آرزوی بسیاری از جوانانی که در چند سال پسین از ولایت کندز به دیگر کشورها مهاجرت کرده‌اند، داشتن کار و هم‌زمان ادامۀ تحصیل در آن کشورها بوده است. اما نبود کار مناسب و نداشتن سازوکار/مکانیزم و سیاست درست کشورها علیه مهاجرانی که به گونۀ نامنظم مهاجرت کرده، سبب شده تا آنان نه‌تنها که به هدف‌های‌شان نرسیده؛ بل‌که با چالش‌های زیادی نیز روبه‌رو شده‌اند.
ذبیح‌الله کارگر، ۳۱ سال دارد و باشندۀ اصلی ولسوالی قلعۀزال ولایت کندز است. او مدرک کارشناسی‌اش را از رشتۀ کیمیای دانشگاه کندز به‌دست آورده و مدتی به‌عنوان آمر انتخاباتی در کمیسیون مستقل انتخابات کندز کار کرده است. ذبیح‌الله پس از تهدیدات امنیتی از سوی طالبان راه مهاجرت نامنظم را در پیش می‌گیرد و وارد ترکیه می‌شود. او سه سال می‌شود در شهر ازمیر این کشور زنده‌گی می‌کند.
سلام‌وطندار فارسی را در فیس‌بوک دنبال کنید
آقای کارگر آرزو داشت پس از رسیدن به ترکیه هم‌زمان با پیداکردن کار مناسب تحصیلاتش را نیز ادامه دهد، اما بنابر قوانین وضع‌شده در این کشور و همه‌گیری کرونا هنوز به آرزو و هدف‌هایش نرسیده و با مشکلات بسیاری نیز روبه‌رو شده است. به گفتۀ ذبیح‌الله، قوانین مهاجرتی ترکیه بر مهاجرانی که به گونۀ نامنظم وارد این کشور شده‌اند، سخت است و هیچ‌کس نمی‌تواند بدون داشتن حس کُد به بازارهای بزرگ، شفاخانه‌ها، رستورانت‌ها و متروبوس‌ها دست‌رسی داشته باشد.
آقای کارگر می‌افزاید، در زمان گسترش ویروس کرونا با مشکلات بسیاری روبه‌رو بود و به مشکل کار پیدا می‌شد و در برخی موارد صاحبان کار مزد یک‌ماهۀ کارگران را به‌خاطر نداشتن حس کُد یا کارت معتبر مهاجرت قانونی پرداخت نمی‌کردند. به گفتۀ او، در صورتی که کارگران خواستار معاش می‌شدند، کارفرمایان آنان را با سپردن به‌دست پولیس تهدید می‌کردند و آنان هم به‌خاطر این‌که دوباره افغانستان برگردانده نشوند، خاموشی اختیار می‌کردند.
- گسترش کرونا؛ مهاجران افغانستان با چالش‌های بسیاری روبه‌رو اند
- چرا مهاجرت نامنظم شیرازۀ زنده‌گی را از هم می‌پاشد؟
- حکایتی از مهاجرت نافرجام افسر بازنشستۀ افغانستان
در همین حال، شرف‌الدین شرف، مسئول ولایتی دفتر سازمان بین‌المللی مهاجرت یا IOM در کندز، دلایل عمدۀ بازگشت مهاجران در سال گذشته از کشورهای میزبان به این ولایت را دست‌رسی‌نداشتن به کسب‌وکار، آزارواذیت پولیس و گسترش همه‌گیری کرونا، عنوان می‌کند. به گفتۀ او، در جریان همه‌گیری کرونا آنان برای بیش از یک‌هزار مهاجر بازگشت‌کننده به این ولایت کمک‌های مالی و غیرمالی فراهم کردند.
آقای شرف می‌افزاید که سازمان بین‌المللی مهاجرت بازگشت‌کننده‌گانی که هیچ‌گونه مدرک نداشتند و به‌طور نامنظم مهاجرت کرده بودند را زیر پوشش کمک‌های خود قرار داد.
از جانبی هم، غلام‌سخی رسولی، رئیس مهاجران و بازگشت‌کننده‌گان کندز می‌گوید که در زمان گسترش ویروس کرونا آنان بیش‌ترین شمار بازگشت‌کننده‌گان را از کشورهای ایران، ترکیه، پاکستان و عربستان به این ولایت داشتند. به گفتۀ آقای رسولی، بازگشت‌کننده‌گان از این کشورها به کارهای شاقه مشغول بودند و محدودیت‌های قرنطینه در این کشورها سبب شده آنان دوباره به وطن بازگشت کنند.
رئیس مهاجران و بازگشت‌کننده‌گان کندز می‌افزاید که تمام مهاجران در کشورهای بیرونی منتظر پایان جنگ و توافق صلح‌اند و در صورت برقراری صلح، به کشور باز خواهند گشت.
بر بنیاد اطلاعات مسئولان ریاست مهاجران و بازگشت‌کننده‌گان کندز، حدود بیش‌تر از چهارده هزار تن در یک‌سال گذشته با توجه به گسترش کرونا به این ولایت بازگشته که از ین میان دو هزار تن آن‌ها با خانواده‌های‌شان بوده‌اند. بازگشت‌کننده‌گان در مرزهای کشور از سوی دفترهای سازمان بین‌المللی مهاجرت یا IOM و دفتر کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهنده‌گان (UNHCR) کمک نیز دریافت کرده‌اند.