هوا ایسیقلیگی، برق یوقلیگی، ناتوغری آوقتلنیش، اقتصادی قیینچیلیکلر و مسئولیت یوکی، ننگرهار ده قیزلرنینگ فشار پسلیک، حالسیزلیک، ایسیتمه، باش آغریق و جسمانی ضعیفلیک بیلن روپهره قیلگن سببلردن دیر. ننگرهار، افغانستاننینگ ولایتلریدن بیری بولیب، یاز موسومی باشقه ولایتلرگه قرهگنده کوپراق ایسیق دیر. مذکور قیزلرنینگ ایتیشلریچه، ساغلیق وضعیتلری یخشی بولمهگنی سبب، مسئولیتلرینی درست و وقتیده عملگه آشیره آلمهیدیلر.
یاز موسومیده اوزدن کیتیش و حددن تشقری تیرلشدن اذیت چیکهدیگن ننگرهار یشاوچیسی بولمیش ۱۸ یاشر مکینینگ ایتیشیچه: «اولتیرگنیم پیتده، بیردن کوزیم آلدی قرانغو بولیب کیتهدی. بیردن تورسم هم شو رقم کوزیم آلدی قرانغو بولهدی. آغزیم قوریدی، کوزیمنینگ آلدی نیگه قرانغو بولیشینی بیلمهیمن؟ اوزدن کیتیش می یا باشقه بیران موضوع می؟ تنیم گه ورهجه توشهدی و کوزلریم آلدی قرانغو بولیب قالهدی. مین اوی ایشلرینی قندهی بجرهیهی؟»
شونینگدیک ۱۷ یاشر صابره، حتا اویی یقینیدهگی مدرسه گه بارگونگه قدر چرچهب قالیشینی بیان قیلیب و یوزیگه کوپینچه بخار چیققنیدن شکایت قیلهدی. اونینگ ایتیشیچه: «مدرسه گه بارگنیمده، بیردن ورهجه توتهدی مینی. قرنیمدن پسراق قسمی کوپ آغریدی که نه اولتیره آلهمن و نه توخته آلهمن. یاز موسومی کیلگنیده شو قیینچیلیک بیلن روپهره بولهمن. بونگه علاوه، یوزیمده کوپ لکه تاپیلهدی. بیر مرته شفاکار گه باردیم و او قویاش نوریگه نسبت حساسیتیم بارلیگینی ایتدی.»
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
شونینگدیک قیزلردن باشقه بیر قطاری تیری آستیده بخار چیقیشیدن اذیت چیکهدیلر. ۲۲ یاش لیمه بو توغریده شکایت قیلیب و ایتیشیچه: «هوا ایسیقلیگی آشگنی پیتده، یوزیم، تیریم و تنیمگه بیر تورلی کیچیک دانهلر چیقهدی که شفاکار اونینگ سببینی ایسیقلیک دیدی. شونینگدیک کوپینچه پیت اوی ایشلرینی درست بیر شکلده قیله آلمهیمن؛ چونکه هوا حددن تشقری ایسیگنیده انسان تنی تیرلهیدی و اونینگ یانیده، ضعف قیلیش کبی اوزیم نی حس قیلهمن و ایشلریمنی درست انجام بیره آلمهیمن.»
باشقه قیینچیلیکلر یانیده، فشار پس کیتیش، ایسیتمه و معده آغریق هم هوا ایسیشی بیلن قیزلردن قطارینینگ چرچهشی گه سبب بولهدی. شونینگدیک بو توغریده ۲۰ یاشر بولگن قیزلردن بیرینینگ ایتیشیچه: «هوا ایسیگنیده فشارم پس کیتهدی و ایاغلریم بیحس بولهدی. شونینگدیک معدهم آغریدی و باشیم گنکس بولهدی. اصلا بیر ایش هم قیله آلمهیمن، چونکه اوزیم نی کوپ چرچهگن حس قیلهمن.»
شفاکارلر، ایسیقلیکدن ایرککلرگه نسبت عیاللرنینگ کوپراق تاثیرلنیشی و ضعف قیلیشینی تصدیقلهیدیلر. ایچکی کسللیکلر بولیمی شفاکاری حمیدالله صدیقینینگ ایتیشیچه: «بو وضعیت عیاللر آرهسیده کوپراق دیر؛ چونکه اولرنینگ ایشلری هم کوپ دیر. آشپزخانهده ایشلری کوپ بولهدی و آشپزخانه کوپ ایسیدی و تیرلش هم کوپهیهدی که بو فشارنینگ پس کیتیشیگه سبب بولهدی. انه شوو سبب، بو وضعیت آلدی آلینیشی اوچون عیاللر توشدن آلدیم ساعت ۱۱:۰۰دن توشدن سونگ ساعت ۰۳:۰۰ بجهگچه آغیرراق ایشلرنی قیلمهسینلر؛ کوپراق قویاش نوری آستیده توختمهسینلر؛ آشپزخانهده ایشلشلری چاغیده کوپ احتیاط قیلسینلر؛ کوپراق سویوق نرسهلردن فایدهلنسینلر و کوپ سوو ایچسینلر.»
باشقه بیر تاماندن، ایچکی بولیم کسللیکلر شفاکارلریدن باشقه بیری عبدالرحمان حبیبی، عیاللرنینگ جسمی ضعیفلیگینی حیض کوریشلریگه تیگیشلی بیلیب و ایتیشیچه، اولرنینگ درست آوقتلنمسلیگی سبب، ساده کسللیکلر هم اولرگه آزارلنتیرووچی کوریلهدی. «مراجعت قیلهدیگن عیاللردن کوپ قطارینینگ تنی مقاومتی ضعیف دیر. اساسی سببی اولرنینگ درست آوقتلنمسلیگی دیر. شونینگدیک اولرنینگ حیض کوریشی هم کوپ جدی دیر. اولر اوزلرینینگ ساغلیگیگه اونچه توجه قیلمهیدی؛ انه شوو سبب اولر آرهسیده کوریلهدیگن قیینچیلیکلر و کسللیکلر، مقاومت سیستمی ضعیفلیگیگه تیگیشلی دیر؛ چونکه اولردن کوپ قطاری اوزلری و ساغلیکلریگه اعتبار قرهتمهیدیلر.»
باشقه بیر تاماندن، ننگرهار ساغلیقنی سقلش ریاستیده مسئوللر هم، ایسیق موسومده اورته گه کیلگن کسللیکلرنینگ کوپهینینی تصدیقلب و ایتیشلریچه، عاجل موردلرنی حل قیلیش اوچون بیرته سیار ساغلیق تیمی یانلریده بار. مذکور قوشمه تیم، مراقبت و نظارت بولیمی خادملری، یوقمه کسللیکلرنی کنترول قیلیش مسئوللری، عاجل واقعهلرگه عکسالعمل بیلدیریش مدیریتی، ساغلیق خادملری و اجرایی موسسهلردن عبارت دیر.
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفهمیزگه باش اورینگ!
ننگرهار ساغلیقنی سقلش ریاستی سوزلاوچیسی نقیبالله رحیمینینگ ایتیشیچه، اولر بو کسللیکلرنینگ کینگ شکلده ترقهلگن منطقهلرگه بارهدیلر. ننگرهار ساغلیقنی سقلش ریاستی سوزلاوچیسینینگ کوپهیتیریشیچه، مذکور سیار ساغلیق تیمی کسللرنی دوالب و اولرگه تیکین روشده دارو بیرهدیلر و شونینگدیک کسللیکلرنینگ آلدینی آلیش یوللری توغریسیده تعلیم بیرهدیلر.
نقیبالله رحیمینینگ اورغولشیچه: «موسومی کسللیکلر، افغانستان بویلب بار. ننگرهار ده یاز موسومیده مالاریا و دنگی موردلری کبی موسومی یوقمه کسللیکلر اورته گه کیلهدی. باشقه بیر قطار کسللیکلر بو موسومده ترقهلهدی که برچه کسلخانهلر و ساغلیق مرکزلرده تشخیص و دوالنیش اوچون ییترلی امکانیتلرنی یرهتگنمیز.»
هوا ایسیقلیگی سونگی تولقینلری مملکتنینگ قطار ولایتلریده اهالی قیینچیلیکلرینی کوپهیتیرگن که بو موضوعنی یشش محیط ساحهسیدهگی تدقیقاتچیلر هوا اوزگریشلریگه نسبت بیرهدیلر.
