تخار مرکزی تالقان شهری ده اۉتمیش ده مس‌گرلیک صناعتی خاص شهرت گه اېگه ایدی و اونلب مس‌گر اوشبو شهر ده مسی اېدیش‌لرنی توزه‌تیش بیلن مصروف اېدیلر؛ بیراق حاضر بو صناعت اۉتمیش رونقینی قول‌دن بیریب و کسادلیکّه یوز توتگن. تخار ده‌گی مس‌گرلردن بیرقطاری نینگ ایتیشلریچه، اوشبو ولایت‌ده مسی اېدیش‌لر سوداسی سېزیلرلی درجه ده کمه‌یگن.
مس‌گرلیکنی بابالری‌دن اۉرگنیب و بیر سنه عمرینی مس‌گرلیک ایشلری بیلن اۉتکزگن عبدالله گه کوره، مسی اېدیش‌لر نینگ خام موادی نرخی یوقاری‌لیگی و مسی اېدیش‌لر اۉرنیده چین و ایران اېدیش‌لر قوللنیلیشی، تالقان یشاوچیلری نینگ مسی اېدیش‌لر گه علاقه‌سی کمه‌یش اصلی عاملی دیر.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «اۉتمیش ده سودا-ساتیغ یخشی اېدی؛ مس و خام مواد نرخی ارزان و یشاوچیلر نینگ علاقه‌سی کوپ اېدی. بازار ده مس موادی قیمتی یوقاری‌لیگی اوچون اهالی خارجی جنس‌لر گه یوز کېلتیرگنلر.»
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
شونینگدیک، آته‌سی‌دن مس‌گرلیک نی اۉرگنگن عظیم‌الله گه کوره، سودا بازاری یوق‌لیگی اوچون اۉز ایشینی قویباریب و باشقه ایش گه یوز کېلتیرگن. اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: مسی اېدیش‌لر علاقه‌مندی کمه‌یگن؛ اون ییل آلدین رستاقی چای‌جوش و بدخشی شیرچای اېچیش کبی چای‌جوش ایشلب چیقرر اېدیک. ۱۰ یا که ۱۵ و ۲۰ چینی بویورتمه بیرر اېدیلر، قازان ایشلب چیقرر ایدیک؛ چونکه علاقه‌مندی کوپ اېدی.»
عظیم‌الله نینگ ایتیشیچه، اۉتمیش کبی علاقه‌مندلر کوپه‌یب و بو صناعت قۉللب-قوتلنگن حالده، سابق ایشینی دوام بیریش گه علاقه‌مند دیر.
تخار یشاوچیلری‌دن بیرقطاری نینگ ایتیشلریچه، مسی اېدیش‌لر قیمت‌لیگی و یشاوچیلر نینگ چین و ایران دن وارد ایتیلگن اېدیش‌لردن قوللنیشی بو صناعت گه علاقه‌مندلر کمه‌یشی گه سبب بولگن عامل‌لردن دیر.
تخار یشاوچیسی محمد نذیری گه کوره: «بو اېدیش‌لر قیمت دیر. حکومت دن اوشبو صناعت خام موادینی ارزان قیلیب و تشقی جنس‌لرنی حد دن تشقری وارد ایتیلیشی گه توسیق بولیشینی اېسته‌یمیز.»
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
تخار یشاوچیلری‌دن باشقه بیری قدرت نینگ ایتیشیچه: «چای‌جوش، دیش مس دن توزه تیله‌دی؛ مقاومتی کوچلی دیر. یشاوچیلر اولر دن ۱۰ دن ۴۰ ییل‌گچه قوللنه‌دیلر آتیش برابری‌ده مقاومتی کوچلی دیر.«
تخار اوشبو یشاوچیسی، مذکور ولایت اهالیسی و سرپرست حکومت دن مس‌گرلیک صناعتی قیته رواجلنیشی اوچون سعی‌وحرکت قیلیش‌لرینی سۉره‌یدی.
عین‌حالده، تخار صناعت و سوداگرلیک ریاستی مسئوللری مس‌گرلیک صناعتینی قۉللب-قوتلش‌لری‌دن ایشانچ بیریب ایتیشلریچه، تخار ده بو اېسکی صناعت یوق بولیشی گه یول قویمه‌یدیلر.
تخار صناعت و سوداگرلیک باشلیغی عبدالرحمان غزنوی نینگ ایتیشیچه: «بو قینچیلیک‌لرنی مرکز بیلن شریک قیله‌میز؛ بو صناعت رواجلنیشی اوچون سعی‌وحرکت قیلماقده‌میز. مس‌گرلر باشقه ایش گه یوز کېلتیرمس‌لیک و ایشلری رونق تاپیشی اوچون بو موضوع نی همکار موسسه‌لر بیلن شریک قیله‌میز.»
مس‌گرلیک، افغانستان‌ده قدیمی قول صناعت‌لری‌دن بولیب و یوزلب ییل قدامت گه اېگه دیر. مس‌گرلر یشش اوی‌لر نی بیزه‌لتیریش اوچون خام مس دن، اوسکونه و گوزه‌ل اېدیش توزه ته‌دیلر. بیراق بازارلرده مس اوسکونه‌لری یوق‌لیگی بیلن بو صناعت یقینده یوق بولیشی اوچون خواطرلر اوج آلگن.