در سرزمین هنر و فرهنگ، جمعی از دختران در هرات تصمیم گرفته اند با قلممو و رنگ، به مسیر زندگی شان رنگ و معنای تازه ببخشند و محدودیتها را نگذارند تا مانع دستیابی به آرزوهای شان شود. آنان، میگویند که بدون پشتیبانی مالی و پشتیبانی از سوی خانواده، گالری هنری ساختند؛ جایی که هم نقاشی میآموزند و هم دیوارها را با طرحهای رنگارنگ زنده نگه میدارند.
یسنا عظیمی، دختری که با علاقهمندی فراوان وارد دانشکدهی هنرهای زیبای دانشگاه هرات شد؛ اما به دلیل محدودیتهای آموزشی نتوانست تحصیلات خود را ادامه دهد، میگوید که این مانع سرآغاز مسیر جدیدی بود برای او و همنوعانش که با تشکیل گروه هنری، فضای امن و آرامی را برای رشد استعدادهای هنری دختران در قالب یک گالری هنری مستقل فراهم آورد تا بتوانند در میان رنگها آرزوهای شان را جستوجو کنند و به تولید آثار هنری بپردازند.
در این گالری کوچک، حدود ۲۵ تا ۳۰ دختر در ردههای سنی و سطحهای مهارتهای مختلف گرد هم آمده اند. آنها، به گونهی تیمی در دو سطح آماتور و حرفهای، به یادگیری و آموزش هنر نقاشی میپردازند.
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
یسنا عظیمی، میافزاید که هرچند با چالش روبهرو هستند؛ اما به کار هنری شان ادامه میدهند. «اگرچه پروژههای هنری این گروه توانسته است تحسین و استقبال مردمی را برانگیزاند؛ اما در عمل با چالشهای جدی روبهرو است.»
در تازهترین فعالیتهای این گروه، اجرای پروژهی دیوارنگاری در مکتبهای شهر هرات بوده است که آنان فعالیتهای هنری شان را در نخست در شبکههای اجتماعی به نمایش میگذاشتند و از این راه با استقبال مردم روبهرو شدند و پس از آن پیشنهاد مکتبها را برای اجرای نقاشی بر دیوارهای داخلی مکتبها دریافت کردند.
یسنا، تأکید میکند: «هدف اصلی آنها از این دیوارنگاریها، انتقال پیامهای مثبت، ایجاد انگیزه و بالابردن روحیهی دانشآموزان به ویژه دختران از طریق هنر و رنگ بود. طراحی طرحهای شان به صورت تیمی انجام میشد و توسط یک گروه ششنفره از اعضای گروه به مرحلهی اجرا درمیآمد.»
او، میافزاید که محدودبودن دیوارنگاری به فضای داخلی، نبود پشتیبانی مالی از سوی نهادهای رسمی یا غیردولتی، نداشتن توانایی مالی خانوادهها در تهیهی وسایل و لوازم هنری، ممنوعیت نمایش آثار زندهجان، محدودیت در برگزاری نمایشگاههای عمومی و نبود بودجه، از عمدهترین چالشهایی اند که این گروه هنری با آن روبهرو است.
اما با وجود همهی این مانعها و چالشها، اعضای این گروه همچنان با انگیزه به کار خود ادامه میدهند و به این باور اند که از این طریق میتوانند به آرزوهای شان برسند.
شبانه طاهری، یکی از اعضای این گروه است که آموزش هنری خود را در مکتب «استاد کمالالدین بهزاد» آغاز کرده است. او، از تجربهاش با کار در این جمع، چنین میگوید: «ما در آغاز با انگیزه به این کار آغاز کردیم و تلاش کردیم با استفاده از رنگها و طرحهای مفهومی، همچنان پیام خود را منتقل کنیم؛ ولی باز هم در میانهی راه با چالشهای زیادی چون منع نقاشی زندهجانها روبهرو شدیم؛ ولی باز هم تلاش تیم ما بر این بود تا به کمک رنگها، فضای روحی خوبی به شاگردان فراهم آوریم.»
شبانه، میافزاید: «نمیخواهم تسلیم شرایط شوم؛ میخواهم تا جایی که میتوانم، ادامه دهم و آرزو دارم روزی برسد که بدون محدودیت، آثار هنریام را به نمایش بگذارم.»
زیبا حلیمی، یکی دیگر از اعضای این گروه که با بازماندن از تحصیل در دانشکدهی هنرهای زیبا، به این جمع پیوست، دیوارنگاری را یکی از لذتبخشترین لحظههای زندگیاش میداند و میگوید: «زمانی که شاگردان از دیدن نقاشیهای ما خوشحال میشدند، دیدن واکنش شاد و مشتاقانهی شاگردان هنگام نقاشی دیوارها، به ما انگیزه و حس خوبی میداد که با شوق و انگیزه به کار مان ادامه دهیم.»
این در حالی است که حمیدالله غیاثی، آمر فرهنگ و هنر ریاست اطلاعاتوفرهنگ هرات، میگوید که با برگزاری نمایشگاهها از فعالیتهای هنری هنرمندان پشتیبانی میکنند.
سلاموطندار را در اکس دنبال کنید
او، میافزاید: «ما برای حمایت از این گروههای هنری نمایشگاههایی برگزار کردهایم و زمینه را برای فعالیت شان فراهم آوردهایم تا بتوانند به فعالیتهای هنری شان ادامه دهند.»
آمر فرهنگ و هنر ریاست اطلاعاتوفرهنگ هرات، در واکنش به فعالیت هنرمندان میگوید که آنها تعهد به پشتیبانی از چنین ابتکارهایی در چارچوب احکام اسلامی دارند و تأکید میکند که استفاده از تصویرهای زندهجانها، در نقاشیهای دیواری یا منظرههای عمومی مجاز نیست.
این دختران در حالی اقدام به ایجاد گالری هنری کردند که در سالهای پسین، تحولات اقتصادی و سیاسی تأثیرات عمیقی بر فضای هنری افغانستان گذاشته است. بسیاری از هنرمندان، ناگزیر به ترک کشور شده یا برای تأمین معیشت خود به کارهای دیگر رو آورده اند.