افغانستان شرقیده ۹-سنبلهده یوز بیرگن اولیملی زلزله، کنر گه علاوه ننگرهارنینگ اَیریم بولیملری اینیقسه درهی نور تومنیگه هم زیان ییتیشتیرگن. مذکور تومننینگ سُتن، مجگندول، اوتران، لمتک، چوال، شیمل و وایگل کوپینچه زیان کورگن قیشلاقلریدن بولیب؛ اویلردن کوپ قطاری بوتونلی شکلده بوزیلگن یا-ده یشش امکانیتی بولمهگن شکلده زیان کورگن.
کون اوتیشی بیلن هوا ساووق بولیب و زلزلهده اویلرینی قولدن بیرگنلر اوچون حیات کیچیریش قیینلشماقده. ۱۲ کیشیلیک عایلهسی بیلن خیمهده حیات کیچیرهدیگن سُتن قیشلاغی یشاوچیسی بولمیش ۴۰ یاشر شیرخاننینگ ایتیشیچه، حکومت و یاردم بیرووچی نهادلر آرقهلی دستلبکی یاردملرنی قولگه کیلتیرگنی بیلن، بیراق ییتیب کیلهیاتگن قیشده اویسیزلیک، یشش دوامی اوچون اونی خواطرلنتیرگن. «بیزلرگه اوی قوریلیشی کیرهک؛ چونکه قیشده بالهلریمیزنینگ خیمهده حیات کیچیریشی قیین دیر. بوندن آلدین ایشچی ایدیم و حاضر ایسه عایلهمنینگ خیمهده تیریکچیلیک قیلیشی اوچون اولرنی یککه قوییب کیته آلمهیمن.»
عایلهسی بیلن بیرگه خیمهده حیات کیچیرهدیگن سُتن قیشلاغی یشاوچیلریدن باشقه بیری احمدنینگ ایتیشیچه، هوا ساووقلیگی طفیلی احتمالی زیانلر آلدی آلینیشی اوچون قیشدن آلدین اولرگه اوی قوریلیشی کیرهک. «قار یاغهدی و بیزلرگه اوی قوریلیشی یا-ده کمیده ایسیق کییم و کیرهکلی نرسهلر یاردم بیریلیشینی ایستهیمیز. بالهلریمیز خیمهده حیات کیچیرهدی.»
سُتن قیشلاغی آقسقاللریدن محمد عالم، بو قیشلاقده ایکی مینگدن آرتیق عایلهنینگ حیات کیچیریشینی بیان قیلیب و ایتیشیچه، اویلردن کوپینچهسی بوزیلیب یا-ده زیان کورگن. اونگه کوره، یوز بیرگن سونگی زلزلهده بو قیشلاقده ۹ کیشی شهید و ۷۵ کیشی یرهلنگن.
محمدعالمنینگ کوپهیتیریشیچه، زلزله طفیلی مسجدلر، دینی مدرسهلر، کلینیکلر و مکتبلر هم زیان کوریب و حاضر، خذمتلر یشاوچیلرگه خیمهلر آرقهلی کورسهتیلهدی. «زلزلهدن کیین اقتصادی وضعیتی یخشی بولگن کیشیلر باشقه منطقهلرگه کیتدیلر؛ بیراق قالگن کیشیلر خیمهلرده حیات کیچیرهدی. اویلردن قطاری بوزیلیب و اولتیریش امکانیتی قالمهگن. دستلبکی یاردملر بیریلگن، بیراق اهالینینگ اصلی قیینچیلیگی باشپنهسیزلیک دیر و اولرگه اوی قوریلیشی کیرهک.»
درهی نور تومنینینگ مجگندول قیشلاغی آقسقاللریدن عبدالقدوسگه کوره، مذکور قیشلاقده قریب ۴۵۰ عایله حیات کیچیریب و ۲۰۰ عایلهنینگ اویی بوتونلی بوزیلگن و اولر خیمهلرده تیریکچیلیک قیلهدیلر. شونینگدیک او، زلزلهدن جبرلنگن کیشیلر اوچون حکومت و یاردم بیرووچی نهادلر آرقهلی اوی-جای قوریلیشینی ایستهگن. عبدالقدوس، اوشبو قیشلاقده زلزله نتیجهسیده اوچ کیشی شهید و ۳۳ کیشینینگ یرهلنگنینی بیان قیلیب و کوپهیتیریشیچه: «بوتون قیشلاق اورتهدن کیتگن، قالگن اویلرده هم یشش امکانیتی یوق. زلزله بالهلر روحیگه هم سلبی تاثیر قویگن. قیش موسومی ییتیب کیلماقده و خیمهده یشش کوپ قیین دیر. قار یاغسه، بالهلر و کیکسهلر خوف آستیده قالهدی.»
مذکور تومن لمتک قیشلاغی آقسقالی امیراحمد، اوشبو قیشلاقده ۴۰۰ عایلهنینگ حیات کیچیریشی و ۳۵۰ عایلهنینگ اویی ویران بولگنینی بیان قیلیب و ایتیشیچه: «نقدی، آزیق-آوقت و باشقه بیر قطار نرسه یاردم بیریلگن؛ لیکن قیش موسومی ییتیب کیلماقده و بو ییرگه قار یاغهدی. اهالی نیازمند و اولردن خیمهده حیات کیچیرهدیلر. حتا آخشم چاغی هم هوا جودهیم ساووق بولهدی.»
درهی نور تومنی اوتران قیشلاغی آق سقالی علیشاهان هم، اوشبو قیشلاقده قریب ۷۰۰ عایلهنینگ حیات کیچیریشی و ۲۱۵ اوینینگ بوزلیب و قالگنی زیان کورگنینی ایتگن. او، اوتران قیشلاغیده یوز بیرگن زلزله نتیجهسیده، ایکی کیشی شهید و ۱۵ کیشینینگ یرهلنگنینی بیان قیلگن.
شوندهی بیرحالده، سُتن قیشلاغیده «بیسیپلس» کلینیگی مسئولی احساناللهگه کوره، کلینیکنینگ بناسی زلزلهده زیان کورگنی بیرحالده، بیرلشگن ملتلر تشکیلاتی بالهلرنی قوللب-قوتلش صندیغی (یونیسف)، همکارلیگی بیلن، زلزلهدن جبرلنگن کیشیلرگه طبی خذمت کورسهتیلهدی. «زلزله باشلنگنیدن حاضرگچه ۱۶۷ تروما موردی بار ایدی، ۵۸ کیشینی ننگرهار حوزهای کسلخانهسیگه انتقال بیرگنمیز و قالگن کیشیگه محلده خذمت کورستدیک. سُتن، مجگندول، اوتران، لمتک، چوال، کندک، سرکلک و شیمل منطقهلریده طبی خذمت کورستهمیز.»
احساناللهنینگ ایتیشیچه، کلینیک بناسی بوزیلگنی و ساغلیقنی سقلش خادملر کملیگی، دوالنیش خذمتلر کورسهتیلیش جریانیگه تاثیر قویگن. «دارو و ساغلیقنی سقلش خادملر شفاکارلرنینگ یاردمچیسی دیر. زلزله طفیلی اهالی روحی زیان کورگن و حاضرگچه بعضا آز آز زلزله بولهدی. انه شوو سبب کوپراق ایشلاوچی و طبی خذمت گه نیازیمیز بار. اوشبو کلینیککه بنا قوریلیشی کیرهک؛ چونکه خیمهده خذمتلر درست بیر شکلده کورسهتیلمهیدی.»
شوندهی بیرحالده، درهی نور تومنی ولسوالی عبدالله رحمانینینگ ایتیشیچه، زلزلهدن جبرلنگن کیشیلرنینگ دارو و آزیق-آوقت بولیمیده نیازلری حل بولگن؛ لیکن قیش ییتیب کیلیشی بیلن اولرنینگ باشپنه گه نیازی بار. اونینگ کوپهیتیریشیچه: «حادثهلرگه قرشی کورهش بوییچه وزیری محل گه باریب و نقشه اساسیده، هرات و پکتیکا لایحهلری کبی اوی قوریلیشی توغریسیده سوز بیرگن. حاضر مهندسلر نقشهلرنی دیزاینلماقچین که اویلر اونینگ اساسیده قوریلسه.»
رحمانیگه کوره، زلزله نتیجهسیده مسجدلر، دینی مدرسهلر، کلینیکلر، مکتبلر و سوو منبعلری زیان کورگن، بیراق بو توغریده تیکشیریلیشلر عملگه آشیریلیب و اولرنینگ قیته قوریلیشی اوچون اقدام بولگن.
افغانستان شرقیده، جاری قویاش ییل ۹-سنبله یوز بیرگن زلزله، سونگی ییللرده یوز بیرگن اولیملی زلزلهلردن بیریب بولیب، مینگلب کیشینینگ اولیب و یرهلنیشی همده مینگلرچه یشش اوینینگ بوزیلیشیگه سبب بولگن.
سونگی ییللرده، افغانستان طبیعی واقعهلر اینیقسه زلزله برابریده جبرلنگن. سونگی بیر موردده ایسه ۱۲-عقرب، دوشنبه کونی سمنگان، بلخ و باشقه بیر قطار شمالی ولایتلرده یوز بیرگن ۶.۳ درجه ریشترلیک زلزلهده، ۲۷ کیشی شهید و قریب بیر مینگ کیشی یرهلنگن.
