سلام‌وطندار در این گزارش با ۳۰ جوان شامل ۱۵ دختر و ۱۵ پسر گفت‌وگو کرده است. ۲۸ تن از گفت‌وگوشوندگان در این گزارش، گفته اند که برنامههای حمایتی، ظرفیت‌سازی و آموزشی برای جوانان کاهش یافته و آنان از هیچ گونه برنامهی حمایتی بهره‌مند نشده اند. این جوانان، گفته که بسیاری از نهادهای پشتیبان جوانان فعالیت خود را کاهش داده یا متوقف کرده اند.
احمدباسط، باشنده‌ی بلخ و دانش‌آموخته‌ی دانش‌کده‌ی حقوق، می‌گوید که پس از فروپاشی جمهوری از هیچ گونه برنامهی حمایتی مستفید نشده است. او می‌افزاید: «پس از تغییر نظام از هیچ نهادی برنامههای آموزشی که به خاطر جوانان باشد، خبر نشدم و شرکت نکردم. بعد از تغییر نظام بعضی از نهادها فعالیت خود را متوقف کرد که این بسیار روی برنامههای آموزشی تأثیر گذاشت.»
احمد‌زبیر ۲۲ساله، باشنده‌ی بدخشان که تا اکنون در هیچ برنامهی حمایتی مربوط به جوانان شرکت نکرده، از کاهش این دست برنامه‌ها شکایت دارد. «برنامههای آموزشی نسبت به دوره‌ی جمهوریت کاهش یافته است؛ با روی‌کارآمدن امارت اسلامی یک نوع تغییرها در نظام ایجاد شد و افرادی که این عرصه فعالیت می‌کردند از کشور بیرون شدند.»
شهناز ۲۶ساله، باشنده‌ی کابل، می‌گوید که حکومت بایستی برنامههای حمایتی را به جوانان برگزار کند. «جوانان بیشتر از دوره‌ی جمهوریت به برنامههای حمایتی نیاز دارند؛ تعداد زیادی از جوانان بی‌کار شدند؛ دانش‌آموزان و دانش‌جویان خانه‌نشین شدند؛ برنامههای حمایتی باید زیادتر شود.»
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
لیدای ۲۸ ساله، باشنده‌ی غزنی، می‌گوید: «جوانان به حمایت نیاز دارند؛ باید برنامههای مختلف برای رشد آن‌ها راه‌اندازی شود؛ به جوانان باید زمینه‌ی رشد فراهم شود چه از طرف حکومت چه از طرف نهادها.»
گفت‌وگوشنوندگان این گزارش، می‌افزایند که حمایت‌نشدن از جوانان و نبود برنامههای مؤثر سبب می‌شود که بیشتر جوانان به کشورهای همسایه مهاجر شوند.
احمدمیلاد، باشنده‌ی پروان، می‌گوید: «جوانان به خاطر پیداکردن نان به ایران ترکیه، آلمان و کشورهای اروپایی مهاجرت کردند؛ هزاران مشکل و مرگ را به جان قبول کردند؛ این وضعیت به خاطر نبود برنامههای حمایتی است.»
شکیلا، باشنده‌ی کابل نیز، می‌گوید:«جوانان می‌خواهند از طریق بورسیه از کشور بیرون شوند تا بتوانند هم تحصیل شان را ادامه بدهند و هم فرصت‌های شغلی مناسب پیدا کنند.»
از میان ۳۰ گفت‌وگوشونده در این گزارش، دو تن آنان گفته اند که در برنامههای حمایتی و آموزشی که از سوی حکومت سرپرست و نهادهای خصوصی برگزار شده، اشتراک کرده اند.
محمدانیس ۲۵ ساله، باشنده‌ی پروان و دانش‌آموخته‌ی دانش‌کده‌ی انجنیری، می‌گوید که در سه سال گذشته در شماری از برنامههای حمایتی شرکت کرده است. او می‌افزاید: «از سوی ریاست اطلاعاتوفرهنگ برنامههای مانند آموزش زبان انگلیسی، ریاضیات، کمپیوتر و برنامهی یک‌ماهه آموزش کمک‌های اولیه به جوانان فراهم شده بود و در آن اشتراک کردم.»
سوسن نوری ۲۵ساله، باشنده‌ی هرات که در بخش زبان و ادبیات مدرک کارشناسی دارد، می‌گوید: «در یک سلسله سمینارها اشتراک کردم و مدرک‌های معتبری گرفتم؛ این نهادهایی که در راستای ظرفیت‌سازی جوانان کار می‌کنند به شدت کاهش یافته است؛ چون بیشتر نهادها را بعد از تغییر نظام بسته کردند.»
گفت‌وگوشوندگان این گزارش در حالی از نبود برنامههای حمایتی شکایت دارند که شماری از نهادهای پشتیبان جوانان از برنامههای حمایتی شان و شماری دیگر از کاهش فعالیت‌های شان خبر می‌دهند.
سازمان «محور همبستگی جوانان افغانستان»، «مؤسسه‌ی مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان/انسو»، «مرکز مشاوره‌ی روانی دانش‌گاه کابل» و «سازمان میدیوتیک» از جمله نهادهایی اند که هنوز در بخش ارائه‌ی برنامههای حمایتی به جوانان فعالیت دارند.
حنیف فرزام، رییس مؤسسه‌ی اینسو، می‌گوید که این نهاد در سه سال گذشته به ارائه‌ی برنامههای حمایتی به جوانان ادامه داده است. «سمینارها، کنفرانس‌ها و نشست‌های علمی و کاربردی در محور ارزش‌های انسانی در کابل و ولایت‌ها راه‌اندازی کردیم؛ در حوزه‌ی کارآفرینی در افغانستان فرصت‌های حمایوی را به جوانان در سه بخش فراهم کردیم.»
زمان‌الدین حکیمی، بنیان‌گذار سازمان محور همبستگی جوانان افغانستان، می‌گوید: «راه‌اندازی سمینارهای علمی به شکل آنلاین و حضوری، نشر مقاله‌های نویسندگان، شاعران و جوانان فعال در عرصه‌های مختلف، ایجاد مکتب آنلاین به دختران که ۱۲۰۰ اشتراک‌کننده داشت، از دست‌آوردهای این نهاد است.»
شفیق‌الله انصار، روان‌شناس مرکز مشاوره‌ی روانی دانش‌گاه کابل که از دو سال به این سو در بخش مشاوره‌ی روانی فعالیت دارد نیز، می‌گوید: «ما روی ارتقای سطح تاب‌آوری و رشد تحصیلی دانش‌جویان برنامه داریم؛ برنامههای ما هم در سمستر بهاری و هم خزانی است؛ برنامههای ما شامل برنامههای فردی، گروهی، برنامههای ارتقای ظرفیت و سمینارهای انگیزشی است.»
سازمان محور همبستگی جوانان افغانستان، مؤسسه‌ی مطالعات اقتصادی و حقوقی افغانستان و مرکز مشاوره‌ی روانی دانش‌گاه کابل، گفته اند که در دو سال اخیر از ۱۱ هزار و ۲۰۰ جوان در بخش‌های مختلف حمایت کرده اند.
احمدولی احمدی، رییس سازمان میدیوتیک در افغانستان نیز، می‌گوید که این سازمان از ۳۰ سال به این سو در بخش‌های ارائه‌ی کمک‌های انسان‌دوستانه، کارآموزی، حمایت مالی از جوانان در بخش تحصیل و تجارت کار می‌کند.
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
لعل‌محمد حدید، رییس ائتلاف همفکر جامعه‌ی مدنی، می‌گوید پس از فروپاشی جمهوری فعالیت شان در بخش ارائه‌ی برنامههای حمایتی کاهش یافته یا متوقف شده است. «در قسمت فن بیان، بورسیه‌ها به جوانان صدای ما را بلند می‌کردیم تا حقوق جوانان به دست‌رس شان قرار گیرد؛ اکنون فعالیت ما بسیار محدود است و اجازه نمی‌دهند.»
محمد‌رامین شفیع‌زاده، رییس و بنیان‌گذار سازمان اجتماعی و مدنی جوانان روشنفکر افغانستان نیز، می‌گوید: «با دانش‌گاه‌های متعدد برای معرفی‌کردن جوانانی که توانایی اقتصادی پایین داشتند، تفاهم‌نامه امضا می‌کردیم؛ کورس‌های رایگان فن بیان و مدیریت را برگزار می‌کردیم و به جوانان تعلیم و آگاهی می‌دادیم؛ شش ماه بعد از تحول فعالیت ما متوقف شد.»
با این همه، سمیع‌الله ابراهیمی، سخن‌گوی وزارت کار و امور اجتماعی حکومت سرپرست، می‌گوید که این وزارت در سال گذشته به ۷۴ هزار تن به ویژه جوانان زمینه‌ی کارهای فنی و حرفه‌ای را فراهم کرده است. او می‌افزاید: «اکنون در مرکزهای فنی و حرفه‌ای وزارت کار و امور اجتماعی کم‌وبیش هزار جوان مصروف یادگیری آموزش‌های حرفه‌ای استند؛ تلاش ما این است که برای مردم به ویژه جوانان فرصت‌های کاری را فراهم کنیم چه در سکتور های خصوصی باشد یا دولتی.»
خبیب غفران، سخن‌گوی وزارت اطلاعاتوفرهنگ حکومت سرپرست، می‌گوید که معینیت جوانان جهت رشد و ارتقای جوانان برنامههای مختلف را برگزار کرده که هزاران جوان از آن بهره‌مند شده اند. «از برنامههای آموزشی و ارتقای ظرفیت هزاران جوان در سراسر کشور بهره‌مند شدند و اکنون هم برنامه های آموزشی، ارتقای ظرفیت، برنامه‌هایی که این ها را به سوی کاریابی بتواند تشویق کند، در دست است.»
بر بنیاد بررسی انجام‌شده از سوی اداره‌ی ملی احصائیه و معلومات، در ۱۴۰۳ ، ۶.۵ میلون تن در ۱۸ تا ۳۵ سال قرار دارند. گفت‌وگوی با هفت نهاد غیردولتی و وزارت های کار امور اجتماعی و اطلاعاتوفرهنگ، نشان می‌دهد که نزدیک به ۱۰۰ هزار جوان در سه سال پسین توانسته اند از برنامههای حمایتی و ظرفیت‌سازی استفاده کنند.
