کفاشی؛ حرفه‌ای ساده اما کم‌درآمد

وقتی آفتاب نورش بر چهره‌ی شهر می‌گستراند، در گوشه‌های مختلف شهر کندز، کنار پیادروها مردانی دیده می‌شوند که روی گلیمی، تخته‌چوب یا چهارپایه‌ی ساده‌ای نشسته‌ اند و تنها کار شان، ترمیم و رنگ‌زدن به کفش دیگران است. صدای کار شان در شلوغی شهر گم می‌شود؛ اما تلاش شان هنوز پابرجاست. با زحمت کفش‌های فرسوده‌ی شهروندان را ترمیم کرده یا رنگ می‌زنند و این گونه، چند لقمه‌نانی سر سفره‌ی شان می‌برند.  

در میان این چهره‌ها، مردی که پا به پیری گذاشته، به چشم می‌خورد؛ کسی که بیش از ۳۰ سال است است زندگی‌اش را درآمد کفاشی به پیش رانده است. او، این حرفه را از پدرش آموخته و هم‌چنان با ابزارهای قدیمی به‌جامانده از او کار می‌کند. قربان می‌گوید که با درآمد کفاشی، هزینه‌های زندگی خانواده‌اش را فراهم کرده و گاهی، می‌تواند چند افغانی پس‌انداز نیز کند. او، با اشاره به درآمدش، می گوید: «روزی ۲۰۰ هم کار می‌کنم، ۱۵۰ هم کار می‌کنم، ۳۰۰ هم کار می‌کنم؛ روزی هم میشه که بی‌کار می‌مانم.»

سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید

خواجه احمد، یکی دیگر از کفاشان قدیمی در شهر کندز که در کودکی وارد این کار شده، می‌گوید که کفاشی را از پدرش آموخته و حالا بیش از ۲۵ سال می‌شود که در کنار خیابان، مشغول همین کار است. او، با افتخار از تجربه‌اش یاد می‌کند و می‌گوید که همین شغل ساده‌، منبع اصلی درآمد او برای تأمین هزینه‌های زندگی‌اش بوده است. احمد در بخشی از صحبت‌هایش، به مسئله‌ی دست‌رسی‌نداشتن به امکانات بهتر اشاره می‌کند و می‌گوید: «سهولت نیست، اقتصاد ما ضعیف است. اگر داشته باشیم سرمایه، می‌رویم از شهر اسباب می‌خریم، قالب می‌خریم و چرم می‌خریم؛ یک دکان بوت‌دوزی جور می‌کنم.»

برخی از باشندگان شهر کندز می‌گویند که در بسیاری موارد، ترمیم کفش نسبت به خرید کفش نو، به‌صرفه‌تر است و ترجیح می‌دهند که کفش‌های شان را به کفاشان محلی بسپارند. به باور آن‌ها، کفاشی نه ‌تنها یک حرفه‌ی سنتی و زنده است، بل که کمک می‌کند تا هزینه‌های اضافی خانواده‌ها کاهش یابد.

عده‌ای نیز بر این باورند که کار کفاشان ارزش‌مند است و باید بیش‌تر مورد حمایت قرار گیرند. آن‌ها می‌گویند که این قشر با وجود دشواری‌های کار، نقش مهمی در زندگی روزمره‌ی مردم دارند.

سهراب، یک باشنده‌ی کندز، می‌گوید: «خوب است که یک بوت نو بخریم اما اقتصاد ضعیف است، افغانستان فعلاً اقتصادش خیلی ضعیف شده، نمی‌شود که یک جوره بوت خوب داشته باشی و کنده شده باشد، بروی دیگه بوت بخری. مجبور به همین رنگ‌مال یا موچی بدهیم تا بدوزد.»

سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید

کفاشی در کندز، کمک زیادی به بسیاری از خانواده‌های بی بضاعت به‌حساب می‌آید؛ زیرا آن‌ها را از هزینه‌ی نوبه‌نوگرفتن کفش باز می‌دارد. در حالی ‌که وضعیت اقتصادی مردم ضعیف شده و قدرت خرید کفش های نو کاهش یافته، نقش کفاشان در حفظ تعادل میان نیاز و توان مالی مردم، پررنگ‌تر شده است. این شغل سنتی، راهی برای امرار معاش شماری از زحمت‌کشان نیز است.

با این همه، کفاشان کندز هم‌چنان با مشکلاتی مانند کم‌بود امکانات، نبود سرپناه مناسب و درآمد پایین دست‌وپنجه نرم می‌کنند.