روز جهانی کودک؛ «روزانه ۵۰ یا ۱۰۰ افغانی کار می‌کنم و به خانه نان می‌برم»

در حالی که امروز (چهارشنبه، ۲۰ نومبر/۳۰ عقرب) از ۲۰ نومبر، روز جهانی کودک، در سراسر جهان بزرگ‌داشت می‌شود؛ اما هزاران کودک در افغانستان با بحران‌های چندبعدی چون گرسنگی، قحطی و چالش‌های دیگر دست‌وپنجه نرم می‌کنند. افغانستان، یکی از ناامن‌ترین کشورها برای کودکان عنوان می‌شود؛ طوری که گزارش شاخص جهانی فقر چندبعدی نشان می‌دهد ۵۸.۹ درصد ناداران در افغانستان کودکان اند.

ناداری، بی‌کاری و بی‌سرپرستی، پای کودکان بسیاری را برای کار به خیابان‌های کابل کشانده و به نان‌آوران خانواده‌های شان تبدیل کرده است. شاداب ۱۱ساله و شعیب ۱۲ساله، از جمله‌ی هزاران کودکی‌ اند که از چهار سال به این سو در جاده‌های کابل سرگرم کفاشی هستند. این کودکان، مسئولیت تهیه‌ی نیازهای نخستین خانواده‎های شان را برعهده دارند.

شاداب، می‌گوید: «چهار سال می‌شود که کار می‌کنم؛ در خانه پنج نفر هستیم؛ روزانه ۵۰ یا ۱۰۰ افغانی کار می‌کنم و به خانه نان می‌برم. یک برادر خردم هم کار می‌کند؛ می‌خواهم در خانه باشم؛ مکتب بروم و درس بخوانم؛ پیشه‌ی قلم و کتا‌بچه‌ی خود را داشته باشم.»

سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید

شعیب، نیز می‌‌گوید: «بوت‌پالشی می‌کنم؛ وضعیت خراب است؛ همین جا کار می‌کنم که پول یک دو لقمه نان پیدا شود. روزانه ۱۵۰ تا ۲۰۰ افغانی کار می‌کنم. همین کاری را که می‌کنم، پول یک لقمه نان را تا شب می‌کشم.»

بر بنیاد آمار دفتر هم‌آهنگ‌کننده‌ی کمک‌های انسان‌دوستانه‌ی سازمان ملل متحد (اوچا)، ۱۹ درصد کودکان در افغانستان به کارگری سرگرم اند. بسیاری از کودکان هر روز گرسنه به مکتب می‌روند و در سایه‌ی ناداری، دو میلیون و ۹۰۰ هزار کودک دیگر به سوءتغذیه مبتلا اند.

محمدامین، دیگر کودکی که در جاده‌های هلمند دست‌فروشی می‌کند، می‌گوید‌ که دوست دارد مانند دیگر کودکان به مکتب برود؛ اما ناداری مجبورش کرده که کار کند. «ما غریب هستیم و نمی‌توانم به مکتب بروم. از صبح تا شام در همین جا مصروف کار هستم؛ این کار بسیار دشوار است. من دوست دارم به مکتب بروم و داکتر/پزشک یا انجنیر/مهندس شوم.»

فرید از آموزش محروم است و برای تهیه‌ی نیازهای خانواده‌اش مجبور شده که از جاده‌های غور آهن کهنه جمع‌آوری کند و آن را بفروشد. «پول نداریم؛ آهن کهنه جمع می‌کنم و می‎روم نان خرید می‌کنم. درس نمی‌خوانم و آهن جمع‌آوری می‌کنم. روزانه ۵ تا ۳۰ افغانی کار می‌کنم و می‌برم مصرف خانه می‌کنم.»

مژده عزیزی، فعال حقوق کودک، می‌گوید که مصروفیت کودکان در کارهای شاق سبب دورشدن آنان از آموزش می‌شود و آینده‎ی شان را با خطر جدی روبه‌رو می‌کند. «کودکان از تحصیل و دوره‌ی کودکی خود به دور مانده اند و نمی‌توانند یک زندگی مرفه داشته باشند. هم‌چنان از لحاظ روحی بالای شان تأثیر بسیار بد می‌گذارد و نمی‌توانند یک آینده‌ی باثبات داشته باشند. از سوی دیگر، بر جامعه نیز تأثیر منفی می‌گذارد.»

سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید

در همین حال، مسئولان در وزارت کار و امور اجتماعی، می‌گویند که کودکان در چند دهه‎ی گذشته قربانی بحران‌های طبیعی و جنگ بوده اند. سمیع‌الله ابراهیمی، سخن‌گوی وزارت کار و امور اجتماعی، می‌گوید که حکومت سرپرست برای حل مشکلات کودکان تلاش داشته و برای کودکان بی‌پرست پرورش‌گاه‌ ساخته است.

سخن‌گوی وزارت کار و امور اجتماعی، می‌افزاید: «در کابل و دیگر ولایت‌ها برای کودکان بی‌سرپرست پرورش‌گاه‌‌ها فعال شده است. در این پرورش‌گاه‌ها تقریباً ۱۰ هزار کودک زندگی می‌کنند؛ به آن‌ها خدماتی چون خوراک، پوشاک و خدمات بهداشتی ارائه و به وضعیت زندگی شان توجه جدی می‌کنیم. همه‌ی هزینه‌ها از بودجه‌ی وزارت پرداخت می‌شود.»

هم‌زمان با این روز، دفتر هم‌آهنگ‌کننده‌ی کمک‌های انسان‌دوستانه‌ی سازمان ملل متحد (اوچا) در افغانستان، اعلام کرده است که کودکان افغان به زندگی آرام، دست‌رسی به آموزش و آینده‌ای روشن امید دارند. اتحادیه‌ی اروپا نیز به مناسبت روز جهانی کودک پشتیبانی و تعهد خود را نسبت به کودکان افغان از طریق برنامه‌های آموزشی، مراقبت‌های بهداشتی و حفاظتی، اعلام کرده است.