۲۰۱۹- ییل اخیرلریده بیرقطار خبری و تفریحی ویبسایتلر ۲۰۲۰- ییلده یوز بیرهدیگن اونملی واقعهلرنی پیشبینلیک قیلگن ایدیلر. بوتون ویبسایتلرنی تیکشیردیم و کرونا ویروسی خارج یوز بیرهدیگن باشقه واقعهلر پیشبینلیک قیلینگن ایدی.
۲۰۲۰- ییل کرونا ناملی اژدها بوتون دنیا گه ترقهلدی. بو ییلده بوتون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی برنامهلر کرونا ویروسی تاثیری آستیگه قرار تاپتی.
گزارشلرگه کوره، بیرینچی مرته کرونا ویروسی ۲۰۱۹- ییل ۱۷ نوامبر ده چین نینگ هوبی شهریده قید ایتیلگن، بیراق چین دولتی ۸ دسامبرگه اوشبو ویروس نینگ چیقگنیدن خبر بیردی.
کرونا ویروسی تورلی مملکتلرده ترقهلگنیدن سونگ، دولتلر قطار شهرلرنی قرنطین قیلیشگه قرار قیلدی. شهرلرنینگ قرنطینه ایتیلیشی دنیا نینگ اقتصادینی کوچسیز قیلدی.
کرونا و دنیا نینگ اقتصادی
کرونا ویروسیگه چلینگنلرنینگ سانی کوپهیکنی سبب، داوجونز، فوتسی و نیکی بازارلری شامل بوتون بازارلر شکست بیلن دوچ کیلدی. اوشبو شکستگه قرشی مرکزی بانکلر کوپ قطار مملکتلرده بانکی مفادنی کمهیتیردی.
کرونا نینگ بیرینچی موجی کمهیگنیدن سونگ، دنیا بازارلری دولتلرنینگ دخالتی سبب، یخشیلندی، بیراق کرونا نینگ ایکینچی موجی دنیا بازارلری نینگ شکست وضعیتده قرار تاپیشیگه سبب بولدی.
کرونا ویروسیدن سونگ، دنیا مملکتلریده ایش سیزلیک کوپهیدی، خلق ارا پول صندوفی نینگ اعلان قیلیشیچه، آمریکا ده ایشسیزلیک ۴% کوپهیگن.
خلق ارا پول صندوقی نینگ اعلان قیلیشیچه، میلادی جاری ییلده دنیا اقتصادی ۳% کیچیک بولگن. اوشبو نهاد گه کوره، حاضرگه رکود ۱۹۳۰- ییل گه قرهگنده یمان بولگن.
کرونا ویروسی سبب، باریب-قیتیشلر و پروازلر لغو قیلیندی. سیاحت و اونگه تیگیشلی خذمتلر نهادلر کوپینچه زیان کوردی. هوایی شرکتلر اوز پروازلرینی کمهیتیردی و مشترلری سفرلرینی لغو قیلدی. کوپ قطار مملکتلر مسافرت اوچون چیکلاو تعیین قیلدی و حتا چیگرهلرینی باغلهدی و کرونا ویروسینی مهار قیلیش اوچون سعی و حرکت قیلدی. اوشبو ییلده حج مراسمی سعودی عربستان تامانیدن توختهتیلدی.
۲۰۲۰- ییل اخیریده فایزر شرکتی کرونا ویروسی اوچون واکسین توزهدی. ۲۰۲۰- ییل ۲۱ دسامبر ده اروپا بیرلیگی نینگ کمیسیونی بروکسل ده فایزر و بیونتک شرکتی تامانیدن تیارلنگن واکسن دن فایدهلنیش اوچون جواز صادر قیلدی.
بیونتک شرکتی مسوولی اوغور شاهین نینگ ایتیشیچه، اوشبو شرکت تامانیدن تیارلنگن واکسن کمیده ۱۲ آی کرونا ویروسیگه قرشی مصونیت ایجاد قیلهدی و اوشبو ویروس گه قرشی مصونیت گه نیازی بولگن کیشیلر قیتهدن اوشبو واکسن دن فایدهلنه آلهدی.
کرونا و افغانستان اقتصادی
افغانستان سونگی ۲۰ ییل جریانیده اقتصادی نقطهنظردن یخشی رشد قیلگن، بیراق ینه هم اوشبو مملکت اقتصادی چیتایللیک یاردملرگه تیگیشلی دیر. کرونا ویروسی دنیا اقتصادیگه زیان ییتیشتیردی و اوشبو وضعیت افغانستانده بولگن چیتایللیک یاردملرنی اوستیگه تاثیر قوییگن.
افغانستان ۲۰۲۰- ییل ژنوای ییغینیدن ۱۳ میلیارد دالر یاردم جلب قیلیشگه موفق بولدی. گرچند اوشبو مرته دنیا نینگ یاردملریدن ۳ میلیارد دالر کمهیگن، بیراق حاضرگی شرایط ده اوشبو مقدار یاردملر افغانستانده حیاتی نقش اوینه آلهدی.
باشقه تاماندن شهرلرنینگ قرنطین قیلینیشی سبب، مملکت کوپ قطار یشاوچیلری شغللرینی قولدن بیردی.
گرچند کرونا ویروسی سبب، کوپ قطار مملکتلر قرنطینه قیلیندی، لیکن افغانستان وضعیتی فرقلی ایدی.
باشقه مملکتلرده قرنطینه دوریده شهروندلیک خذمتلر حکومت تامانیدن ارایه قیلیندی، بیراق افغانستانده حکومت اهالی قیینچیلیگی نی حل قیلیش اوچون هیچقندهی سعی و حرکت قیلمهگن و نتیجه ده کمبغللیک و ایشسیزلیک رقمی آرتگن.
۲۰۲۰؛ افغانستان و دنیا سیاستی
محمداشرف غنی و عبدالله عبدالله آرهسیده امضا ایتیلگن سیاسی کیلیشوونامه و افغانستانلیکلر ارا سوزلشوولرنینگ باشلهنیشی افغانستانده یوز بیرگن اونملی سیاسی واقعهلردن دیر.
سیلاو ایرکین کمیسیونی اوتگن ییل جدی آی نینگ آخریده جناب غنی نی جمهور رییس صفتیده اعلان قیلدی. اونینگ رقیبی عبدالله عبدالله کمیسیون قراریگه قرشی کیلیب باشقه دولت تشکیل بیریشی ممکنلیگی نی بیلدیردی.
سیلاو نتیجهسی اعلان ایتیلگنیدن ۳ هفته اوتگنیدن سونگ، غنی و عبدالله تحلیف مراسمی اوتکزدیلر، بیراق نیچه مدتدن سونگ، ایکی تامان بیر شرطنامه امضا قیلدی و جناب عبدالله گه ملی مصالحه کینگشی باشلیغی نظرگه آلیندی.
افغانستانلیکلر ارا سوزلشوولر
آمریکا و طالبان آرهسیده سیاسی شرطنامه امضا ایتیلگنیدن سونگ، افغانستانلیکلر ارا سوزلشوولر ۲۲ سنبله ده قطر باشکنتی دحه شهریده باشلندی. اوشبو سوزلشوولرنینگ بیرینچی دوری ۳ آی دوام قیلدی، بیراق اوشبو ۳ آیده مذاکره قیلووچی تامانلر یالغیز ایش شیوهسی خصوصیده کیلیشگنلر.
سوزلشوو ایش شیوهسی خصوصیده کیلیشوو صورت تاپگنیدن سونگ، حکومت هیاتی مملکتگه قیتیب کیلگنلر و طالبان نمایندهلری پاکستان اولگهسیگه بارگنلر. افغانستانلیکلر ارا سوزلشوولرنینگ ایکینچی دورینی ۱۶ جدی ده باشلهنیشی ممکن، بیراق حاضرده هم بیللی ایمس اوشبو دور سوزلشوولرده نیمه موضوعلر خصوصیده بحث قیلینهدی.
۲۰۲۰- ییل ده دنیا ده یوز بیرگن اونملی واقعهلر
آمریکا سیلاوی
آمریکا دنیا نینگ کوچلی مملکتلریدن بیری دیر و شبههسی اوشبو مملکتده یوز بیرگن سیاسی واقعهلر بوتون دنیا گه تاثیر قویهدی. آمریکا ۲۰۲۰- ییل سیلاویده جو بایدن، ترامپ نینک جدی رقیبلریدن ایدی.
آمریکا سیلاویده بوتون دنیا مملکتلری و یشاوچیلری دونالت ترامپ نینگ موفق بولیشیگه ایشانچلی ایدی، بیراق جو بایدن کوپینچه کالج الکترال آواز قولگه کیلتیریش بیلن دونالت ترامپ نی شکست بیردی.
ایش بیلرمانلرگه کوره، ترامپ نینگ کرونا ویروسی خصوصیده بولگن ناتوغری سیاستلری اونینگ شکست بیلن دوچ کیلیشیگه سبب بولگن.
بریتانیا نینگ اروپا بیرلیگی دن چیقیشی
بریتانیا اروپا بیرلیگی گه ۴۷ ییل عضو بولگنیدن سونگ، رسمی کشلده اوشبو بیرلیکدن اجرهلدی. بریتانیا یشاوچیلری کمیده ۴ ییل آلدین بیر رفراندوم آرقهلی اوشبو مملکت نینگ اروپا بیرلیگی دن چیقیشیگه ایجابی آواز بیرگن ایدیلر.
اوشبو رفراندوم برگزیت گه شهرت تاپدی و ۲۰۲۰- ییل ۳۱ جنوریده عمل گه آشیریلدی.
امنیتی واقعهلر
- هلمند ولایتیده محلی بیر بازار ده صورت تاپگن راکتی هجوم نتیجهسیده ۲۳ تینچ اهالی هلاک ایتیلدیلر.
- اوکراین «۷۳۷بوینگ» اوچاغی امام خمینی خلق ارا هوا قونالغهسیدن اوچگنیدن نیچه دقیقه اوتیش بیلن سقوط قیلدی. مذکور اوچاغ ده بولگن ۱۷۶ مسافر و خدمه جانلرینی قولدن بیردیلر. ایران مقاملری نیچه کون جیم تورگنیدن سونگ، اوشبو واقعهنی انسانی خطا عنوان قیلدیلر.
- ۳ عقرب ده کابل غربیده جایلشگن کوثر دانش تعلیمی مرکزیده اویوشتیریلگن هجوم ده، کمیده ۲۴ کیشی هلاک و باشقه ۵۷ کیشی یرهلنگنلر و بو واقعهده قربان بولگنلرنینگ کوپراغی اوقووچیلر ایدی.
- ۱۲ عقرب ده کابل بیلیم یورتیده اویوشتیریلگن تروریستی هجوم ده ۲۲ اوقووچی هلاک و ۴۰ دن آرتیق کیشی یرهلندی.
- غزنی شهریده ملی اردو بیر قرارگاهی یقینیده پارتلش ماده یوکلنگن موترنینگ پارتلهگنی سبب ۳۱ کیشی هلاک و باشقه ۲۴ کیشی یرهلنگن.
- ایران پاسداران سپاهسی قومندانی قاسم سلیمانی و ایران گه تیگیشلی عراق حشدالشعبی کوچلر اورین باسری ابومهدی المهندس بغداد هوا قونالغهسی یقینیده موشکی بیر هجوم نتیجهسیده هلاک ایتیلدیلر.
- آمریکا و طالبان آرهسیده امضا ایتیلگن سیاسی شرطنامهدن سونگ، افغانستانلیکلر ارا سوزلشوولر باشلندی، بیراق افغانستانده زوروانلیک سطحی کوپهیدی. سونگی نیچه هفته جریانیده کابل هر کون اوتیش بیلن پارتلش، قتل و هدفلی ترورگه گواه بولگن و ناتینچلیک شدتلی شکلده کوپهیگن.
دنیا یشاوچیلری کرونا واکسنی نی کوتیب تورگن بیر حالده، ۲۰۲۰- ییل یکونلندی.