ایرتنگ چاغی کابل نینگ شهرنو سرکلریدن بیریده قول اوستیده سودا ساتهدیگنلر، ایش اوسکونهلرینی ییر گه تیریش بیلن مصروفلر. اولر آرهسیده، همهدن آلدین ایش ییری گه بارگن اورته یاشلی بیر ایرکک، نیچه رنگ بوتلی، برس و سوهان نی کوپ منظم شکلده بیر بیری نینگ یانیگه تیرگن. دیوار گه تکیه بیریب و کوزی اوتیب-قیتهدیگنلر آرهسیده بوتی نینگ رنگ قیلدیریش ایستهگن کیشی نی ایزلهیدی.
عزیزالله ایاغلرینی اوزهتیب و عصاسینی دیوار گه سوینتیریب قویگن که اونینگ ناگران بولگنی نی کورستهدی. او سکیز کیشیلیک عایلهسی نینگ دستلبکی نیازلرینی تامینلش اوچون هر کونی یشاوچیلر بوتی نی رنگ قیلیش بیلن پول قولگه کیلتیریب و اونینگ بیلن بالهلری گه نان ساتیب آلیش اوچون بو ییرگه کیلهدی. بعضی کونلر یالغیز بیر بوت نی رنگ قیلهدی و بعضا ایسه بیران بوت نی تیکیب و ۱۰-۲۰ افغانی قولگه کیلتیرهدی؛ بیراق کوپینچه پیت هیچ بیر درآمد قولگه کیلتیرمسدن بوش قول بیلن اویی گه کیتهدی. «ایرتنگدن آخشمگچه کیلهمن، ایش یوق. قشاقمیز. کوپینچه پیت یالغیز ۱۰ افغانی بیلن اوی گه کیتهمن؛ نه ایش بار و نه نان.»
عزیزالله، هر آی اوی اجارهسی اوچون بیر مینگ ۵۰۰ افغانی، برق پولی اوچون قریب ۶۰۰ افغانی و سوو ساتیب آلیش اوچون ۵۰۰ افغانی صرفلشی کیرهک. او بوت تیکیش بیلن آز درآمد قولگه کیلتیریشی سبب، حاضر اوچ آیدن بیری اوی اجارهسینی بیره آلمهگن. او اویسیز-جایسیز قالیشی خصوصی خواطر بیلدیریش بیلن ایتیشیچه، اوی ایگهسی تیزلیککه اوی اجارهسی نینگ توللشی خصوصیده آگاهلنتیرگن.
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
عزیزالله نینگ یالغیز تشوشی عایلهسی نینگ دستلبکی نیازلرینی تامینلش ایمس؛ بلکیم تورموش اورتاغی نینگ کسل بولگنی اوچون اونینگ شفاکاری و داروسی نینگ پولی نی هم تاپیشی کیرهک. «بعضی کونلر ۱۰ افغانی بیلن اوی گه کیتهمن؛ بعضا ایسه هیچ بیر درآمدیم یوق. بعضی کونلر بیران مسلمان بوتی نی رنگ قیلهدی و بعضی کونلر ایسه هیچ بیر مشتری یوق. اوزیم ناگران و کسلمین و شکر بالهلریم درس اوقهدیلر.»
قشاقلیک و کمبغللیک سبب، عزیزالله آلتی بالهسی گه یخشیراق تعلیم زمینهسینی یرته آلمهگن. او، بالهلری نینگ اوزی کبی بولیب و بیر لقمه نان تاپیش خصوصیده سرکلر گه آواره بولمسلیگی اوچون درس اوقیشلرینی ایستهیدی. «بالهلریم گه یخشی آرزوم بار؛ اولر نینگ درس اوقیشلرینی ایستهیمن. شفاکار بولسینلر و عالم بولسینلر.»
عزیزالله ناگران بولگنی بیلن بیراق سرپرست حکومت یا-ده یاردم بیرووچی نهادلر تامانیدن هیچ قندهی یاردم قولگه کیلتیرمهگنی نی ادعا قیلهدی. اونینگ کوپهیتیریشیچه، نیچه مرته شهیدلر و ناگرانلر وزیرلیگی گه برگن، لیکن اونگه یاردم بیریلمهگن.
قشاقلیک یالغیز عزیزالله نینگ قیینچیلیگی ایمس، یشاوچیلردن کوپینچهسی بو توغریده قیینچیلیک بیلن روپهرهلر.
کابل نینگ شهرنو پارکیگه کیریش ایشیگی یانیده، باشقه بیر ایرکک نی کوردیم که رنگورخی کیتگن بیر فرش نی یازیب و اوندن بیراز اوزاقراقده قویاش گه توغری اولتیرگن. اونگه بیراز یقینراق بولگنیمده ایرتنگ چاغی مشتری کیلدی دیب، شاشیب کیلدی. یوزیگه تبسم جایلشدی و اونینگ بیلن سلاملشدیک. ۵۵ یاشر عبدالقیوم سکیز کیشیلیک عایله سرپرستی دیر. او اوچ ییلدن کابل نینگ شهرنو پارکی یانیده کونی نی بوت رنگ قیلیش بیلن اوتکزهدی.
ایشسیزلیک و عایلهسی نینگ دستلبکی نیازلرینی تامینلش اونینگ بوت رنگ قیلیش گه مجبور قیلگن؛ لیکن بو ایش هم اونینگ نیازلرینی تامین قیله آلمهیدی. عبدالقیوم نینگ ایتیشیچه، آزیق-آوقت محصولاتی، کییم-کیچگ، اوی اجارهسی و حتا دارو قیمتی کون اوتیشی بیلن کوپهیهدی، لیکن اونگه قرشی درآمدی آز دیر.
اونینگ کوپهیتیریشیچه، بوندن آلدین نیچه ییل اوقیتووچیلیک قیلگن و شونینگدیک آشپز صفتیده هم ایشلهگن، اما ایشسیزلیک سبب بوت رنگ قیلیش گه باشلهگن.
عبدالقیوم اوچ ییل آلدین تورلی نهادلرده آشپزلیک قیلیب و هر آی منظم درآمدی بار ایکن. مذکور درآمد بیلن بیر آیی نی منظم شکلده اوتکزهر ایکن؛ بیراق حاضر ایسه درآمدی بیر کون گه باغلیق دیر. او هم عزیزالله کبی کوپینچه پیت بیر ته نان ساتیب آلالمهی، بوش قول بیلن اوی گه کیتهدی. اونینگ کوپهیتیریشیچه: «حقالزحمه درس بیرهر ایدیم و جمهوریت دورهسیده کابل ده ۱۲-صنف نی بیتیرگنلر نینگ آلینمسلیگی توغریسیده قرار آلیندی، ایشسیز بولدیم، باشقه بیر ایشیم هم بار ایدی؛ آشپز ایدیم و مصروف ایدیم، بیراق حاضر بوت تیکهمن و ایش یوق.»
عبدالقیوم نینگ کوندهلیک درآمدی ۱۰۰-۱۵۰ افغانی دیر. اونینگ کوپهیتیریشیچه، بو درآمدی بیلن تورت مینگ ۵۰۰ افغانی بولگن اوی اجارهسینی هم بیره آلمهیدی. قیوم خورسندلیک بیلدیریب و ایتیشیچه، قیزی شفاکار دیر و عایله نیازلرینی تامینلش توغریسیده یاردم بیرهدی.
قیوم کته قیزی نینگ آیده ۱۰ مینگ افغانی معاشی بولگنی نی بیان قیلیب و ایتیشیچه، قیزی نینگ آیلیگی بولمهگنی صورتده، سکیز کیشیلیک عایله نیازلرینی تامین قیله آلمهیدی. او قیزی نینگ سوادی بولگنیدن خورسند دیر و سرپرست حکومتدن قیزلر تعلیمی و ایشی گه رخصت بیریلیشی نی ایستهیدی؛ چونکه سواد بولگن قیزلر و عیاللر عایلهلر اقتصادی رواجلنیشیده مهم حصه قوشهدی.
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفهمیزگه باش اورینگ!
عبدالقیومدن بیراز اوزاقراقده، کابل یشاوچیلریدن باشقه بیری رجب، کابل نینگ شهرنو پیاده یوللریدن بیریده دیوار گه تکیه بیریب و دقت بیلن قولیدهگی بوت نی رنگ قیلماقده. اونینگ ایتیشیچه، ایشسیزلیک سبب اوچ ییل آلدین بو ایش گه یوز کیلتیرگن؛ لیکن بو یولدن قولگه کیلتیرهدیگن درآمدی اونینگ سکیز کیشیلیک عایله نیازلری تامینلنیشیده ییترلی ایمس. رجب نینگ کوپهیتیریشیچه، بوندن آلدین آشپز ایکن، بیراق ایشسیزلیک سبب بو ایش گه یوز کیلتیرگن.
کابل شهری نینگ اوشبو بولیم یشاوچیلری اونینگ بیلن تانیش بولگنلر. رجب گه کوره، بو ییرده مشتریلری بار و اولر اوچون هر کونی کوپینچه یول یوریب بو ییر گه کیلهدی. «کونده ۲۰۰-۳۰۰ افغانی درآمدیم بار؛ بیراق بعضی کونلر ایسه هیچ درآمدیم یوق. اوییم کوتلده و اوچ مسیر کرایهسی بار. برچه اوچون ایش یوق و ایشسیزلیک دیر.»
مذکور بوت تیکهدیگنلر نینگ روزغاری، ایشسیزلیک یا-ده آز درآمدی بولگنی سبب، عایلهلری نینگ اساسی نیازلرینی تامین قیله آلمهگن مینگلرچه ایرکک نینگ ایتیلمهگنی قصهسی دیر. شوندهی بیرحالده، بیرلشگن ملتلر تشکیلاتی نینگ بالهلردن حمایت قیلووچی صندیغی کبی بو تشکیلات گه تیگیشلی نهادلر نینگ معلوماتی اساسیده، جاری میلادی ییلده ۲۳ میلیون ۷۰۰ مینگ افغانستانلیک یشاوچی نینگ انسانپرورلیک یاردملر گه نیازی بار. باشقه بیر تاماندن، افغانستان گه انسانپرورلیک یاردملر میزانی کمهیگن. ینگیلیکده افغانستان ده بیرلشگن ملتلر تشکیلاتی نینگ انسانپرورلیک یاردملر هماهنگ قیلووچی دفتری (اوچا)، افغانستان ده نیازمند کیشیلر قیینچیلیگی حلی اوچون سورهلگن اوچ میلیارد ۶۰۰ میلیون بودجهدن، یالغیز ۲۵ فایزی نینگ قولگه کیلتیرگنی نی اعلام قیلگن.