تغییرات اقلیمی از نگرانی‌های اساسی امروز جهان است. این تغییرات که به دلیل فعالیت‌های انسانی در سطح جهانی به شدت شتاب گرفته اند، افغانستان را که سهم اندکی در این تغییرات دارد، با مشکلات جدی روبه‌رو کرده است.
زراعت که نقش حیاتی در تأمین معیشت میلیون‌ها افغان دارد، پایه‌های آن در برابر این تغییرات لرزان شده و این مسئله سبب نگرانی‌های فراوان میان کارشناسان شده است. کاهش بارندگی‌ها، خشک‌سالی‌های مکرر و افزایش درجه‌ی حرارت، تهدیدهای عمده‌ای برای کشاورزان و امنیت غذایی کشور به وجود آورده است.
عبدالجبار چرخی، استاد دانش‌کده‌ی زراعت دانش‌گاه پروان، به این باور است که برای مقابله با این چالش‌ها، همه باید دست‌به‌دست هم بدهند. به گفته‌ی او، تغییرات اقلیمی به قدری شدید و فراگیر است که در صورت بی‌توجهی، می‌تواند به بحران جدی‌تری در سطح کشور تبدیل شود.
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
او، تأکید می‌کند: «مشکلات زیادی دامن‌گیر افغانستان است هم از لحاظ اقتصادی هم از لحاظ علمی؛ توجه جدی ضرورت دارد. مناطق غرب و جنوب‌غرب افغانستان بسیار جدی صدمه دیده، نهادهای بین‌المللی نقش مهم دارند و کارهایی هم صورت گرفته؛ اما کافی نیست. کشورهایی که همانند افغانستان یک اقلیم دارد، از لحاظ تغییرات اقلیمی صدمه دیده، تجارب آن‌ها را استفاده بکنیم در افغانستان.»
از سویی هم، عزیزآقا عزیزی، استاد دانش‌گاه و کارشناس محیط زیست، نیز بر لزوم اقدام فوری در برابر تغییرات اقلیمی تأکید دارد و می‌گوید: «تغییرات اقلیمی که چالش بزرگی را به وجود آورده که در عرصه‌ی زراعت، خشک‌سالی‌های را به وجود آورده و زراعت کاملاً خساره‌مند شده است. وقتی زراعت صدمه دید، بالای پرورش حیوانات تأثیر خود را دارد. زمانی که زمین گرمایش پیدا کرد، گرمایش زمین در مجموع تمام امورات را در تغییر می‌آورد.»
در این میان، مسئولان در اداره‌ی ملی حفاظت محیط زیست افغانستان، نیز از برنامه‌های مختلفی برای مقابله با تغییرات اقلیمی خبر می‌دهند. روح‌الله امین، رییس تغییر اقلیم این اداره، باورمند است که برای مقابله با بحران‌های ناشی از تغییر اقلیم، باید به تقویت سیاست‌ها و استراتژی‌های ملی و هم‌کاری‌های بین‌المللی پرداخته شود.
او، می‌گوید: «یکی انکشاف پالیسی‌ها و استراتژی‌های مبارزه با تغییر اقلیم است؛ ادغام این پالیسی‌ها در برنامه‌های تغییر اقلیم است؛ تسهیل منابع مالی است؛ نظارت از پروژه‌ها است؛ برگزاری برنامه‌های آگاهی‌دهی و ارتقای ظرفیت است و تطبیق برنامه‌های کنوانسیون‌هایی که افغانستان عضویت آن را دارد؛ کاهش انتشار گازهای گل‌خانه‌ای با سازگاری با تغییرات اقلیم است. برای افزایش انعطاف‌پذیری و بلندبردن جوامع محلی، گسترش احیای جنگلات، حفاظت از منابع طبیعی و زراعت است، سند مشارکت بین‌المللی افغانستان را آماده کردیم و این سند قرار است از طریق سکرتریت کنوانسیون وزارت امور خارجه به سازمان ملل متحد ارسال شود.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
این در حالی است که برخی از کشاورزان، رسانه‌ها را نیز به عنوان عامل مهم در افزایش آگاهی عمومی و تقویت توان‌مندی‌های کشاورزان می‌بینند. برنامه‌هایی مانند «راه قریه» در رادیو سلام‌وطندار که به کشاورزان مشاوره‌های تخصصی در زمینه‌های مختلف کشاورزی می‌دهد، می‌تواند به عنوان یک پلتفرم سودمند برای آگاهی‌رسانی و ارائه‌ی راهکارهای عملی عمل کند.
احمد، یکی از کشاورزان در پروان، به سلام‌وطندار می‌گوید: «خواست ما از رسانه‌ی سلام‌وطندار این است که مدت برنامه‌ی راه قریه را زیاد بکند؛ به خاطر این که دهاقین/کشاورزان از همین طریق می‌توانند مشوره‌ها را دریافت بکنند و در رابطه به آفات و امراض در زراعت آگاهی حاصل می‌کنند.»
در نهایت، با وجود چالش‌های فراوان، زراعت افغانستان هنوز هم پتانسیل قابل توجهی برای مقابله با تغییرات اقلیمی و سازگاری با آن دارد. کارشناسان، به این باور اند که اگر حکومت افغانستان تصمیم‌های مؤثر و برنامه‌های مناسب را در زمان مناسب اتخاذ کند، می‌تواند از این بحران به عنوان فرصتی برای نوسازی و احیای زراعت خود استفاده کند.
