هنگامی که به اردوگاه ویژه‌ی مهاجران درون‌مرزی در چهارراه قمبر وارد می‌شوی، به کودکان زیادی برمی‌خوری که در میان خاک‌وگل، مصروف بازی‌های کودکانه‌ی شان استند و وقتی سر حرف را با آن‌ها باز می‌کنی، پی می‌بری که بیشتر شان، همه‌ی روز شان را این گونه به شب می‌رسانند؛ خبری از مکتب و آموزگار نیست؛ صنف درسی‌ای وجود ندارد که این کودکان را در خود جای بدهد و راه روشن آینده را برای شان ترسیم کند.
سپین‌گل ۱۲ساله که برای فرار از جنگ هم‌راه با خانواده‌اش از هلمند، به اردوگاه مهاجران در چهارراه قمبر پناه آورده اند، می‌گوید که تا اکنون، بودن در صنف درسی‌ای را تجربه نکرده و نمی‌داند که آموزگار به چه فردی گفته می‌شود. او، با این که سن کمی ندارد، هنوز نمی‌تواند نام خودش را روی کاغذی سیاه کند.
تنها سپین‌گل نیست که در پایتخت کشور زندگی می‌کند و به آموزش دست‌رسی ندارد، بل که هزاران کودک دیگر هم‌سرنوشت او، در اردوگاه ویژه‌ی مهاجران در چهارراه قمبر شب‌وروز می‌گذرانند و با کتاب و قلم بیگانه اند. محمد معصوم، باشنده‌ی دیگر این اردوگاه، که هفت سال پیش از هلمند به کابل آواره شده، می‌گوید: «ما سه-چهار هزار طفل در این جا داریم که به سن مکتب رسیده اند؛ اما مکتب نیست؛ یعنی همه بدون تحصیل و مکتب اند.»
سلام‌وطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
شماری از باشندگان این اردوگاه که بیشتر شان از ولایت‌های جنوبی کشور به این جا پناه آورده اند، می‌گویند که اگر حکومت برای پیش‌برد زندگی در هیچ بخشی به آن‌ها کمک نکند و باری را از شانه‌های شان پایین نیاورد، باکی نیست؛ اما «آموزش حق قانونی ماست و باید زمینه‌ی آن برای کودکان مان فراهم شود.»
منگل‌خان که سال‌های زیادی را هم‌راه خانواده‌اش با سختی‌های بودن در اردوگاه مهاجران در چهارراه قمبر دوام آورده، می‌گوید: «همه کودکان ما بی‌سرنوشت اند. اگر در زمینه‌های دیگر به ما کمک نمی‌کنند، کسی در بخش مکتب باید به ما کمک کند. اگر حکومت کمک می‌کند؛ یا کدام مؤسسه.»
بیشتر کودکان این اردوگاه در کنار محرومیت از دست‌رسی به آموزش، برای گذران روزهای شان تفریح سالمی نیز ندارند و به ناچار با بازی‌های خودساخته‌ی کودکانه‌ی شان در میان گردوخاک راه‌روهای اردوگاه روز را به شب گره بزنند.
غلی‌زی، باشنده‌ی دیگر این اردوگاه، می‌گوید: «کودکان ما تمام روز در کوچه‌ها می‌گردند، برای ما باید مکتب ساخته شود.»
سلام‌وطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
با همه اشتیاقی که باشندگان اردگاه ویژه‌ی مهاجران درون‌مرزی در چهارراه قمبر برای رفتن کودکان شان به مکتب دارند، ریاست معارف شهر کابل، می‌گوید که «باشندگان این اردوگاه، خود نمی‌خواهند که کودکان شان به آموزش بروند.» احسان‌الله، رییس معارف شهر کابل، به سلام‌وطندار می‌گوید که در این محل، دو مکتب پسرانه و دخترانه به نام‌های وحدت و ابوزر غفاری وجود دارد و برای ایجاد مکتب‌های دیگری، نیازی حس نمی‌شود.
صدها خانواده از ولایت‌های جنوبی کشور که در دو دهه‌ی گذشته برای فرار از جنگ، به اردوگاه مهاجران دورن‌مرزی در چهارراه قمبر در شهر کابل پناه آورده اند، می‌گویند که اکنون نه توانایی بازگشت به ولایت‌های خود را دارند، نه هم می‌توانند با دشواری زیستن در این جا کنار آمده و نیازهای ابتدایی روزمره‌ی شان را فراهم کنند.
