، میگوید که به دلیل متوقفبودن فعالیت شرکتهای زرشویی، این شرکتها زیان مالی بسیاری را متحمل میشوند.
او به سلاموطندار میگوید: «اکنون ۱۶۰ اسکواتور شرکتها که مصروف کار بودند، هر کدام از ۳۲ تا ۴۰ تن کارگر داشت که اکنون در حدود ۴۵ هزار تن بیکار شده اند.»
سلاموطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
با این حال، مسئولان محلی تخار، میگویند که به دلیل استخراج غیرمسلکی معدنهای طلا در این ولایت، فعالیت شرکتهای زرشویی به طور موقت متوقف شده است.
عبدالناصر حقانی، رییس معادن تخار، میگوید: «به دلیل مسلکینبودن و فنینبودن، کار معدنکاران در تخار از سوی وزارت معادن متوقف شده بود و به دلیل نبود طرزالعمل، هنوز متوقف است. حالا طرزالعمل تهیه و به شورای اقتصادی فرستاده شده، پس از امضای شورای اقتصادی، شرکتهای زرشویی به قرارداد سپرده خواهند شد.»
این در حالی است که از سالها به این سو، معدنهای طلا در تخار به گونهی غیرحرفهای و خودسر استخراج میشود و کارگران آن با خطر تهدید جانی روبهرو اند.