بیان مسئله
جوانان در افغانستان با چالشهای گوناگون اجتماعی، اقتصادی و تحصیلی روبهرو اند که میتواند بر هدفها و امیدهای آنها تأثیر بگذارد. این پژوهش به بررسی میزان هدفمندی جوانان، دلیلهای احتمالی برای نداشتن هدف مشخص و ارتباط این موردها با شرایط تحصیلی، اقتصادی و اجتماعی آنها پرداخته است. با توجه به این که جوانان نیروی اصلی برای توسعه و پیشرفت کشور اند، شناخت دقیق از هدفها و چالشهای آنان میتواند به تدوین سیاستها و برنامههای حمایتی مؤثرتر کمک کند. این پژوهش به دنبال یافتن پاسخ به این پرسش است که جوانان در افغانستان چه هدفهایی در زندگی شان دارند و چه عاملهایی میتواند بر تعیین یا تعییننکردن این هدفها تأثیرگذار باشد.
پیشینهی پژوهش
با این که در بارهی هدفهای جوانان گزارشها و کارهای علمی محدودی از سوی نهادهای گوناگون صورت گرفته؛ اما به گونهی مشخص هیچ پژوهش آماری از طریق رسانهها در این باره کار نشده است و تلاش میشود در این پژوهش به آن پرداخته شود.
پرسشهای اصلی پژوهش
۱: چند درصد جوانان هدفهای مشخص در زندگی شان دارند؟
۲: هدفهای اصلی جوانان در زندگی چیست؟
۳: کدام عاملها سبب میشود که شماری از جوانان هدفهای مشخص در زندگی شان نداشته باشند؟
هدفهای پژوهش
1_ بررسی وضعیت جوانان در بارهی هدفداشتن
2_ بیان موردهایی که سبب میشود جوانان هدف نداشته باشند
3_ چرایی نداشتن هدف در زندگی جوانان
4_ ارائهی آمار از جوانانی که در زندگی هدف دارند و جوانان که هدف ندارند
زمان پژوهش
این پژوهش در ۲۳ می ۲۰۲۴ آغاز شده و در ۴ جون سال روان به پایان رسیده است.
چالشهای پژوهش
برای انجام این پژوهش با چالشهای زیر روبهرو بودهایم:
1_ در راهاندازی این نظرسنجی بیشتر جوانان به ویژه دختران حاضر به پاسخگویی نبودند.
2_ بیشتر جوانان آرزو و هدف را تفکیک نمیتوانستند.
3_ بیشتر جوانان انگیزهای برای پاسخگویی به پرسشهای مرتبط به این پژوهش نداشتند.
متغیرهای پژوهش
هدف، جوانان و آینده
فشردهی گزارش
نظرسنجی سلاموطندار با ۳۰۵ جوان در ۱۲ ولایت افغانستان، نشان میدهد که ۶۰.۹ درصد این جوانان در عرصههای گوناگون در زندگی شان هدف مشخصی دارند و ۳۹.۱ درصد آنان به دلیل امیدنداشتن به آینده از هدفهای شان دست کشیده و خود را بیهدف میدانند.
اشتراککنندگان این نظرسنجی در ردههای مختلف سنی قرار دارند که بیشترین ردهی سنی را افرادی ۲۰ تا ۲۵ سال با ۴۵.۹ درصد تشکیل میدهد.
اشتراککنندگان این نظرسنجی در درجههای تحصیلی گوناگون قرار دارند که بیشتر آن را جوانان با درجهی تحصیل ابتداییه با ۴۲.۶ درصد تشکیل میدهند و ۷.۵ درصد آنانی بیسواد اند.
۵۸ درصد اشتراککنندگان این نظرسنجی زنان و ۴۲ درصد آن را مردان تشکیل میدهد.
این نظرسنجی در ۱۲ ولایت افغانستان راهاندازی شده که جوزجان با ۱۹.۳۴ درصد بیشترین و تخار با ۴.۳ درصد کمترین اشتراککننده را داشته است.
گزارش کلی
سلاموطندار به هدف بررسی میزان هدفگذاری در زندگی جوانان در افغانستان نظرسنجی را میان ۳۰۵ جوان در ۱۲ ولایت راه اندازی کرده است.
در این نظرسنجی، جوزجان با ۱۹.۳۴ درصد بیشترین و تخار با ۴.۳ درصد کمترین رقم اشتراککننده را داشته است.
در این نظرسنجی جنسیت و میزان سواد جوانان نیز بررسی شده است که ۵۸ درصد آن را زنان و ۴۲ درصد دیگر را مردان تشکیل میدهد.
۴۲.۶ درصد اشتراککنندگان دانشآموز، ۳۲.۷ درصد دارای مدرک لیسانس، ۱۷ درصد فارغ صنف ۱۲ و ۷.۵۴ درصد دیگر هم بیسواد اند.
۴۵.۹ درصد اشتراککنندگان میان ۲۰ تا ۲۵، ۳۰.۱۶ درصد میان ۱۵ تا ۲۰، ۱۳.۱۱ درصد میان ۲۵ تا ۳۰ و ۱۰.۸۱ درصد دیگر میان ۳۰ تا ۳۵ درصد سال دارند.
نتایج این نظرسنجی نشان میدهد که اکثریت جوانان در زندگی شان هدفهای مشخصی دارند که نشاندهندهی تمایل قوی آنان به بهبود وضعیت تحصیلی و شغلی شان است. با این حال، یک درصد از جوانان به دلیل امیدنداشتن به آینده، هدفی ندارند. این یافتهها بیانگر نیاز به ایجاد فرصتهای بیشتر و حمایتهای اجتماعی و اقتصادی برای جوانان به هدف افزایش امید به آینده و تقویت هدفگذاری در زندگی جوانان است. توجه به آموزش و بلندبردن مهارتهای شغلی میتواند نقش مهم در کاهش بیهدفی و افزایش انگیزه و امید در میان جوانان داشته باشد.
پیشنهادها
۱: فراهمکردن بورسیههای تحصیلی و برنامههای آموزشی برای جوانان به ویژه در مناطق دوردست و توسعهی مرکزهای آموزشی و حرفهای برای افزایش دسترسی آنان به آموزشهای باکیفیت.
۲: ایجاد دورههای آموزشی و کارآموزی مرتبط به بازار کار و فراهمکردن فرصتهای شغلی برای جوانان از طریق همکاری با بخش خصوصی و دولتی.
۳: ارائهی خدمات مشاورهی شغلی و تحصیلی در مدرسهها و دانشگاهها برای کمک به جوانان در تعیین هدفها و مسیرهای شغلی و تحصیلی مناسب و ایجاد برنامههای مانیتورینگ که جوانان را با افراد موفق در زمینههای مختلف ارتباط دهد.
۴: توسعه و توزیع منابع آموزشی و اطلاعاتی که جوانان را در تعیین هدفها و برنامهریزی برای آیندهی شان کمک کند و ایجاد پلتفرمهای آنلاین و کتابخانههای دیجیتال که به آنان امکان دسترسی به منابع آموزشی را بدهد.
۵: راهاندازی کازارهای آگاهیدهی و برنامههای تشویقی که جوانان را به هدفگذاری و پیگیری هدفهای شان تشویق کند و فراهمکردن برنامههای حمایتی مانند کمکهای مالی و مشاورهای به جوانانی که در تحقق هدفهای خود با چالش روبهرو اند.
۶: اجرای برنامههای توسعهای که به بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی کشور کمک کند، به جوانان امید به آیندهی بهتر بدهد، بلندبردن کیفیت زندگی و ایجاد محیطهای امن و پایدار برای جوانان به منظور کاهش احساس بیهدفبودن و افزایش انگیزه.
با اجرای این پیشنهادها میتوان به بهبود وضعیت هدفگذاری در زندگی جوانان کمک و زمینه را برای رشد و پیشرفت آنان فراهم کرد.