سلام‌وطندار نینگ میراث حقی بیریلمه‌گن ۱۷ عیال بیلن اوتکزگن صحبتی اساسیده، اوشبو عیاللر گه افغانستان ده حاکم رسم‌وعنعنه‌لر باعث میراث حقی بیریلمه‌گن.
سلام‌وطندار بیلن صحبت اوتکزگن مذکور عیاللر نینگ ایتیشلریچه، مملکت ده حاکم رسم‌وعنعنه‌لر باعث کوپ سانده عایله‌لر یالغیز اوغیل‌لری گه میراث حقی بیریب و قیزلری گه بیرمه‌یدیلر.
اوشبو ۱۷ عیال دن ۱۱ ته‌سی قوم آرقه‌لی میراث حقینی آلیش گه اقدام قیلگنلر؛ بیراق محروم تانیلیب و باشقه ۴ ته‌سی میراث حقی اوچون اقدام قیلیشمه‌گن؛ لیکن جمعیت ده‌گی رسم‌وعنعنه‌لر باعث اولر گه میراث حقی بیریلمه‌گن.
سلام‌وطندار بیلن صحبت اوتکزگن برچه عیاللردن ایکیته‌سی، میراث حقی دن محروم بولیش‌لریدن کیین، قانونی روشده میراث حقینی آلیش اوچون اقدام قیلیش گه قرار قیلیشگن.
لغمان ولایتی اصلی یشاوچیسی و میراث حقی سوره‌ب و محروم تانیلگن مذکور عیاللردن بیری مدینه سروری دیر ایتیشیچه، جمعیت ده حاکم رسم‌وعنعنه‌لر باعث میراث حقی دن محروم بولیب و حاضر اقتصادی قیینچیلیک بیلن روپه‌ره دیر.
او نینگ ایتیشیچه، بیر آته و آنه دن تورت ایناغه و ایکی سینگیل بولیب و آته‌لریدن ایکی حویلی و نیچه جریب ییر میراث قالگن.
اونگه کوره، قوم آرقه‌لی میراث حقی بیریلیشینی طلب قیلگن بولسه ده، لیکن اولر نینگ حقی ایناغه‌لر اورته‌سیده بولینگن و قانونی روشده میراث حقینی سوره‌مسلیگی اوچون قوم بویوک‌لری و ایناغه‌لری تامانیدن آگاه‌لنتیریلگن.
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
او نینگ کوپه‌یتیریشیچه: «ایناغه‌لریمیز، میراث حقینی آلسنگیزلر اولیک‌لرینگیزنی حتا آته_بابا دن قالگن قبرستان گه کومیش اوچون اجازه بیرمه‌ی میز دیب ایتدیلر. شونی اوچون برچه نی ییغیب و مصلحت قیلدیک. عمه‌لرینگیز و ابه‌لرینگیزنی قیزلری میراث آلمه‌گن دیدیلر و کتته آپه‌م هم حق آلمسلیگینی ایتدی.»
عیال بولیش‌لری اوچون میراث حقی دن محروم بولگن عیاللردن آرزو و روهینا نینگ ایتیشلریچه، آته‌لریدن قالگن میراث ایناغه‌لری اورته‌سیده بولینگن.
میراث حقی بیریلمه‌گن عیاللردن آرزو گه کوره: «آته‌م دن بیش جریب ییر قالگن، مین و سینگلیم میراث دن محروم بولدیک. مین میراث آلیش اوچون اقدام قیلدیم ایناغه‌لریم یامان یانده‌شدیلر. برچه کیشی‌لر قیزلری گه میراث بیریشمه‌یدی.»
میراث حقی دن محروم بولگن عیاللردن باشقه بیری روهینا نینگ ایتیشیچه: «میراث اوچون اقدام قیلدیم، ایناغه‌لریم؛ سیزلر توی قیلگن‌سیزلر و حق‌لرینگیز یوق دیدیلر و سینگیل‌لریم باشقه اقدام قیلیشمه‌دی، قوم آره‌سیده قیزلر گه میراث بیریلمه‌یدی و سیزلر بیلن مناسبت نی کیسه‌میز دیدیلر.»
باشقه تاماندن، میراث حقی بیریلمه‌گن عیاللردن باشقه تورت ته‌سی نینگ ایتیشلریچه، جمعیت ده حاکم رسم‌وعنعنه‌لر دن آگاه بولیش‌لری اوچون، میراث حقینی آلیش گه اقدام قیلیشمه‌گن.
اولر نینگ ایتیشلریچه، جمعیت ده یالغیز ایرکک‌لر گه میراث بیریلیب و قیزلر گه بیریلمسلیگیدن آگاه بولیش‌لری اوچون اقدام قیلیشمه‌گن؛ چونکه اولر نینگ اقدامی نتیجه بیرمه‌ی و قرینداش‌لری آره‌سیده عیب دییله‌دی.
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
میراث حقی دن محروم بولگن صفا گه کوره: «عایله اعضالریم دن میراث سوره‌مه‌ی و قانونی روشده هم مراجعت قیلمه‌دیم، عایله‌میز ده عیاللر گه میراث بیریلمه‌یدی، قومی‌میز و جمعیت ده میراث آلیش عیب دیر، عیاللر گه قولی‌لیک بیلن میراث بیریلمه‌یدی، میراث اوچون نه عایله اعضالریم و نه قانونی روشده مراجعت قیلدیم.»
میراث حقی دن محروم بولگن عیاللردن باشقه بیری نجیب نینگ ایتیشیچه: «قومی‌میز ده قیزلر گه میراث بیریلمه‌یدی، ننگ حسابلنه‌دی شونی اوچون آلیش گه اقدام قیلمه‌دیم.»
اوشبو گزارش ده مصاحبه قیلینگن ۱۷ عیال دن هیچ بیری گه آته_آنه‌لریدن قالگن میراث بیریلمه‌گن، یالغیز ایکی عیال میراث آلیش اوچون عدلی و قضایی نهادلر گه مراجعت قیلیش گه قرار قیلگن.
قانونی یول بیلن میراث آلیش اوچون اقدام قیلیش گه قرار قیلگن عیاللردن سناره گه کوره، آته‌سیدن قالگن میراث اوچون نیچه مرته قوم آرقه‌لی اقدام قیلگن؛ بیراق رد جواب بیریلگن شونی اوچون قانونی روشده اقدام قیلیش گه قرار قیلگن.
او نینگ کوپه‌یتیریشیچه: «میراث حقی بیریلیشینی سوره‌دیم بیریشمه‌دی، بونده‌ی دوام ایتسه قانونی روشده اقدام قیله‌من. میراث حقی آلگن عیال بیلن عایله اعضالری اوز مناسبت‌لرینی کیسه‌دیلر.»
دین عالم‌لری، اسلام دینی قاعده‌لری اساسیده آته وفاتی دن کیین قیزلر گه ایناغه نینگ یریم حقی بیریلیشی اوستیده تأکید ایتماقده ایکن، اوشبو عیاللر میراث حقی بیریلمسلیگیدن شکایت قیلماقده‌لر.
دین عالم‌لریدن عتیق‌الله انس نینگ ایتیشیچه: «ایرکک‌لر گه بیریله‌دیگن حق عیاللر گه هم بیریله‌دی و قرآن‌کریم نینگ نسا سوره‌سیده عیاللر نینگ حقی تعیینلنگن و ثابت حکم‌لردن سنله‌دی.»
دین عالم‌لریدن باشقه بیری عبدالله احسانی گه کوره: «اسلام دینی قاعده‌لری، قرآن و شریعت ده عیاللر نینگ حقی تعیینلنگن و اولر گه حق بیریلیش واجب دیر. بیر ایناغه نینگ حقی ایکی قیز گه بولینه‌دی.»
باشقه تاماندن، عیال حقوقی فعاللری نینگ ایتیشلریچه، یشاوچیلر نینگ دین قاعده‌لری و مملکت ده قانون تطبیق ایتیلیشی دن آگاهی‌سیزلیک‌لری باعث، حاضر هم ناقولی رسم‌وعنعنه‌لر اینیقسه قیزلر نینگ میراث دن محروم قیله‌دیلر.»
اولر حکومت دن تنقید قیلیب ایتیشلریچه، حکومت تامانیدن حاضرگچه قیزلر گه میراث حقی بیریلیشی اوچون اقدام قیلینمه‌ی و برچه اقدام‌لر عدلی و قضایی اداره‌لر ده اعتراضچی نینگ مراجعتیدن کیین خلاصه بوله‌دی.
اولر گه کوره، حکومت یشاوچیلر نینگ آگاهی‌لیگی اوچون برچه شمول بویوک برنامه‌لر نظرگه آلیب عیاللر و ایرکک‌لر آره‌سیده میراث عادلانه تقسیم بولیشی اوچون جدی اقدام قیلیشی کیره‌ک.
عیال حقوقی فعاللریدن حمیرا فرهنگ‌یار نینگ ایتیشیچه: «افسوس بیلن عالم‌لر میراث حقیده یشاوچیلر گه آگاهی‌لیک بیرمه‌گن، میراث عیاللر نینگ شرعی حقی دیر. حتا اوتمیش‌لرده هم حق بیرمر ایدیلر.»
عیال حقوقی فعاللریدن باشقه بیری ثریا پیکان گه کوره: «افغانستان ده کوپ سانده عایله‌لر قیزلر گه حق بیریشمه‌یدی و قیزلر هم حقوق‌لریدن خبرلری یوق و حقوق‌لرینی آلیش اوچون قییرده مراجعت قیلیشنی بیلمه‌یدیلر. افغانستان ده عیاللر نینگ محکمه گه باریشی عایله اعضالری و یشاوچیلر تامانیدن عیب حسابلنه‌دی.»
شونینگدیک، مدافع وکیل‌لردن بیرقطاری نینگ ایتیشلریچه، شریعت و افغانستان قاعده‌لری اساسیده خاتین قیزلر گه میراث حقی تعینلنگن؛ بیراق یشاوچیلر نینگ نظری گه قره‌گنده، قیزلر گه میراث بیریلیشی عیب سنله‌دی.
اولر گه کوره، خاتین قیزلر نینگ میراثی طلبی گه عاید کوپ قضیه‌لر بیلن روپه‌ره بولگنلر و کوپ سانده قضیه‌لر عیاللر نینگ نفعی گه یکونلنگن؛ بیراق مذکور عیاللر هردایم آته‌سی نینگ عایله اعضالری تامانیدن مناسبت‌لرینی کیسیش دن آگاه‌لنتیریلگنلر.
مدافع وکیل‌لردن بیری جمیله فقریان نینگ ایتیشیچه: «بیز کوپ سانده قضیه‌لر بیلن دوچ بولدیک و خورسندلیک بیلن نیچه قضیه نی حل قیلدیک و عیاللر گه میراث حقی بیریلیشی گه اولگوردیک.»
اوشبو گزارش ده حکومت رسمی‌لری نینگ فکر_ملاحظه‌سینی اورگه‌نیش اوچون کوپ تلاش قیلدیک، لیکن موفق بولمه‌دیک.
میراث حقی طلب قیلگن قضیه‌لر رقمینی معلوم قیلیش اوچون عالی محکمه گه قونغراق قیلدیک، بیراق مذکور نهاد نینگ بوتوغریده فکر_ملاحظه‌سینی آلیش گه اولگورمه‌دیک.
۱۴۰۱-ییلی ۱۴ قوس ده، مملکت سرپرست حکومت رهبری تامانیدن صادر بولگن آلتی ماده‌لیک فرمان نینگ بیشینچی ماده‌سیده، عیاللر گه مهر و میراث حقی بیریلیشی اوستیگه تأکید ایتیلگن.