بسته‌کردن دروازه‌های مکتب‌ها و دانشگاه‌ها به روی دانش‌آموزان و دانش‌جویان در اوج همه‌گیری کرونا، از جمله محدودیت‌هایی بود که کشورهای جهان برای مهار ویروس کرونا اعمال کردند؛ اقدامی که بر کنترل نسبی ویروس مؤثر بود، اما پیامدهای منفی جبران‌ناپذیری هم بر بخش آموزشوپرورش برجای گذاشت.
تعطیلی اجباری، خانه‌نشینی درازمدت، استفاده از فضای مجازی و آموزش از راه دور، فرایند تدریس را مختل کرده و تأثیرات منفی درازمدت در رشد علمی و یادگیری دانش‌آموزان داشته است.
در همین حال، آگاهان مسائل بخش معارف می‌گویند که پس از توقف آموزش حضوری به دلیل گسترش ویروس کرونا، نهادهای آموزشی به ناچار از روش‌های غیرحضوری برای تدریس دانش‌آموزان استفاده کردند؛ روشی که بسیاری از دانش‌آموزان به دلیل فقر و مشکلات اقتصادی امکان دست‌رسی به آن را نداشتند.
سلام‌وطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
آنان می‌افزایند که به دلیل فراگیرنبودن دانش به روش اصولی و مناسب آن، دانش‌آموزان متأثر از دوران کرونا مجبور اند برای سالیان دراز هزینه‌ی پیامد منفی خلای درسی را بپردازند.
ثریا همدرد، آموزگار در یکی از مکتب‌های شهر کابل، به این باور است که نبود آموزش حضوری، هدررفتن زمان و انتقال کم‌تر دانش، تبعات جبران‌ناپذیری برای آینده‌ی جامعه خواهد داشت.
ثریا می‌گوید: «با شیوع ویروس کرونا نظام آموزشی متحول شد و مکتب‌ها به مدت طولانی چند ماه بسته شدند، آن هم در روزهای آغاز سال تعلیمی. معلمان در همکاری وزارت معارف تلاش کردند تا از راه‌های دیگری به شاگردان درس بدهند، مثلاً از طریق اینترنت یا هم درس کتاب‌های مکتب از طریق تلویزیون، اما باز هم این راه‌ها به هیچ وجه پاسخ‌گوی نیاز درسی شاگردان نبود، آنان کم‌تر یاد گرفتند. مهارت و توانایی لازم را به‌دست نیاوردند و با معلومات و اطلاعات کم‌تری ارتقای صنف گرفتند.»
با این حال، شماری از دانش‌آموزان هم‌سوشدن با جهان، آشنایی با نرم‌افزارهای توسعه‌یافته‌ی آموزشی، آشنایی با آموزش مجازی و در نتیجه کنترل نسبی کرونا با تعطیل‌شدن نهادهای آموزشی را از تبعات مثبت کرونا می‌دانند.
خدیجه معروفی، دانش‌جوی رشته‌ی خبرنگاری، در این باره می‌گوید: «درس‌خواندن از راه دور سختی‌های زیادی به هم‌راه داشت، گاهی مواد درسی را در وقت آن به‌دست نمی‌آوردیم، اما می‌شود گفت این روش یک تجربه‌ی جدید بود. ما توانستیم از طریق درس‌های آنلاین با اپلکیشن‌های جدید آشنا شویم. مرجع فراتر از کتاب‌ها و چپترها را مطالعه کنیم که فکر می‌کنم قرنطینه مزایای خوبی هم داشت.»
سلام‌وطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
در این میان اما خانه‌نشینی اجباری، روی سلامت جسمی و روحی دانش‌آموزان تأثیر منفی داشته است. افسردگی، پرخاش‌گری و بی‌نظمی در زندگی روزانه، از پیامدهای منفی دوران تعطیلی اجباری کرونا گفته شده است.
میرعبدالقیوم حکیم، روان‌درمان در شفاخانه‌ی رحمان میثاق، در این زمینه می‌گوید: «انسان‌ها موجودات اجتماعی هستند و دورشدن از اجتماع، باعث ایجاد فکتورهایی می‌شود که در ایجاد اختلالات روانی نقش عمده دارد، از جمله افسردگی شایع‌ترین این فکتورها است. پس افرادی که به قرنطینه مواجه شدند و مجبور می‌شوند از اجتماع دور شوند، باید هم‌راه شان همکاری صورت بگیرد و هیچ وقت تنها گذاشته نشوند.»
در همین حال، یافته‌ها نشان می‌دهد که آسیب‌های کرونا بر نظام آموزشی بسیار گسترده‌تر از برآوردهای ابتدایی است. نابرابری و محروم‌ماندن شمار بزرگ دانش‌آموزان از آموزش مجازی، کاهش کیفیت آموزشی، اختلال در روند یادگیری، فرایند بسیار سریع تدریس آنلاین و افت شدید تحصیلی، از پیامدهای مخرب کرونا بر نظام آموزشوپرورش است.
