سلام‌وطندار برای بررسی میزان بازماندگی آموزشی-تحصیلی در میان جوانان و دلیل‌های آن، مؤثربودن تحصیل در جامعه، پیامدهای ترک تحصیل در جامعه و میزان رضایت جوانان تحصیل‌کرده از تحصیل شان، سروی‌ای را در کابل راه‌اندازی کرده که در آن، از ۳۲۰ جوان پاسخ گرفته شده است. در این سروی، از میان ۳۲۰ تن ۶۳ تن که ۱۹.۷ درصد می‌شود، زنان استند.
از مجموع ۳۲۰ پاسخ‌دهنده در این سروی، ۱۸۸ تن که ۵۷.۷ درصد می‌شود، گفته اند که به دلیل‌های مختلف از تحصیل بازمانده اند. از مجموع بازماندگان تحصیلی، ۵۵.۸ درصد آن فارغ مکتب، ۲۰.۸ درصد دارای تعلیمات ابتدایی، ۱۸.۱ درصد فوق بکلوریا و ۳.۸ درصد دیگر هم بی‌سواد استند. ۵۱.۱ درصد جوانانی که ترک تحصیل کرده اند، دلیل‌های بازماندگی تحصیلی شان را مشکلات اقتصادی، ۲۷.۱ درصد علاقه‌نداشتن یا ناامیدی،۱۱.۷ درصد حمایت‌نشدن از سوی خانواده یا ازدواج زودهنگام عنوان کرده و ۱۰.۱ درصد دیگر، گفته اند که به دلیل فراهم‌نبودن شرایط تحصیلی در کشور، نتوانسته اند به تحصیلات شان ادامه دهند.
محب‌الله ۱۹ساله، از شرکت‌کنندگان این سروی که مکتب را نیمه‌تمام رها کرده است، می‌گوید که به دلیل مشکلات اقتصادی و فراهم‌نبودن شرایط، از آموزش دور بمانده است. «وضیعت اقتصادی و جنگ در منطقه‌ی ما سبب شد که مکتب را رها کنم؛ منطقه‌ی ما جوزجان است و در زمان جمهوریت در منطقه‌ی ما جنگ می‌شد؛ گاهی یک جای کوچ می‌کردیم و گاهی جای دیگر و این سبب شد که از درس باز بمانم.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
عابد سلطانی، اشتراک‌کننده‌ی دیگر در این سروی که دانش‌جوی دانش‌کده‌ی علوم اجتماعی بوده، می‌گوید که ناامیدی نسبت به آینده‌ی تحصیلی سبب شد که نتواند به تحصیلش ادامه دهد. عابد می‌گوید: «در رشته‌ی علوم اجتماعی بخش تاریخ درس می‌خواندم؛ بنابر وضیعت اقتصادی و شرایط کنونی کشور نتوانستم به تحصیل خود ادامه دهم و در سمستر سوم ترک کردم؛ چون به آینده‌ی تحصیلی خود در افغانستان امیدوار نیستم.»
از میان جوانان اشتراک‌کننده در این سروی، ۸۷.۲ درصد گفته اند که نگران آینده‌ی شان استند و ۵.۹ درصد گفته اند که نگرانی آنان کم‌تر است و ۶.۹ درصد دیگر هم گفته اند؛ از این که تحصیل نکرده اند، هیچ نگرانی ندارند.
عابد ولید که در صنف هفتم مکتب را ترک کرده، می‌گوید هر چند دوست داشت در آینده پزشک شود؛ اما ناداری نگذاشت که به این هدفش برسد. او می‌افزاید: «نگران استم که آینده‌ی ما چه خواهد شد و به کجا روان استیم، به خاطر آینده‌ی خود می‌خواهم که درس بخوانم؛ اما بنابر مشکلات اقتصادی نمی‌توانم و خیلی نگران استم؛ چون آینده‌ی ناروشنی خواهم داشت.»
در این سروی، میزان مؤثریت آموزش بر زندگی جوانان تحصیل‌کرده و ارزش‌گذاری آنان به تحصیل، نظرهای آنان در باره‌ی شرایط تحصیلی در کشور نیز بررسی شده است. ۴۴.۲ درصد از پاسخ‌دهندگان گفته اند از درآمدی که از راه تحصیل دریافت می‌کنند، کم‌تر راضی هستند، ۳۴.۱ درصد گفته اند که اصلن رضایت ندارند، ۱۲.۴ درصد گفته اند که زیاد راضی هستند و ۹.۳ درصد دیگر هم گفته اند که بسیار زیاد از درآمد شان راضی هستند.
رشته‌ی کاری و تحصیلی جوانان تحصیل‌کرده در این سروی نیز بررسی شده و ۴۵.۸ درصد گفته اند که مطابق رشته‌ی تحصیلی شان کار می‌کنند؛ ۲۹ درصد گفته خلاف رشته کار می‌کنند؛ ۱۳.۷ درصد گفته رشته‌ی کاری و تحصیلی شان تا حدی با هم هم‌خوانی دارد و ۱۱.۵ درصد هم گفته که بی‌کار استند.
حامد سادات که از رشته‌ی ژورنالیزم فارغ شده و مدتی در این بخش کار کرده، می‌گوید که کار در بخش خبرنگاری درآمد کم داشته و اکنون او در یکی از انستیتیوت‌های شخصی مشغول کار است. حامد می‌گوید: «مشکلات نگذاشت که در مطابق رشته‌ی تحصیلی‌ام کار کنم؛ چون درآمدی که از وظیفه داشتم قناعت‌بخش نبود و حالا خلاف رشته کار می‌کنم و این هم برایم رضایت‌بخش نیست.»
یسنا امیری، پاسخ‌دهنده‌ی دیگر که از رشته‌ی خبرنگاری فارغ شده است نیز، می‌گوید: «رشته‌ای که می‌خواندم در زمان محصل‌بودنم راضی بودم و فکر می‌کردم توسط این رشته وظیفه‌ی خوب‌تر خواهم داشت؛ اما تغییرهایی که آمد و محدودیت‌های که وضع شد نتوانستم به چیزی که می‌خواستم برسم و حالا درآمدی که دارم در مقابل که تحصیل کردم برایم قناعت‌بخش نیست و راضی نیستم.»
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
آگاهان امور آموزشی، می‌گویند که مشکلات اقتصادی در جامعه آگاهی‌نداشتن، ناامیدی به آینده‌ی تحصیلی و بی‌کاری، سبب شده که جوانان از تحصیل باز بمانند یا ترک تحصیل کنند.
جمال‌الدین سلیمانی، آگاه آموزشی، می‌گوید که برای حل این چالش‌‌ها و انگیزه‌‌دادن به جوانان، باید تضمینی برای به‌دست‌آوردن کار پس از تحصیل وجود داشته باشد. «جوانان در نا‌امنی به سر می‌برند و این نا‌امنی تنها جنگ نیست؛ نا‌امنی‌های اقتصادی و ناامیدی به آینده است که سبب می‌شود جوان از تحصیل باز ماند.»
تحصیل نقشی مهمی در روند رشد جامعه دارد و به توسعه‌ی اقتصادی و بهبود شرایط زندگی فردی و اجتماعی کمک می‌کند؛ اما در افغانستان شماری از جوانان به دلیل مشکلات اقتصادی از تحصیل باز می‌مانند یا ترک تحصیل می‌کنند.
