نزدیک به ۲۰۰ زن از دستههای مختلف سنی، در کارگاهی زیر نام «قالینبافی افغانرگ» در شهر کابل، سرگرم تولید قالین اند؛ شماری پشم میریسند، شماری تار میدوانند و شماری هم، با المکزدن، به قالینهای زیر دست شان، نقش و زیبایی میدهند. شماری از این زنان، از کارکردن در بخش صنعت قالینبافی و ریسندگی، ابراز خرسندی میکنند. صنوبر، زن کهنسالی که در این کارگاه سرگرم ریسندگی است، میگوید که از گذشتههای دور پشم میریسد و از انجام این کار، خوشحال است. «پیش از این با دست میریسیدم. یک ماه میشود که به این جا آمدهام و در سه روز، یک کیلوگرام پشم میریسم.»
با رونق کار قالینبافی در افغانستان، به شمار بسیاری از زنان زمینهی کار فراهم شده؛ اما این رونق از درآمد آن نیز کاسته است. با این حال، شماری از قالینبافان زن که از این طریق شبوروز زندگی شان را میگذرانند، با وجود ناراضیبودن از درآمد شان، هنوز هم به کارکردن در این زمینه ادامه میدهند.
سلاموطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
نیکبخت (نام مستعار) که با سه شاگردش سرگرم المکزدن است، میگوید که تلاش دارد با کار در این کارگاه، به استقلال مالی برسد. با این حال، او با ناخشنودبودن از درآمدی که از کار در این کارگاه به دست میآورد، میگوید: «مشکلات زیاد دارد و بسیار حوصله نیاز است؛ چون کار گراف است. قالین مرینوس و نازکبافت است. قالین یک ماه هم میرود؛ هرچند درآمدش کم است؛ اما مردان بیکار اند و همین هم غنیمت است.»
گلبیبی، بافندهی دیگری در این کارگاه، میگوید با این که دستانش به دلیل ساعتها کار پیهم آزرده و زخمی است؛ اما روزانه حتا ۱۰ افغانی هم درآمد ندارد. «به همین هم شکر که از هر قالین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ افغانی به ما میرسد. فرزند دارم و مشکلات زیاد است. به خدا، به خاطر همین قالینبافی، دستهای ما سیاه شده است. مجبوریم گذاره کنیم.»
در نزدیک به دو سال پسین، در بخشهای مختلفی کارآفرینی و به زنان زمینهی کار فراهم شده که صنعت قالینبافی نیز در کنار آن بخشها قرار گرفته است.
محمدنعیم ولیزاده، مؤسس کارگاه «قالینبافی افغانرگ»، میگوید که هدفش از ایجاد این کارگاه، فراهمکردن زمینهی کار به زنان بوده و اکنون، نزدیک به سه هزار و ۵۰۰ زن، زیرمجموعهی این کارگاه کار میکنند. او میافزاید: «ما در دو بخش تولیدات داریم که تولید تار و بافت قالین است. در بخش قالین، ۷۰ خانم در داخل کارگاه با ما همکار اند و در بیرون، ۲ تا ۲۵۰ پایگاه داریم که در هر کارگاه، ۴ تا ۵ تن سرگرم کار اند. همچنان در بخش ریسندگی، ۸۵ زن در داخل و ۲۵۰۰ زن در بیرون از کارگاه با ما کار میکنند.»
سلاموطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
آقای ولیزاده هرچند از افزایش ۳۰ درصدی فروش قالین تولید افغانستان در بازارهای جهانی ابراز خرسندی میکند؛ اما میگوید که صنعت قالینبافی در افغانستان با کمبود مواد خام روبهرو است.
در همین حال، پشتون امیری، عضو هیئت بورد اتاقهای تجارت زنان، میگوید که نزدیک به ۸۰ درصد قالینبافان در افغانستان، زنان اند که با مشکلات زیادی روبهرو اند. او میافزاید: «ما از ولایتهای مختلف قالینبافان بسیار ماهر داریم. بیشتر قالینبافان ما به کشورهای همسایه به ویژه پاکستان رفته اند و در آن جا مصروف قالینبافی شده اند که پاکستان به نام خود به دیگر کشورها میفرستد.»
صنعت قالینبافی از دیرزمانی به این سو، در افغانستان بازار گرمی داشته است و هماکنون نیز، به دلیل افزایش میزان ناداری، وضع محدودیتها در بخش آموزش و کار بر زنان، شمار زیادی از آنان به تولید و بافندگی قالین رو آورده اند.