افغانستان ده عیاللر کوپینچه قیینچیلیک و چیکلاولر بیلن روپه‌ره بولگنلری بیرحالده؛ بیراق ینه هم آرزولری گه ایریشیش و اوزلرینی رواجلنتیریش اوچون سعی و حرکت قیله‌دیلر. اوشبو کونلر عیاللر کوپینچه اساسی حقلریدن فایده‌لنه آلمه‌ی، ایش و تعلیم حقی‌دن محروم بولگنلری بیرحالده، اولردن قطاری جمعیت گه بارلیکلری نی بیلدیریش و اوز نیازلری نی اوزلری تأمین‌لش اوچون کیچیک تجارت‌لردن یازووچیلیککه قدر تورلی بولیم‌لرده ایشلش گه باشله‌گنلر.
مذکور گزارش‌ده، سلام‌وطندار اسلام امیرلیگی نینگ قیته قدرت گه ایریشگنی و یره‌تیلگن چیکلاو‌لردن کیین، کابل ده قرانغولیک‌دن چیقیب، ایشلش و ایش زمینه‌سی نی یره‌تیش گه یوز کیلتیرگن ۲۳ عیال بیلن صحبت اوتکزگن. بو آره‌ده بیلیم یورت گه باریب، تحصیل قیلیش بیلن جمعیت‌ده بیر اورین گه ایگه بولیش نی ایسته‌گن ۱۶ قیز، اسلام امیرلیگی نینگ قدرت گه ایریشگنی و قیزلر و عیاللر یوزیگه مکتب‌لر و بیلیم یورت‌لر ایشیگی یاپیلگنی‌دن کیین، ایسته‌کلری گه ییتیشه آلمه‌ی و بو توغریده اویلشدن واز کیچگنلر.
اوشبو قیزلر تشقری‌ده ایشلش و تحصیلی امکانیت‌لردن ازواق قالیشدن قوتقریلیش اوچون، آنلاین ایشلش گه یوز کیلتیرگنلر. اولر آنلاین و حضوری شکلده نرسه ساتیش، خبرچیلیک و تیکووچیلیک بولیم‌لریده ایشلب و بو یول آرقه‌لی حیات‌لرینی بیراز اوزگرتیرگنلر.
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
کابل یشاوچیسی بولمیش فرحنار، کمپیوترساینس بولیمی‌دن فارغ بولگنی‌دن کیین، تشقری‌ده ایش قیله آلمه‌ی و اوی‌ده قالگن، بیراق بو ناامید‌لیک‌دن قاچقیش اوچون کتاب اوقیش گه یوز کیلتیرگن. او اوزینی کوپراق بو ایش بیلن قیزیقتیریش اوچون بیر قطار کتاب ساتیب آلگن و کیین ایسه کیچیک بیر کتاب ساتووچیلیک یره‌تیش بیلن آنلاین شکلده یشاوچیلری گه ساتیش خذمتلری نی ارائه قیلگن.
فرحناز نینگ ایتیشیچه: «بو ایش نی باشله‌گنیم‌دن اوچ آی بوله‌دی. بو ایش نی اوزیم کتاب اوقیشیم اوچون انتخاب قیلدیم و بو ایش کتاب اوقیلیشی نینگ رواجلنیشی اوچون فایده‌لی. درست شرایط نی کوتیب تورگنیمیز پیتده، هیچ بیر زمان درست بیر شرایط یره‌تیلمه‌یدی؛ اوزیمیز شرایط نی درست قیلیشیمیز کیرهک. بیزلر شرایط گه تیگیشلی ایمس ایدیک و بو توغریده سینگیل و ایناغه‌لریمیز حمایت قیلدی. مین اوقووچیلیک‌دن توپله‌گنیم پول و سینگیلیم ایسه کونده‌لیک خرچ قیله‌دیگن پولی نی توپله‌گن ایدی.»
تورت ییل صنف‌ده بیرینچی اورین گه ایگه بولیش اوچون کیچه و کوندوز سعی و حرکت قیلگن کابل یشاوچیلریدن باشقه بیری دریا، بیلیم یورت‌دن فارغ بولگنی‌دن کیین قیین بیر شرایط بیلن روپه‌ره بولگن، بیراق او بو وضعیت‌نی تغییر بیریش اوچون خصوصی خبرچیلیک‌لردن بیریده خبرچیلیککه باشله‌گن.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «قریب بیش آی‌دن بیری خصوصی بیر خبرچیلیک‌ده ایشله‌یمن؛ خبر بولیمی گه مسئول‌مین. افغانستان وضعیتی نینگ عیاللر اوچون یخشی بولمه‌گنی نی قبول قیله‌من؛ بیراق اوزیمیز نی قیین‌چیلیک‌لردن قوتقریشیمیز کیرهک. مین بو شرایط نی قبول قیلیب ایش قیلمسه‌یدیم، مین‌دن هیچ نرسه توزه‌لمس ایدی، بیراق اوز استعدادیم گه اینانگنیم یانیده، بو رواجلنیشیم اوچون یاردم بیره‌دی.»
اوتگن ایکی ییل‌ده عیاللر کوپینچه چیکلاولر بیلن روپه‌ره بولگنلر و تعلیم، تحصیل و نادولتی تشکیلات‌لرده ایش حقی نی قولدن بیرگنلر که بو وضعیت اولر نینگ حیاتی خصوصیده قیینچیلیک یره‌تیب و اولر نینگ جمعیت‌ده حضوری نی کمه‌یتیرگن. بو گزارش‌ده صحبت قیلگن باشقه ۷ عیال، توسیق‌لر و قیینچیلیکلر بیلن مبارزه قیلیب و جمعیت‌ده فعال حضور تاپگنلر.
اوچ ییل آلدین مالیه وزیرلیگی‌ده ایشله‌گن خاطره، ایش‌دن چیقریلگنی‌دن کیین، کوپینچه سعی و حرکت بیلن ایکی شرکت قورگن. او چین‌لیک بیر شرکت بیلن قرارداد قیلیب و ۵۰۰۰دن آرتیق عیال گه ایش زمینه‌سی نی یره‌تگن. «قریب اوچ ییل بوله‌دی که تجارت گه یوز کیلتیرگن‌مین؛ بوندن آلدین مالیه وزیرلیگی‌ده ایشله‌ر ایدیم. سونگی اوزگریشلریدن کیین، تجارت گه یوز کیلتیریب و حاضر ایکی شرکتیم بار؛ بیر ته میوه ساتیله‌دیگن و باشقه بیرته‌سی کییم ایشلب چیقره‌دیگن شرکت. حاضر خلق‌ارا چین‌لیک بیر شرکت بیلن قرارداد قیلگن‌مین و ۵۰۰۰ عیال ایش بیلن شغللنگن. مین دایم عیاللر گه تلاش و مبارزه قیلینگ دییه‌من.»
کابل نینگ باشقه بیر چیککه‌سیده، نجمه اسملی باشقه بیر عیال، قیینچیلیکلر گه اعتبار قره‌تمه‌ی و افغانستان ده قیینچیلیک بیلن روپه‌ره بولگن عیاللر داستانی نی یازه‌دی. او ایکی ییل‌دن بیری افغانستان عیال‌لری حقیده کوپینچه داستانلر نینگ یازیش بیلن قاغازلر نی تولدیرگن دیر.
نجمه حاضر ایسه افغانستان‌لیک عیاللر نینگ قیین‌چیلیکلری نی روایت قیله‌دیگن «خواب و خیال» اسمی آستیده بیر کتاب ترقه‌تگن. «عیاللر خصوصیده یره‌تیلگن چیکلاولر مین گه کوپ تاثیر قویدی؛ اوزیم گه بیر مصروفیت یره‌تماقچین ایدیم و اوشه کونلر مینی یالغیز دوستیم یازماق ایدی. شو رقم آهسته آهسته صنف‌لر گه شرکت قیلدیم و دوره‌لر نی بیتیردیم. بو یازگنیم نرسه‌لر توپلنیب و اوقیتووچیلریم‌دن بیری تامانیدن ترقه‌تیلیش گه یوباریلدی. کتابیم نینگ اسمی خواب و خیال و افغانستان عیال‌لری نینگ حیاتی‌دن بحث قیله‌دی.»
عیاللر یالغیز بو بولیم‌لر ایمس؛ بلکیم اوتگن ایکی ییل‌ده تیکووچیلیک و قول صناعتی بولیم‌لریده هم کوپینچه ایشلر نی انجام بیرگنلر. جمهوریت توزومی قوله‌گنی‌دن کیین ایش گه باره آلمه‌گن کابل یشاوچیسی بولمیش لیزا نینگ ایتیشیچه، بو تحول حیاتی خصوصیده کوپینچه اوزگریشلر نی کیلتیرگن؛ بیراق ایشلش و فعال بولگنی اوی‌ده آرام اولتیرمه‌ی و نیچه‌ته ماشین آلیب و بیر قطار عیال نینگ توپلب کییم تیکیشی گه سبب بولگن.
لیزا نینگ کوپه‌یتیریشیچه: «شمس تیکووچیلیک ایش‌خانه‌سی نینگ اساسچیلریدن بیری‌مین. بو ایش‌خانه‌ده تیکووچیلیک و قول صناعتی ایشلنه‌دی و ۵۰دن کوپ عیال ایشله‌یدی. اسلام امیرلیگی نینگ قدرت گه ایریشگنیدن کیین، ایش‌سیز ایدیم؛ ایش‌سیزلیک‌دن اذیت چیکیدیم. اوزیم بیراز تیکووچیلیک نی بیلیدیم؛ بو ایش نی اوییم‌دن باشله‌دیم. نیچه‌ته ماشینیمیز بار ایدی و بو توغریده قیزیققن‌لر سانی کوپه‌یدی و منطقه‌میزده بیر ایش‌خانه یره‌تدیک و درآمدیمیز ایشیمیز گه قره‌یدی.»
شونده‌ی بیرحالده، اقتصادی مسئله‌لر بیلرمان‌لری نینگ ایشانچلری گه کوره، کیچیک تجارت‌لر کوپینچه اهمیت گه ایگه دیر و حکومت بو توغریده عیاللر گه یخشی‌راق زمینه یره‌تیشی کیرهک. اقتصادی مسئله‌لر بیلرمانلریدن قیس محمدی نینگ سلام‌وطندار گه ایتیشیچه، سونگی نیچه ییل‌ده عیاللر اوچون یخشی‌راق اقتصادی فعالیت‌لر زمینه‌سی یره‌تیلمه‌دی؛ بیراق ینه هم اولر سعی و حرکت قیله‌دیلر و بو وضعیت نینگ کوپه‌یگنی افغانستان اقتصادی رواجلنیشی خصوصیده یاردم بیره‌دی.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «سونگی کونلر عیاللر آنلاین و حضوری ایشلش گه جرئت قیلگنلریده، کوچلی اراده گه نیاز بار؛ چونکه عیاللر کریدیت و قرضه‌دن فایده‌لنه آلمه‌یدیلر و اولر گه یره‌تیلگن چیکلاولر اوچون، اوزلری بیر یول‌دن ایشلری نی آلغه آلیب باریش گه مجبورلر و عیاللر آرقه‌لی صورت تاپه‌دیگن تجارت‌لر، تجارت و افغانستان اقتصادی نینگ بیر بولیمی نی تشکیل بیره‌دی.»
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
عین حالده، اسلام امیرلیگی سوزلاوچیسی ذبیح‌الله مجاهد نینگ ایتیشیچه، سرپرست حکومت ایشلاوچی عیاللر گه امکانیت یره‌تگن و کورگزمه‌لر نینگ یولگه قوییش بیلن، اولر نی ایشلش گه تشویق قیلگن. «ایش و تجارت گه مصروف بولگن عیاللر گه، اسلام امیرلیگی صناعت و سوداگرلیک وزیرلیگی چارچوبه‌سیده آسایشته‌لیکلر نی یره‌تگن؛ کورگزمه‌لر نی یولگه قوییگن؛ اولر نی تشویق و اولر گه بازاریابی قیلگن. اولر نینگ اوز ایاغلریده توخته‌یشلری و تجارت‌لری نینگ پیشرفت بیریشلری نی ایسته‌یمیز.»
اوتگن ایکی ییل جریانیده، جمعیت‌ده عیاللر نینگ حضوری و فعالیت زمینه‌سی کوپراق اورته‌‌دن کیتگن و تعلیم و ایش‌دن محروم قالگن قیزلر و عیاللر، قول صناعتی ایش‌خانه‌لری یا-ده دکان‌لر ایجاد قیلیش بیلن، جمعیت گه قیته قوشیلیب و افغانستان اقتصادی رواجلنیشی خصوصیده مهم رول اوینه‌گنلر.
