ناقانونی مهاجرلیککه یوز کیلتیرگن عیاللرنینگ احوالی

بو ییر نیمروز شهری نینگ سونگی حدودلریدن دیر و مهاجرلیکدن قیتگن کیشی‌لردن کوپینچه‌سی، بو ییرده یشه‌یدی. مهاجرلیکدن قیتگن مهاجرلرنینگ ناقانونی مهاجرلیک یوللری و روزگارلریدن اَچیق حکایه‌لری بار.

سیما امین، نیچه ییل اروپالیک مملکت‌لرده حیات کیچیرگن عیال دیر و او ایکی ییل دن بویان اوز ایسته‌گی اساسیده، مملکت گه قیتگن. اونینگ ایتیشیچه، مهاجرلیک نینگ اَچیق طعمی نی باشقه تجربه قیلماق ایستمه‌یدی.

سیما نینگ ایتیشیچه: «مین کمیده ۹ ییل اروپالیک مملکت‌لرده مهاجر ایدیم و بو پیتده احوالم هیچ یخشی ایمس ایدی. هر لحظه یوره‌گیم قیسیلیب کیلیدی و کونسایین احوالم یمان بولیشی نی فکر قیله‌دی ایدیم. نهایتده ترکیه کیلیب و داکتر بارگنیم ده، دپراسیون (افسرده‌گی) گه چیلینگنیم نی ایتیب و مینی دارولش آستیده قرار بیردیلر.»

سیما نینگ کوپه‌یتیریشیچه، داکتر گه باریب و افسردگی گه چلینگنیدن خبر بولگنیدن کیین، بو کسل‌لیک دن قوتقریش اوچون مملکت گه قیتیش اوچون قرار آلگن.

مهاجرلیک دن قیتگن هر بیر عیال نینگ مینگ‌لرچه درد و اَیتیلمه‌گن سوزلری بار. ناقانونی مهاجرلیک نینگ نتیجه‌سی، مهاجرلردن قطاری افسرده‌گی قیینچیلیک‌لرگه چلینیش گه علاوه، مخدره ماده گه چلینیش گه هم سبب بولگن.

بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه هم باش اورینگ!

فاطمه، مهاجرلیکده مخدره ماده گه چلینگن عیال دیر. فاطمه مخدره ماده گه قنده‌ی چلینیشی توغریسیده ایتیشیچه، «مین او ییرده کوپ افسرده و ناتینچ بولگن ایدیم، هیچ کیم بیلن کیتیب-کیلیشیم یوق ایدی، هیچ بیر ییر گه کیتیش گه و باشقه‌لرهم اوییم گه کیلیشی گه هیچ قیزیقمه‌یدیم. مین هم کون اوتیشی بیلن معتاد بولدیم، هر کون پول تاپیب و مخدره ماده نی قولگه کیلتیریش گه فکر قیلیدیم و فرزندلریم نی تربیه‌لش گه هیچ فکر قیلمس ایدیم. برچه فکریمیز مواد تاپیش ایدی و بس.»



گزارشلر اساسیده، ناقانونی شکلده باشقه مملکتلر اینیقسه ایران گه مهاجر بولگن کیشی‌لردن کوپینچه‌سی مخدره ماده گه چلینگن. عین حالده، نیمروز مهاجرلر ریاست مسئوللری نینگ ایتیش‌لریچه، یاردمچی نهادلرنینگ همکارلیگی بیلن مملکت گه قیته‌دیگن کیشی‌لرگه یاردم ایتیلگن.

نیمروز مهاجرلر ریاست باشلیغی محمدسلیم قاضی‌خیل نینگ ایتیشیچه، مملکت گه قیتگن هر بیر کیشی، روحی و روانی قیینچیلیکلر اوچون یاردمچی نهادلر تامانیدن اولرگه یاردم بیریله‌دی.

محمدسلیم قاضی‌خیل نینگ ایتیشیچه، اوتگن ۶ آیده ۲۰۰ عایله گه ایش ملزمه‌لری ترقه‌تیب و اولرگه ایش زمینه‌سی یره‌تیلگن.

بیزلرنینگ توییترده هم تعقیب قیلینگ!

شونده‌ی بیرحالده، اجتماعی موضوعلر ایش بیلرمان‌لری نینگ ایشانچ‌لریگه کوره، مملکتده اوچ دهه اوروش، ایش‌سیزلیک و دولت نینگ برنامه‌سیزلیگی مملکت یشاوچی‌لری نینگ اولکه نی ترک قیلیش‌لریگه سبب بولگن.

مدنی فعال سیداشرف سادات نینگ ایتیشیچه، ناقانونی مهاجرلیک نینگ یمان عاقبت‌لری بار.

جامعه‌شناس‌لرنینگ ایتیش‌لریچه، مهاجرلیک فرهنگ اوزگریشی گه سبب بولگن بیرحالده،‌ شونینگدیک سلبی نکته‌لر و اجتماعی قیینچیلیکلر هم اجتماع ده کوچلنه‌دی.

اجتماعی ایش بیلرمان حیات حمید نینگ ایتیشیچه: «مهاجرلیک نینگ یمان نتیجه‌لریدن بیری تشقی و بیگانه بیر فرهنگ کیلیشی و اونینگ رواجله‌نیشی دیر و بو مقوله فرهنگی و اجتماعی نقطه‌ی نظردن ینگی نسل گه قیینچیلیک چیقاریشی ممکن. مهاجرلیک دن قیتگن هر بیر کیشی یوتوقلر و بعضی فرهنگ‌لرنی کیلتیره‌دیلر که بو زمان اوتیشی بیلن افغانستان فرهنگی اوستیگه سلبی تأثیر قوییشی ممکن.»

ایش بیلرمانلر گه کوره، سونگی پیت‌لرده مهاجرلردن کوپینچه‌سی اولکه گه قیتیشی بیلن، نیمروز ولایتی مخدره ماده گه چلینگن کیشیلرنینگ یوقاری آماری گه شاهد دیر. شونده‌ی بیرحالده، مسئوللرنینگ معلوماتی اساسیده، نیمروز شامل مملکت غرب حوزه‌سی نینگ ولایت‌لری، کونسایین مهاجرلرنینگ مملکت گه قیتیشی گه شاهد دیر.

ناقانونی مهاجرلیک و روانی قیینچیلیک‌لرگه چلینگن ییگیت نینگ حکایه‌سی

کنر ولایتی نینگ یشاوچی‌لریدن بیری قیاس قاضی‌خیل، نیچه پیت آلدین یخشی بیر حیات گه ایریشیش اوچون، ناقانونی یوللر آرقه‌لی اروپا گه کیتیش گه قرار آلدی، بیراق تقدیری پولیس و قماقخانه گه یکونلنیشی دن خبرسیز ایدی.

قاضی‌خیل نینگ ایتیشیچه، قاچاقچیلر ۱۰ کیشی نی بیر تکسی گه جایلشتیرگن ایدی، ییر نی کیچیک‌لیگی باعث او ییرده نفس تارتماق هم قیین ایدی. او، ترکیه چیگره‌سیده موترلری پولیس آرقه‌لی توخته‌تیلیب و پولیس آرقه‌لی قیناققه سالینگن‌لریگه اشاره قیله‌دی.

ناقانونی یوللر آرقه‌لی مهاجرلیک یالغیز حیات بیلن اوینه‌ش ایمس؛ بلکیم بونده‌ی سفرلرنینگ تجربه‌لری مهاجرلرنینگ حیاتی و ایش‌لری اوستیگه هم سلبی تأثیر قویه‌دی. قیاس قاضی‌خیل حاضر اویده قیتگن، بیراق حاضر هم ترکیه پولیس نینگ کلتگی و باشقه قیینچیلیک‌لرنینگ نشانه‌لری بدنی ده قالگن و اونینگ روانی گه سلبی تأثیر قویگن.

بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه هم باش اورینگ! 

قیاس قاضی‌خیل نینگ کوپه‌یتیریشیچه: «چوب، بیل، قنداق و قورال بیلن بیزلرنی اوره‌دی ایدیلر، هیچ رحم‌لری یوق ایدی. باشیم گه اوردیلر، باشیم یاریلدی و قانیم آقدی، کلاه‌م نی کیدیم بیراق قانیم توختمه‌دی. آدم‌لرنینگ باش، قول و اَیاق‌لرینی سیندیره‌دی ایدیلر. عصبی باسیم گه چلینگن من، یاتگن بیر چاغیم ده اویقو ده فریاد قیله‌من. آنم مینی یالغیز قویمه‌یدی و اوز اتاقی ده میندن مراقبت قیله‌دی.»

سلام‌وطندار خبرچیسی امید دیدار و قیاس قاضی‌خیل

میلادی ۲۰۱۹- ییل دن بویان کرونا ویروسی دنیا بویلب کینگه‌یگن و شو یوزه‌دن مملکت‌لردن کوپینچه‌سی چیگره‌لرینی باغله‌گن، بیراق شونده‌ی بیرحالده هم قانونی حجتی بولمه‌گن افغانستان یشاوچی‌لریدن قطاری اروپا یا باشقه مملکتلر تامان یول آلیشه‌دی. بو یوللرده سفر قیلیش مهاجرلرنی اولیم گه دوچ قیلیش گه علاوه، کرونا گه چلینیش خوفی هم بار.

قیاس نینگ ایتیشیچه، قاچاقچیلر اروپا یولی نینگ مسیری ده کرونا ویروسی نینگ آلدینی آلیش اوچون هیچ قنده‌ی امکانیتی یوق. او مملکت نینگ باشقه یشاوچی‌لری اینیقسه ییگیت‌لردن قانونی حجت بولمه‌سدن مهاجرلیککه یوز کیلتیرمه‌سلیک‌لرینی سوره‌گن.

قاضی خیل نینگ ایتیشیچه: «اوز کوزیم بیلن کوردیم یوز گه یوز خوف و خطر بار. مین تشقی اولکه‌لرگه کیته‌دیگن کیشیلرگه اَیته من که، افغانستان ده کونده‌لیک درآمدلری بولگن صورتده، چیت‌ایللیک مملکت‌لرگه کیتمه‌یش‌لری کیره‌ک. چونکه اولکه دن تشقی کیتیش بیلن عایله‌لریدن اوزاق‌لشیب و کوپ قیینچیلیک‌لرینی کوره‌دیلر. سینینگ باش، اَیاق و قولینگ نی سینیشی مذکور مملکت‌لرنینگ پولیسی اوچون هیچ اونملی ایمس.»

قیاس نینگ عایله‌سی ناقانونی یوللر آرقه‌لی اونینگ اروپا گه کیتیشی گه موافق بولمه‌گن بیرحالده، حاضر هم اونینگ عایله‌سی قیاس نی روانی قیینچیلیک‌لری اوچون خواطرگه دیر.



قیاس قاضی‌خیل نینگ عایله اعضالریدن بیری نینگ ایتیشیچه: «بیزلر کوپ رنج کوردیک، او کوپ کلتکلنگن. بو سفر گه کیتمه دیب کوپ اَیتدیک؛ بیراق قبول قیلمه‌دی. حاضر هم وضعیتی یخشی ایمس.»

شونده‌ی بیرحالده، کنر نینگ مهاجرلر ریاستی باشلیغی عبدالرشید صافی نینگ ایتیشیچه، کرونا ویروسی دنیا بویلب کینگه‌یگن بیرحالده هم، افغانستانلیک مهاجرلر تورلی مملکتلر اینیقسه پاکستان، ایران و ترکیه دن افغانستان قیته‌دیلر.

کنر مهاجرلر ریاست باشلیغی گه کوره، بیر ییل دن بویان ایران و پاکستان دن کنر گه قیتگن یوزلرچه عایله گه علاوه، شونینگدیک مذکور ولایت نینگ ۴۰۰ ییگیتی ترکیه دن رد و مرز بولیب و اویلریگه قیتگن. «کمیده ۴۰۰ ییگیتی‌میز ترکیه دن ردومرز بولگن. اولر هواقونالغه‌لرده رویخط گه آلینگن و بیزلر اولرنی قیته‌دن رویخط گه آلگن‌میز و اولرنینگ آت‌لرینی جلسه‌لرگه ارایه قیلگن‌میز. بیراق حاضرگچه اولرگه یاردم بیره‌دیگن هیچ کیم تاپیلمه‌گن. بیزلر رویخط گه آلگن آدم‌لریمیز گه یاردم بیریلگن.»

بیزلرنینگ توییتر ده هم تعقیب قیلینگ!

اوتگن ۲۰ ییل ده مملکت یشاوچی‌لریدن کوپینچه‌سی قیته‌دن افغانستان گه کیلگن بیرحالده، سونگی بیش ییل ده وضعیت یمان‌لیگی و ایش یوقلیگی باعث ییگیتلر و عایله‌لردن قطاری یخشی بیر حیات گه ایریشیش اوچون مملکت نی ترک قیلگنلر.

تینچلیک نینگ تقدیری بیللی بولمه‌گنی، چیت‌ایللیک کوچلرنینگ افغانستان دن چیقیشی، امنیتی وضعیت یمان بولگنی و قشاق‌لیک و ایش‌سیزلیک اهالی نینگ مملکت نی ترک قیلیش گه زورلنتیرگن عامل‌لردن دیر. شونده‌ی بیرحالده یشاوچیلر اینیقسه ییگیتلر، مملکت‌لریده ایش زمینه‌سی فراهم ایتیلگن صورتده،‌ مملکت نی ترک قیلمه‌یمیز دیگنلر.

کرونا اروپا ده افغانستانلیک مهاجرلرنینگ ایش‌لریگه سلبی تأثیر قویگن

افغانستان یشاوچی‌لریدن کوپینچه‌سی ناتینچلیک، ایش‌سیزلیک و یخشی حیات زمینه‌سی بولمه‌گنی باعث، ناقانونی مهاجرلیککه یوز کیلتیریشه‌دی.

مملکت یشاوچی‌لری تینچ بیر حیات گه ایریشیش اوچون ناقانونی مهاجرلیک آرقه‌لی اروپالیک مملکتلر تامان یول آله‌دی که اولر بو یولده کوپینچه قیینچیلیکلر بیلن دوچ کیله‌دی. مملکت یشاوچی‌لری ناقانونی مهاجرلیک نینگ خوف و خطرلریدن باخبر ایمس دیر و باشقه بیر تاماندن اولرنینگ باش پناه ایسته‌گی مهاجر قبول قیله‌دیگن مملکتلر آرقه‌لی رد بوله‌دی.

ناقانونی مهاجرلیک قیینچیلیک‌لری یالغیز تیریک ییتیش گه یکونلنمه‌یدی،‌ بلکیم افغانستان مهاجرلر باش‌پناه ایسته‌گی رد بولیشی، باش‌پناه ایسته‌گی بیللی بولمه‌گنی، تقدیرلری بیللی بولمه‌یشی و افغانستان گه قیته قیتیش خوف‌لری بیلن هم روپه‌رو بولیشه‌دی.

سونگی بیر ییل ده کرونا ویروسی باش‌پناه ایزلاوچیلرنینگ کوپینچه قیینچیلیکلر بیلن دوچ قیلیب و اروپالیک مملکت‌لرده اولرنینگ حیاتی اوستیگه کوپ سلبی تأثیر قویگن. اروپالیک مملکت‌لردن کوپینچه‌سی بو ویروس نی کنترول آستیده آلیش اوچون کوپ چیکلاو یره‌تگن.

اروپالیک مملکتلرنینگ ینگی پالیسی‌لر توزه‌تیشی، افغانستانلیک مهاجرلر برابریده‌گی قیینچیلیک‌لردن بیری دیر. اولر ایش سیزلیک، ساغلیک خذمتلرگه قول تاپه آلمه‌سلیک و روانی قیینچیلیکلر بیلن دوچ کیلگن.

الیاس محمدی نیچه ییل دن بویان سویدن گه حیات کیچیرماقده. او کرونا ویروسی دن آلدین تحصیل گه علاوه، بو مملکت رستورانت‌لریدن بیری ده ایش قیلیب کیلماقده ایدی. بیراق چیکلاو یره‌تیلیشی و رستورانت‌لر باغله‌نیشی بیلن او ایشی نی قولدن بیرگن.

مهاجرلر وزیرلیگی نینگ رسانه مصلحتچیسی عبدالباسط انصاری نینگ ایتیشیچه، کرونا ویروسی رواجله‌نیشی و مملکت‌لرده چیکلاو یره‌تیلیشی باعث افغانستانلیک مهاجرلر اوتمیش کبی ایش‌لریگه دوام بیره آلمه‌دیلر.

اونگه کوره، مهاجر وزیرلیگی افغانستانلیک مهاجرلرنینگ قیینچیلیک‌لری حل ایتیلیشی اوچون اروپا ده باش‌پناه ایزلاوچیلر اداره‌لر مسئولری بیلن سوزلشگن و اَیریم برنامه‌لرنی عمل گه آشیریش بیلن مهاجرلردن قطاری گه ایش زمینه‌سی یره‌تیلیشی اوچون سعی و حرکت قیله‌دیلر.

کرونا ویروسی یالغیز اروپاده‌گی مهاجرلرنینگ حیاتی اوستیگه سلبی تأثیر قویمه‌گن، بلکیم ناقانونی شکلده اروپالیک مملکتلر تامان کیته‌دیگن کیشیلرهم کیته آلمه‌گنلر.

حبیب اکبری بیر ییل آلدین قاچاق شکلده اروپالیک مملکتلر تامان کیتیش گه قرار آلگن ایدی. بیراق او چیگره‌لر باغله‌نیشی و بو مملکتلرنینگ مهاجرلیک پالیسی‌لری اوزگریشی باعث اوشبو ایسته‌گی گه ییتیشه آلمه‌گن.

افغانستان ترکیه ده استانبول تینچلیک ییغینی عرفه‌سیده قرار تاپگن بیرحالده، بو ییغین افغانستان وضعیتی یخشی‌لنیشی و بو مملکتده تینچلیک تأمین‌لنیشی گه سبب بولیشی کوتیب توریلگن.

بیراق شونده‌ی بیرحالده، حبیب نینگ ایتیشیچه، مذکور ییغین نتیجه گه ایریشگن صورتده، افغانستان گه قاله‌دی. افغانستان یشاوچی‌لری نینگ مهاجرلیک میزانی یوقاری کیتگنی باعث، دولت خلق‌ارا نهادلر یاردمی بیلن مهاجرلیک معلومات مرکزی یا-ده « MRC» نامی ده بیر نهاد ایجاد قیلگن.

مذکور نهادر مسئوللری نینگ ایتیشیچه، ناقانونی مهاجرلیک نینگ آلدینی آلیش اوچون اهالی گه معلومات ترقه‌تیش برنامه‌لرینی قول آستیده آلگن. مهاجرلیک معلومات مرکزی نی اویغونلیک قیله‌دیگن شیرحسین هنریار نینگ سلام‌وطندارگه ایتیشیچه، مملکتده قرنطتین وضع قیلگن بیرحالده هم، معلومات ترقه‌تیش برنامه‌لریگه دوام بیرگن. «بیز اهالی بیلن علاقه گه میز. هر آیده ۲ مینگ کیشی گه تورلی یوللر آرقه‌لی مصلحت بیره‌میز. مصلحت بیریش پروسه‌سی ایجابی نتیجه بیرگن و ناقانونی مهاجرلیک میزانی نی کمه‌یتیرگن.»

مهاجر وزیرلیگی مسئوللری نینگ ایتیش‌لریچه، میلادی ۲۰۲۱- ییل باشلنگنیدن بویان کمیده ۳ یوز و ۴۷ مینگ کیشی مملکت گه قیتگن. بولردن ۳۳۸ مینگ ته‌سی ایران و ۴۲۰۰ ته‌سی ایسه باشقه مملکت‌لردن افغانستان قیتگن.

بو وزیرلیک آمارلری نینگ کورستیشیچه، میلادی ۲۰۲۰ ییل باشله‌نیشی و کرونا ویروسی رواجله‌نیشی بیلن ۸۶۰ مینگ افغانستانلیک مهاجر مملکت گه قیتگن. مهاجرلر وزیرلیگی مسئوللری نینگ ایتیش‌لریچه، کرونا ویروسی کینگه‌یشی بیلن مملکت گه قیته‌دیگن کیشیلر سانی کوپه‌یگن.

ناقانونی مهاجرلیک؛ «اروپا کیتماقچین ایدی، بیراق توپراق آستیگه کیتدی»

«اروپا کیتماقچین ایدی،‌ بیراق توپراق آستیگه کیتدی» بو ناقانونی مهاجرلیک باعث ایناغه‌سینی قولدن بیرگن سینگلی نینگ بیاناتی نی بیر بولیمی دیر.

نور احمد قرلق نینگ سینگلی‌سی خانم مینا نینگ ایتیشیچه، یاش-ییگیت ایناغه‌سی اروپا اولکه‌لریدن بیری گه سفر قیلیش‌نی ایسته‌گن ایکن، بیراق برچه آرزو و امیدلری بیلن توپراق آستیگه کیتگن. خانم مینا گه کوره، نور احمد قرلق ۱۰ ییل‌دن بویان ترکیه ده حیات کیچیرماقده ایدی و او اروپالیک مملکت‌لردن بیری گه سفر قیلیش اوچون قرار قیلگن ایکن.

خانم مینا نینگ ایتیشیچه، ایناغه‌سی افغانستانده‌گی ناتینچلیک و ایش یوق‌لیگی باعث اولکه‌نی ترک قیلیب و ناقانونی یول‌لر آرقه‌لی ترکیه گه سفر قیلگن ایدی. نور احمد، بو پیتده افغانستان گه هیچ کیلمه‌گن و افغانستان گه کیلیش اوچون قرار هم آلمه‌گن.

خانم مینا نینگ کوپه‌یتیریشیچه، نور احمد نی افغانستان گه قیتیب کیلیشی اوچون اونینگ نامزاد قیلگنلر، لیکن نامزادلیگی‌دن نیچه پیت اوتمسدن حیاتی نی قولدن بیریب، یلغانچی دنیادن کوز یومگن.

خانم میناگه کوره، گل احمد قرلق آتلی باشقه بیر ایناغه‌سی ۸ ییل غزنی ولایتیده امنیتی کوچلرنینگ صفیده ایش قیلگن. خانم مینا ۳ باله‌سی و آنه‌سی نینگ عایله‌سی بیلن کابل ده بیر کرایی اویده حیات کیچیرماقده ایدیلر و بوتون خرجتی ایکی ایناغه‌سی تامانیدن توللنه‌دی ایدی.

لیکن گل احمد آتلی ایناغه‌سی بوندن بیر ییل آلدین غزنی ولایتیده شهید بولگن و شهید بولگن ایناغه‌سیدن تورموش اورتاغی و ۲ قیز باله قالگن. خانم مینا نینگ ایتیشیچه، ایناغه‌سی اولگنیدن کیین آنه‌سی نینگ عایله‌سیگه یوک بولیش نی ایستمه‌ی و باشقه بیر کرایی اویگه کوچیب کیتگن.

خانم مینا گه کوره، غزنی ولایتیده حربی بولگن ایناغه‌سی شهید بولگنیدن کیین، آنه‌سی، ایناغه‌لری، ایناغه‌سی نینگ تورموش اورتاغی و ایناغه سیدن قالگن ۲ قیز کوپینچه قیین‌چیلیک‌لر بیلن روپه‌رو بولگنلر و مذکور کیشی‌لر نینگ خرجتی ترکیه‌ده‌گی ایناغه‌سی تامانیدن بیریله‌دی ایکن، بیراق ترکیه‌ده‌گی ایناغه سی هم ۱۰ آیدن کیین اولگن.

خانم مینا نینگ ایتیشیچه، ترکیه ده اولگن ایناغه‌سی نینگ حقیده فرقلی معلومات‌لر بیریلگن، بیرینچی ده اوغیرلاوچیلر تامانیدن اولدیریلگنی نی بیلدیریلگن، لیکن نیچه پیتدن کیین نور احمد اوغیرلاوچیلر تامانیدن ایمس، بلکیم قصدا نشانگه آلینیب اولدیریلگن.

مینا نینگ کوپه‌یتیریشیچه، قاتل احمد نینگ دوستی نی اوققه توتماقچی بولگن بیرحالده، ترکیه‌لیک بیر ایرکک اوزینی اونینگ اوستیگه تشله‌گن و انه شو شکلده ایناغه‌سی نی قاتلی قولگه آلینگن.

مینا نینگ ایناغه‌سینی قاتلی گه کوره، نوراحمد سینگلی‌سینی اذیت قیله‌دی ایکن و انه شو سبب اونینگ اولدیرگن، بیراق نوراحمد نینگ قوشنی‌سی بو خبرنی رد قیلگن.

مینانینگ ایتیشیچه، حاضر بیر ایناغه‌سی بیلیم یورتی بیتیرگن، لیکن هیچ ایشی یوق و ایش تاپیش اوچون سعی و حرکت قیلماقده و باشقه بیر ایناغه‌سی اوقووچی دیر.

اونگه کوره، باشقه ۲ ایناغه‌سی هم بار کیم اولردن بیری تخار ولایتیده تیریکچیلیک قیله‌دی و بیزلرگه اقتصادی نقطه‌ی نظردن یاردم بیره‌آلمه‌یدی و ینه بیرته‌سی ترکیه‌ده اوی مصرفی نی چیقاره‌دی.

عین حالده، مهاجرلر وزیرلیگی نینگ ایتیشیچه، ناقانونی مهاجرلیک خصوصیده معلومات بیریش مرکزینی ایجاد قیلیشی گه علاوه، تورلی برنامه‌لر قولگه آلینگن.

مهاجرلر وزیرلیگی نینگ رسانه‌یی مصلحتچی سید عبدالباسط انصاری نینگ ایتیشیچه، ناقانونی مهاجرلیک خصوصیده قطار برنامه‌لری بار و او برنامه‌لر اجتماعی ترماقلر و رسانه‌لر آرقه‌لی نشر بوله‌دی. شونینگدیک، ناقانونی مهاجرلیک نینگ خطری خصوصیده هم معلومات بیریشگن.

جناب انصاری‌گه کوره، باش پناه ایسته‌یدیگن افغانستان‌لیکلر، اینیقسه ناقانونی مهاجرلر اروپالیک مملکتلر تامان باریش نی ایسته‌یدیلر.

مهاجرلر وزیرلیگی نینگ رسانه‌یی مصلحتچیسی نینگ ایتیشیچه، اروپا بیرلیگی هر ییل نینگ آخریده، هر مملکتدن باش پناه ایسته‌گن کیشیلرنینگر رقمی نی اعلام قیله‌دی.

اونینگ کوپه‌یتیریشیچه،‌ ۲۰۲۰- ییل باشلنگنیدن حاضرگچه کمیده ۵۰۰ مینگ افغانستان‌لیک یشاوچیسی تورلی مملکت‌لردن اولکه گه قیتگن.

اونینگ تاکید قیلیشیچه، ناقانونی مهاجرلیک قیینچلیکلرنینگ حل قیلیش یولی ایمس، بلکیم ناقانونی مهاجرلیک قیینچلیکلرنینگ کوپه‌یتیره‌دی. او، ناقانونی مهاجرلیک گه یوز کیلتیره‌دیگن کیشی‌لردن مملکتده قالیش‌لرینی سوره‌گن.

مهاجرلیک معلومات مرکزینی اویغونلنتیروچیسی سید شیر حسین هنریار نینگ ایتیشیچه، بو اداره ناقانونی مهاجرلیک قیله‌دیگن کیشی‌لرگه تورلی یوللر آرقه‌لی بی پول مصلحت بیریش خذمت قیله‌دی.

جناب هنریارگه کوره، بو اداره ناقانونی مهاجرلیک نینگ خطرلری خصوصیده معلومات بیریب و قانونی مهاجرلیک یوللرینی کورسته‌دی.

افغانستانده‌ ناتینچلیک، ایش‌سیزلیک، یمان اقتصادی وضعیت ناقانونی مهاجرلیکلرنینگ اصلی عاملی بولگن.