با گذشت نزدیک به هشتماه از شیوع آفتی به نام کرونا، اگر اکنون این پرسش را مطرح کنیم که در بارۀ ماهیت، میزان، وضعیت و گروههای مورد هدف این ویروس و راه درمان آن چه میدانیم و چه نمیدانیم؟ با تمکین به یافتههای پزشکی به نظر میرسد، نکات کور در حال روشنترشدن هستند و از ابهام مطلق بشر در بارۀ ماهیت و چهگونهگی عملکرد این ویروس کاسته میشود و افقهای روشنی در بارۀ بیماری، عوارض و البته نحوۀ مقابله با آن به ما میدهد.
اکنون بر بنیاد یافتههای سازمانهای تحقیقات پزشکی ما میدانیم که اگر چه موهبت کرونا شامل حال همهگان میشود، اما بر اساس آنچه سازمان جهانی بهداشت به دست میدهد، افراد بالای ۶۰ سال در معرض خطر بیشتری هستند. جوانان و کودکان هم در اثر این بیماری جان خود را از دست دادهاند، اما خطر بیشتر متوجه افرادی با بیماریهای زمینهییست، بیماریهایی چون دیابت/شکر، فشار بلند خون و ناراحتیهای قلبی و تنفسی. این بیماریها جدا از سن، مهم هستند. آنچه آنتونی فوسی، رئیس موسسۀ ملی آلرژی و بیماریهای عفونی آمریکا بر آن مهر صحه میگذارد. بنابر اظهارات فوسی رقم چشمگیر قربانیان کرونا را افراد مسن و مبتلایان بیماریهای زمینهیی تشکیل میدهند.
با هشدار مراجع رسمی و سازمانهای پزشکی از شدیدبودن علایم کرونا نزد افرادی با بیماریهای زمینهیی، عزیزه خیراندیش، فعال اجتماعی در ولایت هرات میگوید، با آنکه پیش از ابتلا به کرونا بیماریهای مزمنی چون فشار بلند خون و شکر داشته، اما پس از کرونا حملات این بیماریها باری او را تا سرحد کما کشانده است.
عبدالمنان، دیگر بیمار کرونا که از این آفت جان به سلامت برده است میگوید، به خاطر افزایش سن و داشتن نفستنگی و فشار بلند، کرونا بر او نسبت به کسانیکه این بیماریها را ندارند، سختتر گذشته است.
او میگوید، پیش از مبتلاشدن به این ویروس نفستنگی و فشار بلند داشته، اما پس از بهبودی و نسبت به گذشته بیماریش شدیدترشده است.
خطر ایجاد اختلال یا بروز بیماریهای چون فشار و شکر در بیماران پس از مبتلاشدن به کرونا از سوی شماری افراد در حالی مطرح میشود که دکتر سیدمحمد جزایری، رئیس شبکۀ بیماریهای ویروسی ایران با تأیید تشدید بیماریهای زمینهیی پس از کرونا میگوید، اگرچه این موضوع هنوز ثابت نشده، اما شواهدی در حیوانات آزمایشگاهی در بارۀ آسیب مستقیم ویروس کرونا بر بافتهای قلب و ششها به دست آمده است که نیاز به بررسی گسترده روی بیماران بیشتر دارد.
دکتر رفیع نظیر، در بارۀ ارتباط بیماریهای زمینهیی با شدت و خفیفبودن علایم کرونا میگوید، بیماریهای زمینهیی که میتوانند کرونا را شدت بخشند، بیشتر مربوط آن اعضای بدن میشوند که کرونا هم آن موقعیتها را مورد مخاطره قرار می دهد: «مثلا بیماریهای که مربوط تنفس میشود کسانیکه آسم دارند کسانیکه یک عملیات را سپری کرده باشند آنها زیادتر متضرر هستند. کسانیکه امراض قلبی دارند آنها هم متضرر میشوند. همچنان امراض میتابولیسم مثل شکر تایراید و امثال اینها چون کرونا یک بخشاش در خون مخلوط میشود و ویرومیا میسازد، ویرومیا باعث میشود که ویروس به تمام حجرات بدن و در هر قسمت بدن که میخواهد به وسیلۀ خون منتقل میشود؛ بناً تمام بدن متضرر میشود، اما کسانیکه بیماری تنفسی، قلبی و سرطان دارند این افراد بیشتر مساعد برای تمام ویروسها هستند.»
دکتر نظیر، برای کنترل بیماری و تقویت سیستم ایمنی بدن اینگونه بیماران، قرنطین و مصرف کافی میوه و سبزی را بهترین گزینه میخواند.
انید نپتون، متخصص شش از دانشکدۀ پزشکی دانشگاه جانهاپکینز میگوید: «گاهی وقتها بیماران احساس میکنند که بیجهت نگراناند و به گونۀ نامناسب وضعیت خود را به اطلاع پزشکشان میرسانند، اما وقتی حجم عظیمی از اطلاعات اشتباه در عرصۀ عمومی وجود دارد و وقتی ما هنوز در بارۀ ویروسی اطلاعات اندهکی داریم، وقتش است که از راههای ارتباطی با پزشکان خود استفاده کنیم.»
اما طبق معمول جان کلام در بارۀ همهگیری ویروس کرونا این است که اگر میخواهید در امان باشید تا حد امکان سعی کنید از تجمعات بپرهیزید، چرا که تلخی اندهک انزوا شیرینی چون بقای خود و خانواده را به همراه دارد.