هرچند کمبود آموزگار و کتابهای درسی با آموزش و پرورش در مکتبهای دولتی کشور پیوند دیرینه دارد، اما در سال ۱۴۰۰ این چالش بیشتر از هر زمانی گلوی معارف کابل را فشرده است. شماری از باشندهگان ناحیههای یازده، پانزده و هفدۀ شهر کابل از کمبود آموزگار و کتابهای درسی در مکتبها شکایت دارند.
منابعی در برخی از مکتبهای شهر کابل میگویند که مکتب عبدالقهار عاصی با داشتن بیش از ۴ هزار دانشآموز تنها ۶۷ آموزگار و سرآموزگار دارد. به گفتۀ این منابع، مکتب عبدالقهار عاصی دستکم ۴۷ آموزگار برای سال ۱۴۰۰ کمبود دارد و صنفهای هفتم، هشتم و نهم این مکتب، هیچ کتاب درسی ندارد.
باشندهگان محل نیز با نگرانی از آیندۀ فرزندانشان میگویند، فرزندانشان روزانه تنها ۲ تا ۳ ساعت درسی آموزگار دارند که با این وضعیت آیندۀ آنان نگرانکننده است.
بشیراحمد، باشندۀ شهر کابل میگوید: «تدریس هم به شکل منظم صورت نمیگیرد، سه ساعت اگر درس بدهند، سه ساعت دیگر بیکار اند. اگر یک ساعت شاگرد هم که بیکار باشد، شما فکر کنید که همان مضمون را درس نمیخوانند. ما به بحران مواجه هستیم، چه برسد به سه ساعت یا هم این که هیچ درس نخوانند.»
شماری از دانشآموزان نیز از کمبود آموزگار و کتابهای درسی در مکتبهایشان شکایت دارند. الیناز، دانشجوی صنف دهم میگوید، از آغاز سال آموزشی تاکنون که حدود بیست روز میگذرد، آموزگار و کتابهای درسی ندارند.
او میگوید: «۴ یا ۵ استاد داریم که مضمونهای اساسی را هم درس نمیدهد، فقط دری، تاریخ و بیولوژی است که میخوانیم. متأسفانه تا حال استادان مضمونهای فیزیک، کیمیا و ریاضی وجود ندارند و از طرف دیگر نبود کتابهاست.»
مسئولان وزارت معارف نیز مشکل کمبود کتابهای درسی و آموزگاران مسلکی در مکتبهای شهر کابل را تأیید میکنند، اما میگویند که برای حل این مشکلات دست به کار شدهاند. نجیبه آرین، سخنگوی وزارت معارف میگوید که همهساله کمبود آموزگاران مکتبها را با جذب آموزگاران قراردادی حل میکردند، اما به دلیل تأخیر در تأیید سند بودجۀ ۱۴۰۰، امسال این برنامه با تأخیر روبهرو شده است.
او میافزاید که ۸۰ درصد مرحلۀ چاپ حدود ۳۷ میلیون جلد کتاب درسی تکمیل شده و کتابها بهزودی در دسترس دانشآموزان قرار خواهد گرفت.
گفتنیست که نبود ساختمانهای معیاری و کمبود کتابهای درسی و آموزگاران مسلکی همواره از چالشهای اساسی فراراه آموزش و پرورش در افغانستان بوده است.