میراجان، جوان ۲۷ ساله، باشندۀ ولسوالی پنجوایی ولایت کندهار است. او از هفت سال به این‌سو در شهر کندهار زنده‌گی می‌کند و سرپرستی خانواده‌اش را به عهده دارد.
میراجان یک‌سال پیش برای رسیدن به زنده‌گی آسوده و راحت، از سوی یکی از دوستانش به مهاجرت از مسیر نامنظم ترغیب می‌شود. او باغچۀ انارش را که از پدر برایش به ارث مانده بود، ۲۴۵ هزار کلدار پاکستانی به فروش می‌رساند و پولش را به قاچاق‌بران می‌دهد.
میراجان یک روز پس از تحویل پول‌هایش به قاچاق‌بران، بی‌آن‌که کسی را خبر کند، روانۀ هرات می‌شود. میراجان صبح یک روز تابستانی به‌صورت مخفیانه با دوستانش به‌سوی زاهدان حرکت می‌کنند. میراجان می‌گوید: «ساعت سه بام‌داد با تحمل دشواری راه، وارد شهر زاهدان شدیم. قاچاق‌بران من و همراهانم را تسلیم بلوچ‌ها کردند. آنان برای ما آب و نان نمی‌دانند و زشت رفتار می‌کردند. اگر کسی شکایتی می‌کرد، توهین می‌شد و مورد لت و کوب قرار می‌گرفت.»
او می‌گوید که شب را در یک دشت دورافتاده گذراندیم و شب بعد ما را به افراد دیگری تحویل دادند. به گفتۀ میراجان، او و همراهانش پس از سه ماه تحمل رنج و مشقت به ترکیه و مرز یونان می‌رسند.
او می‌گوید، زمانی که خاطره‌های تلخ مهاجرت نامنظم را به یاد می‌آورد، به یک‌باره‌گی بدنش به لرزه میافتد.
میراجان می‌گوید که پس از یک‌ماه انتظار در مرز ترکیه و ایران، یک‌ونیم ماه را به‌عنوان زندانی در یک اردوگاه ترکیه گذرانده و فراوان رنج دیده است. میراجان می‌گوید که از گرسنه‌گی چند بار خاک خوردند تا زنده بمانند.
«من از جوانان کشورم می‌خواهم که در کشورشان تلاش و کار کنند؛ اما نام کشور دیگر را هیچ‌گاهی به زبان نیاورند. من خیلی سختی‌ها را متقبل شده‌ام. این‌جا که هرگونه باشی، کشور خودت است؛ اما از راه نامنظم به کشورهای بیگانه رفتن، با زنده‌گی خود بازی‌کردن است.»
میراجان با دستِ خالی از ترکیه بازگشته و شش ماه می‌شود که در بستر بیماری افتاده است. او می‌گوید که مهاجرت نامنظم شیرازۀ زنده‌گی را از هم می‌پاشد.
خیر محمد اکمل، استاد دانشگاه می‌گوید که بیشتر جوانان افغانستانی به دلیل بیکاری و فقر کشور را ترک می‌کنند و در نهایت به دام قاچاق‌بران می‌افتند.
به گفتۀ او، نیاز است دولت برای جلوگیری از مهاجرت نامنظم در کشور، زمینه‌های شغلی را برای جوانان فراهم کند.
دوست محمد نایاب، رئیس مهاجران و عودت‌کننده‌گان ولایت کندهار می‌گوید که آنان برای کاهش میزان مهاجرت نامنظم، برنامه‌های آگاهی‌دهی عامه را آغاز کرده‌اند.
به گفتۀ رئیس مهاجران و عودت‌کننده‌گان کندهار، در جریان سال روان خورشیدی، ۸۸۳ خانوادۀ مهاجر از مسیر سپین‌بولدک به کندهار بازگشته‌اند.
بر بنیاد اطلاعات وزارت مهاجران و عودت‌کننده‌گان، اکنون میلیون‌ها مهاجر افغانستانی در ایران، پاکستان و دیگر کشورهای اروپایی زنده‌گی می‌کنند و در بی‌سرنوشتی به سر می‌برند.
