نخستین روزهای ورود اینترنت به زندهگی بشر، از پیشبینیهای گسترده در مورد دسترسی به اطلاعاتی که موجب دموکراسیسازی میشود، حکایت داشت. حالا که ایالتها از انترنت برای جاسوسی از مخالفان و تاثیرگذاری بر انتخابات دیگر کشورها استفاده میکنند، دیدگاهها در مورد اثرگذاری اینترنت رو به تیرهگی گذاشته است.
دیدگاهها در مورد این موضوع فراوان، اما اطلاعات موثق در این زمینه کمیاب است. هیچکسی نمیداند که آیا بهار عربی بدون وجود انترنت اتفاق میافتاد یا نه، یا تلاشهای آنلاین روسیه برای تقویت کارزارهای انتخاباتی رئیسجمهور دونالد ترامپ تاثیری میداشت یا نه؟ با این وجود، پژوهشگران گهگاهی تجربههای طبیعی را با چنین سناریوهای غیرواقعی جایگزین میکنند. مطالعۀ که به تازهگی توسط چند اقتصاددان به نامهای سرگئی گوریف، نیکیتا ملنیکوف و اکترینا ژوراسکیا اصلاح شده است، برای مشخصکردن ارتباط بین دسترسی به اینترنت و بدبینی در مورد حکومت، از موبایلهای پیشرفته با باندهای وسیع استفاده شده است.
از ۴.۱ میلیارد تنی که اکنون به انترنت دسترسی دارند، اکثرشان پس از سال ۲۰۱۰ به این شبکه پیوستهاند. نویسندۀ پژوهش بالا، برای اندازهگیری چهگونهگی تغییر دیدگاههای کاربران، دو مجموعه از دادهها را باهم ترکیب کرده است. او برای مجموعه دادههای اول و برای هر سال – از سال ۲۰۰۷ تا سال ۲۰۱۸ – سهم مردم را که میتوانند دستکم به انترنت نوع 3G دسترسی داشته باشند، در ۱۱۶ کشور جهان که شامل ۲۲۳۲ منطقه میشد، به گونۀ تخمینی تعیین کرد. سپس او از سروییی که توسط نهاد گالوپ انجام شده بود، استفاده کرد تا چهگونهگی تغییر باور مردم در مورد حکومت، دادگاهها و انتخابات در این دورۀ زمانی در هر منطقه را اندازهگیری کند.
به طور کلی، اعتماد مردم به رهبرانشان پس از دسترسی به 3G کاهش یافت، هرچند مقیاس این تاثیر متفاوت بود. این تاثیرات در کشورهای دارای آزادی بیان نسبت به کشورهای بسته و بدون آزادی بیان کمتر بود، اما در کشورهای با انترنت آزاد و بدون محدودیت نسبت به کشورهایی که در آن انترنت سانسور میشود، این تاثیرات بیشتر بوده است. این بدان معناست که افراد وقتی در معرض انتقاد آنلاین قرار میگیرند، به احتمال زیاد علیه دولتهای خود موضع میگیرند. علاوه براین، کاهش باور به حکومت در مناطق روستایی نسبت به مناطق شهری بیشتر بوده است.
الگوی مشابهی در مورد صندوقهای رأی نیز به مشاهده رسید. در میان ۱۰۲ انتخاباتی که در ۳۳ کشور اروپایی انجام شد، مقدار آرای احزاب بر سر کار پس از ورود 3G به طور متوسط ۴.۷ درصد کاهش یافت. بیشترین منفعت از این دوره نصیب احزابی شد که به عنوان احزاب عوامفریب شناخته میشوند و شاید دلیل این موضوع این بوده باشد، در زمانی که مردم علیه احزاب بر سر قدرت رأی دادند، احزاب عوامفریب در صف اپوزیسیون یا مخالفان قرار داشتند.
یکی از پیامدهای اصلی (ناامیدکننده) این است، دولتهایی که رسانههای غیرآنلاین را سانسور میکنند، با وضع محدودیت بر اینترنت میتوانند نیز اعتماد عمومی را بهتر حفظ کنند. با این حال، سانسور موثر رسانههای دیجیتل نیازمند تخصص فنی است که اکثر رژیمها فاقد آن است. در بلاروس، جایی که حکومت تلاش میکند رسانههای آنلاین و غیرآنلاین را کنترل کند، یک کانال تلگرامی مخالف دولت دارای ۲ میلیون عضو است که این تعداد یک پنجم کل جمعیت این کشور را شامل میشود.