گلالی، باشندۀ شهر کندهار و دانش‌آموختۀ زبان و ادبیات پشتو که همانند دیگر قربانیان مهاجرت نامنظم فریب سخنان شیرین قاچاقبران و تصویرسازی رویایی از کشورهای اروپایی را خورده است.
او که اکنون در یکی از مکتب‌های شهر کندهار آموزگار است می‌گوید، ۴ سال پیش برای نجات از فقر و دست‌یابی به زنده‌گی بهتر راه مهاجرت نامنظم را در پیش گرفت.
گلالی ۳۰ ساله، می‌پنداشت که با پیمودن مسیرهای کمتر دشوارگذر به کشور رویایی‌اش می‌رسید که در آن‌جا درآمد زیاد و زنده‌گی آسوده خواهد داشت.
این بانو با فروختن خانۀ پدری‌اش هزینۀ مهاجرت نامنظم را فراهم کرد، اما تمامی پول‌هایش در مسیر راه و اردوگاه‌های ترکیه مصرف شد.
گلالی و خانواده‌اش در مسیر راه چندین‌بار میان قاچاقبران دست‌به‌دست شدند و به گفتۀ خودش هنوز هم نشانه‌های از زخم بر پاهایش دیده می‌شود.
او که اکنون به کشور برگشته است می‌گوید که سرمایه‌یی برای تأمین زنده‌گی ندارد و شرایط به میان آمده از بحران ویروس کرونا مشکلات اقتصادی‌‌اش را بیشتر ساخته است.
گلالی از جوانان دیگر می‌خواهد که هزینۀ مهاجرت نامنظم را در کشور سرمایه‌گذاری کنند و برای خود یک زنده‌گی بهتر بسازند. او مطمین شده است که زنده‌گی در کشورهای بیگانه دشوار است.
دوست‌محمد نایاب، رئیس مهاجران و عودت‌کننده‌گان ولایت کندهار نیز با ابراز نگرانی می‌گوید که سطح مهاجرت غیرقانونی در این ولایت بالاست.
به گفتۀ او، مهاجران در میان راه با رفتار نامناسب قاچاقبران، دزدان و نیروهای مرزی دیگر کشورها روبه‌رو می‌شوند.
آقای نایاب می‌گوید، پیش از عید که برای سه روز مرز اسپین‌بولدک-پاکستان به روی افغانستان باز شد، نزدیک به ۴۹ هزار تن دو باره به کندهار برگشته‌اند که شمار زیادی آن‌ها مهاجران غیرقانونی، بیماران و کسانی‌اند که در هر دو کشور کاروبار دارند.
به گفتۀ رئیس مهاجران کندهار با آن که اکنون همۀ راه‌ها و مرزها بسته است، اما با آن هم برخی افراد به گونۀ قاچاقی به بیرون از کشور می‌روند و پس از مدتی دو باره به نام مهاجر به افغانستان سپرده می‌شوند.
او از ترتیب برنامه‌های آگاهی‌دهی از سوی این ریاست برای جلوگیری از مهاجرت نامنظم جوانان نیز سخن می‌گوید.
در این حال سیدشیرحسین هنریار، هم‌آهنگ‌کنندۀ مرکز معلومات مهاجرت در افغانستان می‌گوید که برای کاهش سطح مهاجرت نامنظم، در کابل و دیگر ولایت‌ها از طریق دانشگاه‌ها، مکتب‌ها، مسجدها و دیگر جاها در بارۀ پی‌آمدهای بد این‌گونه مهاجرت به مردم آگاهی داده‌اند.
به گفتۀ او، این آگاهی‌دهی مفید بوده و بسیاری کسانی‌که می‌خواستند به گونۀ غیرقانونی کشور را ترک کنند، این کار را نکرده‌اند.
اما فعالان مدنی و حامیان حقوق بشری در کندهار می‌گویند، با آگاهی‌دهی عامه مشکل حل نمی‌شود و از طرف‌های درگیر جنگ می‌خواهند که پیش از هر چیز به آتش‌بس دایمی متعهد شوند و از این طریق جلو مهاجرت غیرقانونی به بیرون از کشور را بگیرند.
مهاجرت، به ویژه مهاجرت نامنظم از چالش‌هایی به شمار می‌رود که در سال‌های اخیر با افزایش ناامنی‌ها در افغانستان بیشتر شده است و همه ساله هزاران شهروند به دیگر کشورها مهاجر می‌شوند.
به مهاجرت نامنظم نه بگویید!
