بر اساس آمارهای موجود در منابع معتبر جهانی، بیش از ۱۰ هزار گونهی حشره به عنوان دشمن بشری طبقهبندی شده است که یکششم از فرآوردههای غذایی جهان را مصرف میکنند. در واقع فرآوردههایی که کشاورزان از کشتزارهای خود جمعآوری میکنند، تهماندهی سفرهی حشرههای مضره اند. این حشرههای مضره، کاهش جدی بر فرآوردههای کشاورزی وارد میکنند و سبب تغییر در کیفیت آن میشوند؛ اما حشرههای بسیاری هم وجود دارند که زیانآور نیستند و به سود کشاورزان در کشتزارها حضور دارند.
اما این جا در پروان کشاورزان از موجودیت حشرههای مضره در کشتزارها و گیاهان شان به ستوه آمده اند و چارهای نیز برای رهایی از دام آنها ندارند. گلپادشاه جلیلی، کشاورز ۶۵ساله در مرکز پروان که حدود ۴۵ جریب زمین کشاورزی دارد، میگوید که از دست حشرههای مضره به ستوه آمده است و با گلایه از مسئولان در ریاست زراعت این ولایت میافزاید که تا کنون هیچ راهنما و دارویی برای پیشگیری از آفتهای کشاورزی از سوی آنها دریافت نکرده است.
او میافزاید: «یک قسم مور است کچالو را میخورد و بته را خشک میکند؛ هم در بازار قیمت خود را از دست میدهد. فاصلیه، لوبیا، بادنجان سیاه، مرچ و همینها کلش همین شکل است. تباه کرده کشت و کار را، همین سردرختی و زیردرختی را، بادام را، زردآلو را، شفتالو را، گیلاس را، مکمل همین رقم. به ما برای همین آفتها یک داروی مشخص بسازند و ما مردم را بدهند که استفاده بکنیم تا ما مردم همین کشت و کار ما محافظت شود.»
سلاموطندار را در اکس دنبال کنید
از سوی دیگر، مرادعلی، کشاورز دیگری از درهی غوربند پروان که با گلپادشاه جلیلی درد مشترک دارد، میگوید که حشرههای مضره از جمله چرچرک و ملخ، بخشی از حاصلات شان را از بین میبرد؛ اما او نیز در انتظار دریافت مشوره و کمک برای ازبینبردن آن حشرهها از سوی نهادهای وابسته به ویژه ریاست زراعت است.
او میافزاید: «چهار نوع دوا استفاده کردیم، هیچ فایده نکرد؛ چرچرک، مور و ملخ میآید و یکسوم حصهی محصولات ما از بین میرود. خوشبختانه در عرصهی زراعت مؤسسههای زیادی فعالیت دارد که باید مسئولان ریاست زراعت از آن طریق یک نوع آموزش در این رابطه برگزار کنند و تمام دهاقین را آموزش بدهند.»
در همین حال، سیداحمد ملکزاده، استاد دانشکدهی زراعت دانشگاه پروان، میگوید که برای مهار آفتهای کشاورزی، روشهای کنترل مکانیکی و کیمیایی وجود دارد. او میافزاید که کشاورزان بیشتر با روش مکانیکی میتوانند جلو هجوم حشرهها بر کشتزارهای شان را بگیرند. او از مسئولان محلی میخواهد که به کشاورزان در این راستا همکاری کنند و جلو داروهای بیکیفیت کیمیایی در بازار را بگیرند.
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
با این همه، نیازمحمد تایب، آمر امور زراعتی ریاست زراعت، آبیاری و مالداری پروان، نگرانی کشاورزان در زمینهی موجودیت حشرههای مضره در کشتزارها را میپذیرد؛ اما از نبود بودجهی کافی برای مبارزه با این پدیده سخن میزند.
او میافزاید: «دلیل موجودیت حشرات مضره، مساعدبودن شرایط محیطی و استفادهی بیرویه از حشرهکشها است. مدیریت عمومی حفاظهی نباتات، به ارائهی مشورههای فنی و مسلکی و برگزارکردن کلینیکهای سیار نباتی در سطح ولایت همیشه دهاقین و باغداران را در مورد حشرات و اضرار آن آگاهی داده است؛ ولی با تأسف تا کنون امکانات بودجهای در اختیار این مدیریت قرار نگرفته است.»
گفتنی است که اگر نهادهای مسئول در زمینهی شناخت و ریشهیابی آفتهای کشاورزی کار و روشهای علمی مبارزه علیه آنها را عملی کنند؛ کشتزارهای کشاورزان از هجوم این آفتها در امان خواهد بود و برداشت چشمگیری به دست خواهند آورد.