اکنون که هوا رو به سردی گراییده و زمستان در حال نزدیکشدن است، صدها خانواده در ولسوالی خواجهبهاءالدین تخار، در وضعیت بدی زیر چادرها به سر میبرند؛ خانوادههایی که بنا بر فیصلهی حکومت سرپرست امارت اسلامی، خانههای شان از آنها گرفته شده و به پشتونهایی که ادعای مالکیت بر آن را داشتند، واگذار شده است.
هیئت حکومت سرپرست امارت اسلامی، امروز (دوشنبه، ۹ عقرب)، در مرکز رسانههای حکومت، اعلام کرد که خانههای باشندگان روستای مهاجرقشلاق را به پشتونها واگذار کرده است.
محمدقاسم خالد، معین وزارت امور سرحدات، اقوام و قبایل، میگوید که تنش میان پشتونها و باشندگان روستای مهاجرقشلاق در ولسوالی خواجهبهاءالدین تخار، در دو بخش -زمینهای زراعتی و خانههای رهایشی- بررسی شده است. او، میگوید: «موضوع دو بخش داشت، یکی موضوع زمینهای زراعتی است و دیگری خانههای مسکونی. در قسمت زمینهای زراعتی، پشتونها فرمان وقت ظاهرشاه را با خود داشتند و تعرفه بانکی نیز، نزد شان موجود بود.» به گفتهی او، تنش بر سر خانههای رهایشی حل شده و در پیوند به زمینهای زراعتی، دادگاه اختصاصی تشکیل شده که در آیندهی نزدیک، نتیجهی فیصلهاش همگانی خواهد شد.
هیئت حکومت سرپرست، میگوید که اسناد موجود نزد پشتونهای مدعی مالکیت، مربوط زمینهای زراعتی است، نه خانههای رهایشی.
سلاموطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
هر چند حکومت سرپرست امارت اسلامی، از حل تنشهای پیشآمده در روستای مهاجرقشلاق ولسوالی خواجهبهاءالدین خبر داده و از رضایت طرفهای این تنش، اطمینان میدهد؛ اما باشندگان این روستا، در گفتوگو با سلاموطندار، از فیصلهی حکومت ابراز نارضایتی میکنند. یکی از باشندگان این منطقه که به دلیل تهدیدهای امنیتی، نخواست نامش در گزارش بیاید، به سلاموطندار، میگوید که باشندگان مهاجرقشلاق، از تصمیم حکومت مبنی بر توزیع زمین در محل دیگری به آنها، راضی نیستند.
در همین حال، منابعی از باشندگان خواجهبهاءالدین نیز، به سلاموطندار میگویند که پشتونها سندهایی مبنی بر مالکیت بر زمینهای زراعتی دارند، نه اسنادی که ادعای مالکیت بر خانههای رهایشی را ثابت کند. به گفتهی آنها، باشندگان روستای مهاجرقشلاق، سندهایی مالکیت بر این خانهها را دارد که ۳۰ سال پیش از سوی حکومت آن زمان برای شان داده شده است.
بیبی لیلا، از باشندگان روستای مهاجرقشلاق خواجهبهاءالدین که مادر پنج کودک و تنها سرپرست خانوادهاش است، میگوید که یک پسرش در درگیریهای اخیر میان پشتونها و باشندگان محل زخم برداشته و هنوز صحتیاب نشده است. او که با کودکانش، اکنون زیر چادر زندگی میکنند، میگوید که نگران وضعیتی است که با آمدن زمستان در زیر این چادر با آن سردچار خواهند شد. او در صحبت با سلاموطندار، میگوید: «برای شان گفتیم که برای ما دو اتاق جور کنید تا بنشنیم. چه کنیم برادر جان، وقتی نداریم مجبوریم. ما هیچ چیز نداریم؛ شکم بچههای ما را سیر کنیم؛ یا حویلی دوباره جور کنیم.»
با این همه، هیئت حکومت سرپرست امارت اسلامی، به تازگی فیصله کرده که خانههای رهایشی بیش از ۳۰۰ خانوادهی روستای مهاجرقشلاق به ۶۵ خانوادهی پشتون واگذار شود و به باشندگان این روستا، در منطقهی دیگری زمین توزیع شود؛ تصمیمی که هرچند حکومت میگوید طرفهای نزاع از آن راضی اند؛ اما باشندگان مهاجرقشلاق در گفتوگو با سلاموطندار در این رابطه ابراز نارضایتی کرده اند.
در بخش توزیع زمین نیز، منابع به سلاموطندار میگویند که هنگام نقشهکشی زمینها، شماری از مردم محل در مخالفت با آن، انجینران را از محل رانده اند.
برخی کارشناسان حقوقی اما، فیصلهها مبنی بر واگذاری خانههای باشندگان روستای مهاجرقشلاق به پشتونهایی که مدعی مالکیت آن اند را نادرست میدانند.
منیر دانش، کارشناس مسائل حقوقی، میگوید: «کسانی که یک دفعه، ظاهرشاه برای شان زمین توزیع کرده و استفاده نکرده اند، آنها دیگر مستحق نیستند و کسانی که در دفعهی دوم به آنها توزیع شده که آنها آباد کرده و استفاده کرده اند، آنان مستحق استند، زمین برای استفاده است.»
سلاموطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
همین گونه، فضلاحمد بورگیت، تاریخدان و تحلیلگر سیاسی، میگوید که برهانالدین ربانی در زمان حکومتش، به باشندگان کنونی مهاجرقشلاق سند مالکیت توزیع کرده؛ آنها در جریان ۳۰ سال پسین، خانه آباد کرده و سرمایهگذاری کرده اند و قبرستانها داشته اند.
او میافزاید: «از نگاه حقوقی، اگر کسی جایی را تصاحب کند و تا ۳۰ سال، حتا کمتر از آن، اگر بر آنها ادعایی مبنی بر مالکیت صورت نگیرد، محل به فرد یا گروهی که در آن ساکن است، تعلق میگیرد.» به گفتهی او، در ۳۰ سال گذشته، پشتونها هیچ گاه بر خانههای باشندگان روستای مهاجرقشلاق ادعای مالکیت نکرده اند و به همین دلیل، این روستا، مربوط به باشندگان بومی آن است نه پشتونها.»
گفتنی است که حدود سه ماه پیش همزمان با ورود پشتونها به روستای مهاجرقشلاق در ولسوالی خواجهبهاءالدین تخار، میان آنها و باشندگان محل تنش شکل گرفت که به دنبال آن، باشندگان محل ناچار به ترک خانههای شان شده و نزدیک به ۲۰۰ خانوادهی آنها، در دشت لالهگذر در ولسوالی خواجهبهاءالدین چادر زده اند و همان جا، شبوروز شان را میگذرانند.