هنگامی که بیماری واگیر کووید-۱۹ در نقطۀ اوج، به سرعت ریختن برگ در آمریکا و اروپا قربانی می‌گرفت، منحنی پیش‌رفت اپیدمی این بیماری در کشور، عمیق‌تر می‌شد و باورها به تئوری توطئه و انتزاعی‌بودن این بیماری در افکار عمومی رنگ باخت.
این بیماری استرس‌زا، بازار شایعات پزشکی را گرم‌تر کرد. همه به دنبال و جست‌وجوی راه فرار و دور زدن بیماری از دل باورهای مرتبط به طب سنتی تا آخرین دست‌آوردها و گزارش‌های پزشکی راه پیمودند و به نسخه‌های متفاوت و گاه عجیب متوصل شدند. هر گزارش و دست‌آورد پزشکی مؤید یکی از نسخه‌ها با اقبال عمومی مواجه می‌شد. در این دورۀ حساس، شماری از پزشکان فرانسه‌یی گزارشی را مبنی بر کاهش میزان ابتلا به کرونا در میان افرادی که سیگار می‌کشند، منتشر کردند. در این گزارش، نیکوتین موجود در سیگار عاملی شناخته شده است که احتمالاً میزان ابتلا به کرونا را کاهش می‌دهد. این گزارش غیرمنتظره، به سرعت در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی هم‌رسانی شد.
هستی، یکی از کسانی‌ست که به گفتۀ خودش پس از نشر گزارش ذوق‌زده شده بود. او که حدود ۷ سال است سیگار می‌کشد می‌گوید، با نشر این گزارش از لحاظ روحی راحت‌تر شد.
برخلاف باورهای عام، این گزارش نظر مخالف مجمع پزشکی و سازمان‌های پژوهشی را به همراه داشت. دولت فرانسه فروش داروها و مواد حاوی نیکوتین در داروخانه‌ها را به شدت محدود کرد. یک بنیاد محلی وابسته به مرکز سلامت همه‌گانی بریتانیا با رد این گزارش، خطر ابتلا به کرونا در نزد سیگاری‌ها را به مراتب جدی‌تر از سایر افراد خواند، اما حکم قطعی از سوی سازمان جهانی بهداشت صادر شد. در توییت سازمان جهانی بهداشت آمده بود، هر باری که سیگار لای انگشتان‌تان را به لب و دهن‌تان نزدیک می‌کنید، توام با دود سیگار، میلیون‌ها مهمان ناخوانده یا همان ویروس را به بدن‌تان تحمیل می‌کنید.
هر باری که سیگار به لب و دهن‌تان نزدیک می‌کنید، توام با دود سیگار، میلیون‌ها مهمان ناخوانده یا همان ویروس را به بدن‌تان تحمیل می‌کنید.
هم‌چنان این سازمان هشدار داده بود که خطر بالقوۀ، بیماری‌های شش و کاهش ظرفیت شش‌ها نزد افراد سیگاری‌ست که این موضوع خطر ابتلا به بیماری‌های سیستم تنفسی نزد افراد سیگاری را افزایش می‌دهد.
بر پایۀ همین باورها، میزان مصرف پیش‌گیرانۀ چرس و مشروبات الکلی سیر صعودی گرفته است. در خلال این دوران، گزارش‌های متعددی از مسمومیت، از دست‌دادن بینایی و حتا مرگ در اثر زیادهروی یا استفاده از مشروبات الکلی غیرمعیاری به نشر رسیده است.
آیدا در بخش خدمات عامه کار می‌کند و روزانه با ده‌ها مراجعه‌کننده سر و کار دارد.
او از عفونت شدید شش و نفس‌تنگی حاد رنج می‌برد. آیدا می‌گوید، برای بهبود بیماری‌اش که مشابهت بسیاری به کرونا دارد، باری سراغ مشروبات الکلی رفته و تجربۀ موفقی در این زمینه داشته است. آیدا می‌گوید، مدت ۶ ماه پیش هنگامی که شش‌هایش زیاد عفونت داشت، مشروب نوشیده و حدود دو هفته بهبود یافته بود.
در نتیجۀ صحبت با ده‌ها مصرف‌کنندۀ دخانیات، چرس و مشروبات الکلی، سراغ سید کمال جلال، متخصص اعصاب و روان و اعتیاد رفتم تا سه شبهۀ اصلی در بارۀ استفاده از دخانیات، مواد مخدر و مشروبات الکلی و رابطۀ آن با کرونا را واضح کنم.
باور اول مصرف سیگار، چرس و مشروب، خطر ابتلا به کرونا را کاهش می‌دهد.
باور دوم مصرف چرس، اعتیاد به بار نمی‌آورد و در صورت زیادهروی، خطر ایست قلبی یا به اصطلاح سنکوب‌کردن وجود ندارد.
و این پرسش که آیا مصرف بنفسۀ مشروبات الکلی، مسمومیت، مرگ و نابینایی را به دنبال دارد یا این عارضه‌ها با کیفیت مشروب بسته‌گی دارد؟
سید کمال جلال، متخصص اعصاب و روان در این باره می‌گوید، کسانی که مواد مخدر استفاده می‌کنند، قطعاً در خطر مبتلاشدن به بیماری کووید – ۱۹ قرار دارند و هم‌چنان نسبت به افرادی که مواد مخدر مصرف نمی‌کنند، بیشتر مساعد هستند. او می‌افزاید که به همین دلیل استفادۀ دخانیات هیچ‌گونه کمکی در پیش‌گیری، درمان و وقایع بیماری کرونا ندارد.
«کسانی که مواد مخدر استفاده می‌کنند، قطعاً در خطر مبتلاشدن به بیماری کووید – ۱۹ قرار دارند و هم‌چنان نسبت به افرادی که مواد مخدر مصرف نمی‌کنند، بیشتر مساعد هستند.«
آقای جلال می‌گوید، استفادۀ چرس می‌تواند اعراض فیزیکی داشته باشد و ترک‌کردن آن، اعراض روان یا سندروم‌های کاهش دارویی را به بار آورد. به گفتۀ دکتر جلال، مصرف چرس حتا خطر بیماری‌های قلبی، ایست‌قلبی و سرطان‌ها را در پی دارد.
این متخصص اعصاب و روان می‌گوید، هم‌زمان با شیوع ویروس کرونا، حتا در بیشتر کشورها تبلیغ می‌شد که الکل مصرف کنند، زیرا الکل خاصیت انتی سبتیک یا ضد مکروب را دارد. او می‌افزاید که استفادۀ بیرونی الکل خاصیت ضد مکروب را دارد، اما نوشیدن آن سبب نابینای، سکتۀ قلبی، مسمومیت و سرانجام مرگ افراد می‌شود. این پزشک تأکید می‌کند، این باور که استفادۀ الکل سبب پاک‌سازی سیستم تنفسی و شش‌ها می‌شود جز خرافات، چیزی دیگری نیست.
یک‌بار دیگر سراغ هستی رفتم تا به او یادآور شوم که مطابق گزارش سازمان جهانی بهداشت و سایر سازمان‌ها و مراکز پژوهشی پزشکی، سیگار او را در مقابل کرونا ایمن‌تر نه، بل آسیب‌پذیرتر خواهد کرد.
هستی می‌گوید، تاکنون در بارۀ این که کشیدن سیگار سبب انتشار ویروس در جامعه می‌شود، چیزی نمی‌دانست. حالا می‌خواهد در این باره تجدید نظر کند و به خاطر مسئولیت اجتماعی حاضر است سیگار را ترک کند.
گمان می‌رود تا زمانی‌که پژوهش‌گران فرانسه‌یی، سازمان جهانی بهداشت و پژوهش‌گران بین‌المللی را مجاب کنند که مصرف سیگار خطر ابتلا به کرونا را کاهش می‌دهد، راه درازی در پیش است.
اما چند حقیقت در بارۀ سیگار مسلم است.
سیگار یکی از بارزترین علت‌های کاهش عمر و مرگ‌ومیر ناشی از سرطان، بیماری‌های عفونی و سکته در جهان است.
بر اساس هشدار سازمان جهانی بهداشت، در هر شش‌ونیم ثانیه، یک تن جانش را در اثر بیماری‌های ناشی از دخانیات از دست می‌دهد؛ این یعنی سالانه ۸ میلیون مرگ ناشی از دخانیات.
