بادغیس ولایتی‌ده‌گی دهقانلر پالیز محصولاتی کوپه‌یشیدن خورسند‌لیک بیلدیریب و ایتیشلریچه، اوشبو محصوللر نینگ دیمه شکلده ایکیلیشی و کوپینچه یاغینگرچیلیک سبب، بو ییل حاصللری سیزیلرلی درجه‌ده کوپه‌یگن.
مذکور دهقانلر نینگ کوپه‌یتیریشلریچه، اوشبو ولایت‌ده پالیز محصولاتی حیات خره‌جتلریدن یریمی نی تامین قیله‌دی.
ایکی‌یوز جریب ییرینی قاوون و تربوز ایکینی گه اختصاص بیرگن ایکینچیلردن نفس‌گل، قولگه کیلتیرگن حاصلاتدن خورسند‌لیک قیلیب، پالیز محصولاتی ایتیشتیریلیشی نینگ قوله‌ی بیر ایش بولمه‌گنی نی بیان قیله‌دی.
مذکور ایکینچی اوسکونه‌لر، اوروغ‌لر و کیمیاوی کود‌دن فایده‌لنه آلمسلیک خصوصیده شکایت قیلیب و ایتیشیچه: «بیر پالیز نی تیارلش خصوصیده کوپینچه قیین‌چیلیک بار. اوسکونه‌میز یوق. اوروغ یوق و کیمیاوی کود نی هم اوزیمیز ساتیب آله‌میز. شو رقم پالیز محصوللری نی ایشک بیلن شهرگچه اوزیمیز آلیب باره‌میز. موتر بیلن آلیب برماقچین بولسه‌ک، قیمت توشه‌دی. بیر قطار ییل ایککنیمیز هم بوزیله‌ر ایدی و آفت اوره‌ر ایدی، بو ییل خدا گه شکر حاصلات کوپه‌یگن.»
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
شونده‌ی بیرحالده، ۳۰ ییل‌دن بیری بو ایش بیلن شغللنگن بادغیس ولایتی مرکزی قلعه‌نو شهریده‌گی دهقانلردن غلام محمد نینگ ایتیشیچه، ۶۰ جریب ییری نی پالیز محصوللری گه اختصاص بیرگنی بیرحالده؛ بیراق ایکیش نینگ توغری اصوللری نی بیلمه‌یدی.
غلام محمد بازار یوقلیگی نی مذکور ولایت‌ده دهقانلر برابریده‌گی قیین‌چیلیکلردن بیلیب و کوپه‌یتیریشیچه: «زحمت قیله‌میز و حاصل گه ییتیشه‌دی، بیراق ینه هم وقتی‌ده دهقان نینگ زحمتی گه ارزیمه‌یدی. سوداگرلر قاوون، کنجد، بوغدای، ارپه و زیره نی ساتیب آلگنلری پیتده آز قیمت گه آله‌دیلر و اوزلری ساتیشلری پیتده ایسه، قیمتی نی یوقاری قیله‌دیلر.»
شونینگدیک مذکور دهقان مسئوللردن ایکینچیلر گه یاردم بیریلیشی نی ایسته‌گن. «بیزلر گه یاردم بیریلمه‌گن و ایکینچیلیک ریاستی‌دن دهقانلر گه یاردم بیریلیشی نی ایسته‌میز. قیمت‌لرده همکارلیک قیلسینلر. ایکینلر گه آفت ییتیشگنی‌ده بیزلر گه همکارلیک قیلسینلر و بیزلر گه اوسیم‌لیک آفتلری دارو‌سی خصوصیده یاردم بیرسینلر.»
شونده‌ی بیرحالده، ایکینچیلیک فاکولته‌سی استادی عبدالناصر عرفانی نینگ ایتیشیچه، بادغیس ولایتی‌ده دهقانلر زمانه‌وی ایکینچیلیک اصوللرینی بیلمه‌یدیلر و شونینگدیک بو ولایت‌ده ایکینچیلیک محصوللری سقلنیشی اوچون ساووق‌خانه یوق.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «بادغیس ده ایکینچیلیک ییرلردن اوچ‌دن بیر قسمی‌گه پالیز محصولاتی ایکیلگن که قاوون، تربوز و آزراق کدو‌دن عبارت دیر؛ بیراق بادغیس ده‌گی دهقانلر قیغو بیلن ینگی ایکینچیلیک اصوللری خصوصیده آگاهی‌لیکلری یوق و محصوللری نی سنتی شکلده ایکه‌دیلر. شو رقم ساووق‌خانه یوقلیگی میوه‌لر و سبزه‌واتلر نینگ خراب بولیشی گه سبب بوله‌دی. قاوون محصولی نهایت ایکی یا-ده اوچ کون سقلنه‌دی و ارزان ساتیلمه‌گنی صورت‌ده، خراب بوله‌دی.»
شونینگدیک اقتصاد فاکولته‌سی استادی احمد رضایی نینگ ایتیشیچه، ایکینچیلیک محصولاتی بیر پیتده بازار گه بارگنیده، قیمت‌لر کمه‌یه‌دی و بو دهقانلر گه زیان ییتیشتیره‌دی. احمد رضایی ییغیم-تیریمی‌دن آلدین محصولات اوچون بازار تاپیش نینگ ایکینچیلیک محصولاتی ساتیلیشی خصوصیده مناسب اصوللردن بیله‌دی. «پالیز محصولاتی بازار گه آلیب باریلگنی موسوم‌ده آز قیمت بیلن مشتری‌لر آرقه‌لی ساتیب آلینه‌دی و بیر محصول کوپینچه شکلده بازار گه بارگنیده، قیمت هم کمه‌یه‌دی.»
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
اوشبو اقتصاد فاکولته‌سی استادی، حکومت‌دن ایکیلیش‌دن ییغیم-تیریم زمانی‌گه قدر ایکینچیلرنی قوللب-قوتلنیشی و اولر بیلن همکارلیک بولینیشی نی ایسته‌گن. «دهقان محصوللری نی وقتی‌ده ساته آلمه‌گنی صورت‌ده، بیر ییل‌لیک زحمتی آز قیمت بیلن بازار گه عرضه بولیب و اولر نینگ فایده قیله آلمسلیگی گه سبب بوله‌دی. شونینگدیک کیلگوسی ییل پالیز محصولاتی نینگ ایکمسلیکلری یا-ده اونینگ اورنیده باشقه بیر محصول گه یوز کیلتیریشلری گه سبب بوله‌دی.»
شونده‌ی بیرحالده، بادغیس ایکینچیلیک، سووغاریش و چاروه‌چیلیک ریاستی مسئوللری پالیزی محصوللری کوپه‌یگنی‌نی تصدیق‌لب ایتیشلریچه، مذکور ریاست دایم دهقانلر نی حمایت قیلیب و ایکینچیلیک محصولاتی تانیشتیریلیشی اوچون کورگزمه‌لر یولگه قویگن.
بادغیس ایکینچیلیک ریاستی باشلیغی عبدالحی منیر نینگ ایتیشیچه: «بو ییل الحمد‌الله بادغیس ده پالیز محصولاتی یخشی بولگن. شونینگدیک بیر قطار تومن‌لرده پالیز حاصلاتی یخشی بولیب قاوون و تربوز کوپه‌یگن. بیر قیین‌چیلیک بار که بادغیس دن باشقه مملکتلر گه صادر بولیشی اوچون بندر یوق، بیراق بادغیس ده ساتیلیشی یخشی دیر. بو خصوصده سعی‌وحرکت نینگ دوامی بار که بو ولایت‌ده بیر بندر بولسه و ان‌شاءالله اسلام امیرلیگی پالیز حاصلاتی نینگ سوداگر گه ییتیشیشی مقصد، سعی‌وحرکت قیلماقده.»
ایتیش کیره که، جاری آی جریانیده بادغیس معلومات و مدنیت ریاستی قاوون و باشقه ایکینچیلیک محصولاتی نینگ تانیشتیریلیشی اوچون، «گل خربوزه» اسمی‌ده بیر فستیوال یولگه قوییگن. شونینگدیک بو ییل بادغیس ولایتی‌ده ۲۵ تور قاوون شامل ۲۵مینگ هکتار ییر گه قاوون و تربوز ایکیلگن.
