استفاده از هوش مصنوعی، ابزاری که به کمپیوترها این امکان را می‌دهد تا مانند انسان فکر کند، تصمیم بگیرد و حتا رفتارهای انسانی را تقلید کند، این روزها به جوانان فرصتی را فراهم کرده تا از خلاقیت و مهارت‌‌های خود کار گیرند و آینده‌ی بهتری را برای شان رقم بزنند.
سلام‌وطندار برای بررسی میزان آشنایی جوانان افغانستان با هوش مصنوعی، نظرسنجی‌ای را میان ۳۹۵ جوان باسواد در ۳۴ ولایت راه‌اندازی کرده است. ۷۴ درصد اشتراک‌کنندگان این نظرسنجی، گفته اند که با هوش مصنوعی و روش‌های استفاده از آن آشنا استند و ۲۶.۴ درصد، گفته اند هیچ شناختی از هوش مصنوعی ندارند.
۷۵.۴ درصد اشتراک‌کنندگان این نظرسنجی، مردان و ۲۴.۶ درصد آن‌ها زنان استند. جوانانی که با هوشی مصنوعی آشنایی دارند، گفته اند که از این ابزار بیشتر در بخش آموزش، انجام کارهای روزمره و سرگرمی استفاده می‌کنند. از میان اشتراک کنندگان، ۴۱.۴ درصد گفته اند که در زمینه‌ی تحصیل و ارتقای ظرفیت، ۳۴.۵ درصد در زمینه‌های تحصیلی، کاری و سرگرمی، ۱۵.۶ درصد در زمینه‌ی کاری از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند؛ در حالی که ۸.۵ درصد، از هوش مصنوعی تنها برای تفریح و سرگرمی استفاده می‌کنند.
رامین نیازی ۲۳ساله، باشنده‌ی کابل که از هوش مصنوعی برای ایجاد سهولت در تحصیل استفاده می‌کند، می‌گوید که هوشی مصنوعی در زمان نوشتن پایان‌نامه‌ی دانش‌گاه، مانند یک استاد راهنما به او کمک کرده است. او می‌افزاید: «از ابزارهایی مثل مایکروس آف بینگ، آهیرستارد ای آی و سماری هوش مصنوعی استفاده کردم که مقاله های طولانی داکومنت‌ها را به ما خلاصه‌سازی می‌کرد، در زندگی شخصی‌ام هوش مصنوعی بسیار مؤثر و مفید بوده است.»
در افغانستان که نرخ بی‌کاری بلند است و یافتن کار بزرگترین دغدغه‌‌ی جوانان است، هوش مصنوعی به عنوان یک راه‌حل امیدبخش پدید آمده است.
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
۱۵ درصد جوانان اشتراک‌کننده در این نظرسنجی، بر این باور اند که هوش مصنوعی با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و ساده‌‌سازی روندهای کاری، می‌تواند به آن‌ها سود اقتصادی به هم‌راه داشته باشد.
حلیمه معروفی ۲۶ساله، باشنده‌ی کابل که در بخش گرافیک فعالیت دارد و برای بهبود کارش از هوش مصنوعی استفاده می‌کند، می‌گوید که هوش مصنوعی، دست‌یار خوبی در کاری‌اش است. «گاهی فقط ایدهای کلی دارم، به هوش مصنوعی که می‌اندازم به من کمک می‌کند طرح‌‌های اولیه را آماده کنم و سپس روی آن ها کار کنم؛ بعضی از اپشن های رنگ‌‌بندی یا ترکیب های پیشنهادی را برایم می‌دهد که کیفیت کارم را بالاتر می‌برد.»
در سوی دیگر، ارائه‌ی برنامه‌های تفریحی و سرگرمی که از دیگر مزیت‌های هوش مصنوعی است، جوانان زیادی را در این بخش جذب خودش کرده است.
عمر ایزدیار ۲۲ساله، باشنده‌ی کابل، می‌گوید: «عاشق گیم‌بازی کردن استم و بازی‌‌هایی که با هوش مصنوعی ساخته شده ، بسیار هیجان‌انگیز است؛ هر چند که دست‌رسی به آن کمی مغلق است ولی از یکی- دو ابزارش استفاده می‌کنم؛ وقتی می‌خواهم فلم ببینم، نتفلکس به کمک هوش مصنوعی فیلم‌‌هایی را پیشنهاد می‌دهد که کاملا مطابق سلیقه‌ام است.»
در سوی دیگر، استفاده‌ی جوانان از هوش مصنوعی، در حالی روز به روز پررنگ‌تر می شود که کارشناسان امور تکنولوژی، در باره‌ی نداشتن آگاهی از نحوه‌ی استفاده درست هوش مصنوعی در میان جوانان نگرانی دارند.
موسا محمدی و قریب آرین، کارشناسان حوزه‌ی تکنولوژی و فن‌آوری، وابستگی به تکنوژی، واردشدن به حریم خصوصی و کاهش بسترهای کاری برای افراد را به عنوان نگرانی‌هایی در باره‌ی استفاده از هوش مصنوعی عنوان می کنند.
موسا محمدی می‌افزاید: «بزرگترین نگرانی نداشتن آگاهی از نحو استفاده هوش مصنوعی است که خطر ازبین‌رفتن حریم خصوصی را دارد؛ ممکن با درست استفاده‌نکردن هوش مصنوعی جوانان با زورگویی‌های آنلاین و حمله‌های سایبری روبه‌رو شوند.»
قریب آرین، دیگر کارشناس تکنولوژی و فن‌آوری، می‌گوید: «هوش مصنوعی می‌تواند چالش‌ها و تهدیدهایی به هم‌راه داشته باشد؛ جوانان ممکن است بدون آگاهی از خطرهای آن، اطلاعات خود را در اختیار ابزارهای هوش مصنوعی قرار دهند؛ استفاده نادرست از هوش مصنوعی می‌تواند منجر به کاهش تعامل اجتماعی و وابستگی بیش از حد به تکنولوژی شود.»
در همین حال، آگاهان امور اجتماعی، می‌گویند که بهره‌گیری از هوش مصنوعی می‌تواند روی سبک زندگی و روابط اجتماعی جوانان تأثیر عمیقی گذاشته و استفاده‌ی بی‌رویه از آن، سبب تنبل شدن جوانان می‌شود.
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
راشد صدیقی، جامعه‌شناس، می‌گوید: «در افغانستان با وجودی که هنوز این ابزار در میان اکثریت راه پیدا نکرده؛ اما استفاده‌کنندگان متأسفانه به سمت مطالعه و جست‌وجوی دانش نمی‌روند؛ همه را به صورت آماده باش از هوش مصنوعی می‌گیرند و سبک زندگی را تحت تأثیر قرار داده و به سمت منزوی‌شدن می‌روند.»
قیس محمدی، کارشناس مسائل، می‌گوید که واردشدن هوش مصنوعی در زندگی انسان‌ها، یک تحول بزرگ در حوزه اقتصاد است که می تواند زمینه‌های بیش‌تری را در بخش‌های توسعه‌ی بشری، رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی ایجاد کند. «افغانستان می‌تواند خود را سریع‌تر با هوش مصنوعی عادت بدهد؛ از هوش مصنوعی در همه امور کاری، دولتی و تولیدی باید استفاده کنند و در مکتب‌ها، دانش‌گاه‌ها و سایر بنیادهای تدریسی به خاطری که در این عرصه‌ها فرصت های اشتغال‌زایی به حد کافی وجود دارد.»
با این همه، مسئولان در وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی، از راه‌اندازی برنامه‌های آگاهی‌دهی و استفاده از فن‌آوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی در کابل و ولایت‌ها خبر می‌دهند.
عنایت‌الله الکوزی، سخن‌گوی این وزارت، می‌گوید: «برای ظرفیت‌سازی و آگاهی‌دهی از پیش‌رفت‌ای تکنولوژی مرکزهای آموزشی در سراسر کشور در ریاست‌های این وزارت فعالیت دارند که برای دانش‌جویان و علاقه‌مندان در باره‌ی هوش مصنوعی و ابزارهای تکنالوژیکی آگاهی می‌دهند.»
هوش مصنوعی، از ابزارهای تکنوژی در حال رشد سریع است و دانش‌مندان در حوزه‌های مختلف به ویژه بهداشت از این فناوری استفاده می‌کنند.
