هزاران تن از شهروندان افغانستان به دلیل ناامنی، فقر و بی‌کاری کشور را ترک کرده‌اند و در دیگر کشورها در وضعیت دشواری زنده‌گی می‌کنند.
بسیاری از مهاجران افغانستان برای رسیدن به زنده‌گی آرام و به دور از جنگ دشواری‌های مهاجرت نامنظم را به‌جان خریده، اما زمانی که به کشور مقصد رسیده، بیش‌تر آنان به دلیل آشنایی‌نداشتن با زبان، محیط‌ناپذیری و ده‌ها مشکل دیگر ناامید و سرخورده شده‌اند. گسترش ویروس کرونا مشکلات مهاجران افغانستان را دو برابر کرده است.
در میان صدها مهاجر افغانستان که در کشورهای اروپایی با دشواری روزگار می‌گذارنند و محدودیت قرنطینه آب زنده‌گی شیرین به کام‌شان را تلخ کرده، یکی از آن‌ها محمد است.
محمد «نام مستعار»، باشندۀ شهر پلخمری، مرکز ولایت بغلان است. او شش سال می‌شود که در یکی از نقاط دوردست سویس زنده‌گی می‌کند. محمد برای گذراندن زنده‌گی و یافتن لقمه‌نانی در یک ساختمان به‌عنوان کارگر کار می‌کند.
محمد دربارۀ رسیدن به سویس و دشواری‌های مهاجرت نامنظم به سلام‌وطندار چنین می‌گوید: «ما از همان روزی که وطن را ترک کردیم و به ایران رسیدیم، تاکنون مشکلات زیادی را سپری کرده‌ایم. حتی در یک موتر کرولا حدود دوازده یا سیزده نفر را سر به سر هم می‌نشاندند؛ هم‌چنان تاقه‌گشتی در شانزده ساعت در کوه‌ها و این‌که ما حتی آب و نان برای خوردن نداشتیم. در کنار آن، اگر در مسیر راه ما با پولیس روبه‌رو می‌شدیم، ترس گلوله‌خوردن را داشتیم و بعد به ترکیه با سختی‌های پی‌هم رسیدیم و ادامۀ سفرمان در کشتی‌هایی که احتمال غرق‌شدنش در هر لحظه می‌رفت را طی کردیم، تا این‌که با بسیار مشکلات به سویس رسیدیم.»
سلام‌وطندار فارسی را در فیس‌بوک دنبال کنید
این مهاجر افغانستان در مورد زنده‌گی پناه‌جویی در زمان کرونا می‌گوید که هنگام گسترش این ویروس، عرضۀ خدمات به او و دیگر مهاجران افغانستان ناکافی بود و در کنار آن، به دلیل رعایت‌نکردن قرنطینه از سوی شماری از افراد سبب می‌شد دولت سویس آنان را به شیوه‌های گونه‌گون جریمه نقدی کند. به گفتۀ محمد، دولت سویس از آزمایش ویروس کرونا مبلغ ۸۰ تا ۹۰ فرانک پول می‌گیرد.
محمد دربارۀ سختی‌های زنده‌گی در زمان کرونا این‌گونه می‌گوید: «من هنگامی که بر خود مشکوک بودم، خواستم در یکی از مرکزهای صحی بروم و خود را تست/آزمایش کنم که آیا به کرونا مبتلا شده‌ام یا نه؟ اما آنان از تست‌کردن مبلغ ۸۰ تا۹۰ فرانک پول می‌گیرند. در کنار آن، همیشه کوشش می‌کردند که به بهانۀ حق‌وناحق مردم را جریمه کنند تا پول به‌دست بیاورند و تمام جریمه‌ها بیش‌تر بر مهاجران بود. برای ما می‌گفتند پنج نفر یک‌جا با هم نباشید، اما ما به‌خاطری که مجبور بودیم یک‌جا کار کنیم، باید جریمه را می‌پرداختیم و اگر سر کار نمی‌رفتیم چه‌گونه خرج ما را پیدا می‌کردیم.»
محمد از زنده‌گی در سویس راضی نیست. او دربارۀ مزد کارگری و قانون کار دولت سویس می‌گوید که از سه درصد درآمدش تنها یک درصدش را کسب می‌کند و دو درصد دیگرش به خزانۀ دولت سویس می‌رود.
- سایه سنگین کرونا بر کاروبار مهاجران افغانستان در اروپا
- مهاجران می‌گویند: صلح بیاید، برمی‌گردیم
- از کندز تا ازمیر؛ امیدی که خاموش شد
- کرونا در کمین مهاجران افغانستان؛ وقتی سرانجام تمام تلاش‌ها پشیمانی می‌شود
حامد رحمانی، دیگر مهاجر افغانستان در اروپاست. او در سویدن زنده‌گی می‌کند. آقای رحمانی برای رسیدن به سویدن راه‌های پُرخطری را طی کرده است.
حامد رحمانی در مورد خطرات و چالش‌های مهاجرت نامنظم چنین می‌گوید: «من زمانی که از افغانستان به ایران مهاجرت کردم، مشکلات بسیار زیادی را دیدم و بعد رسیدن به ترکیه برایم زیاد مشکل نبود. اما رفتنم به یونان و تا هفتاد نفر به داخل کشتی‌شدن برایم مشکل بود، به حدی که کشتی بسیار سنگین و داخل آن پر از آب شده بود و ما مجبور شدیم بیک‌های خود را دور بیندازیم تا وزن کشتی کم‌تر شود. بسیاری از خانم‌ها با کودکان‌شان در وضعیت بسیار بدی قرار گرفته بودند و ما از دیدن‌شان کاملاً ناراحت می‌شدیم که این خانم‌ها چطور می‌شود؟ تا این‌که به یونان رسیدیم و خوش‌بختانه لطف خداوند با ما بود که از یونان تا سویدن زیاد به مشکل روبه‌رو نشدیم.»
حامد وضعیت زنده‌گی مهاجران در سویدن را خوب تعریف می‌کند و از عرضۀ خدمات صحی در دوران کرونا و قرنطینه از سوی دولت سویدن راضی‌ست.
با این‌‌همه، مسئولیت دولت افغانستان در برابر مهاجران افغانستان که در کشورهای اروپایی با مشکلات بسیار دست‌وپنجه نرم می‌کنند، چیست؟
محمدحیدر حازم، مدیر ادغام مجدد ریاست مهاجران و بازگشت‌کننده‌گان بغلان می‌گوید که با گسترش ویروس کرونا شماری از مهاجران از کشورهای اروپایی به کشور بازگشته‌اند. به گفتۀ آقای حازم، افرادی که از کشورهای سویدن، دانمارک، فرانسه و آلمان به بغلان بازگشته‌اند، هیچ کمک و خدمات صحی برای آنان از نشانی ریاست مهاجران و نهادهای دیگر نشده است. محمدحیدر حازم می‌افزاید که این مهاجران در زمان ویروس کرونا به گونۀ اجباری از کشورهای اروپایی اخراج شده‌اند.