یافته‌های سلام‌وطندار از محاسبه‌ی تخمینی درآمد سه‌ماهه‌ی سفارت پاکستان در کابل، نشان می‌دهد که این سفارت در مدت سه ماه توانسته است از رد درخواست‌های ویزای آن کشور تنها در کابل، نیم میلیون دالر درآمد کسب کند. بر اساس یافته‌های سلام‌وطندار، سفارت پاکستان در کابل، در سه ماه گذشته از رد درخواست‌های متقاضیان ویزای آن کشور، حدود نیم میلیون دالر درآمد کسب کرده است.
آماری که شرکت دولتی «افغان‌تور» در اختیار سلام‌وطندار قرار داده است، نشان می‌دهد که تنها در کابل ۱۴۶۴ شرکت سیاحتی فعالیت دارد که بر اساس گفته‌های عبدالغفور امانت، معاون عملیاتی این شرکت، بیشتر این شرکت‌ها در زمینه‌ی گرفتن ویزای پاکستان فعالیت می‌کنند.
با این حال، یافته‌های سلام‌وطندار از محاسبه‌ی تخمینی یک هزار و ۲۴ شرکتی که در زمینه‌ی گرفتن ویزای پاکستان در کابل فعالیت می‌کنند، نشان می‌دهد که هر کدام از این شرکت‌ها در سه ماه گذشته به طور میانگین ۹۰ درخواست‌کننده‌ی ویزای پاکستان را ثبت نام کرده اند و از این میان، درخواست ویزای ۵۷ تن آنان رد شده است؛ در حالی که تمام این افراد برای درخواست ویزای پاکستان ۸.۱۸ دالر هزینه کرده بودند.
سلام‌وطندار برای راستی‌آزمایی این مسئله با ۲۵ درخواست‌کننده‌ی ویزای پاکستان و ۱۱ شرکت سیاحتی در کابل، هرات، غزنی و بلخ، گفت‌وگو کرده است که تمامی آنان، سفارت و کنسول‌گری‌های پاکستان در افغانستان را متهم به فساد می‌کنند. آنان، میگویند که سفارت و کنسول‌گری‌های پاکستان در افغانستان، بیشتر درخواست‌های ویزا را پس از گرفتن پول رد می‌کنند.
به گفتهی آنان، مواردی هم وجود دارد که فردی، چندین بار برای گرفتن ویزای پاکستان به سفارت این کشور پول پرداخته؛ اما هر بار درخواست ویزا بدون استرداد پول، رد شده است؛ مسئله‌ای که از دیدگاه حقوق‌دانان باید از سوی سفارت پاکستان جبران شود. درخواست‌کنندگان ویزای پاکستان، میگویند که امکان درخواست قانونی ویزای پاکستان اندک است و این مسئله بازار دلالان را گرم کرده است. آنان، مدعی اند که سفارت پاکستان با رد ویزای قانونی، زمینه را برای فساد و پول‌ستانی از شهروندان افغانستان فراهم کرده است.
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
سهیلا، متقاضی ویزای پاکستان، می‌گوید که گرفتن ویزای این کشور زمان زیادی را در بر می‌گیرد و درخواست او برای ویزای پاکستان، نیز پس از پرداخت پول به سفارت آن کشور رد شده است. او می‌افزاید: «خود سفارت با کمیشن‌کاران دست دارد. من دو بار به گونه‌ی نرمال ثبت نام کردم؛ اما رد شد. خود سفارت، کارهای غیرقانونی می‌کند و دست به جرم می‌زند.»
فرهاد، دیگر متقاضی ویزای پاکستان، نیز می‌گوید که کارمندان سفارت پاکستان با دلالان ویزا هم‌دست اند و ویزاها را یا رد می‌کنند یا با بهای گزاف آن را از طریق دلالان به متقاضیان می‌فروشند. او می‌افزاید: «بعد از تحولات در کشور، در بخش گرفتن ویزای پاکستان مشکلات زیادی ایجاد شد و یگانه علت آن کمیشن‌کاری‌های شخصی و پشت پرده است که خیلی مشکلات به مردم ایجاد کرده است. در گذشته، از طریق سایت آنلاین می‌توانستیم ویزا را بگیریم؛ اما اکنون کارمندان سفارت هر کدام شان کمیشن‌کارهای مخصوص دارند که با آنان در ارتباط هستند.»
متقاضیان ویزای پاکستان، میگویند که سفارت پاکستان با رد درخواست‌های ویزا پس از دریافت پول، از یک سو پول هنگفتی را از این طریق از درخواست‌کنندگان دریافت می‌کند و از سوی دیگر، با این کار مردم را ناگزیر می‌کند تا با پرداخت پول بیشتر، از بازار سیاه ویزا بگیرند.
به گفتهی آنان، بهای ویزای فوری پاکستان در بازار سیاه، میان یک هزار تا ۱۵۰۰ دالر و بهای ویزای عادی نیز ۸.۱۸ دالر است. مصطفا، یکی دیگر از متقاضیان ویزای پاکستان، می‌گوید: «این کار زمینه را برای کمیشن‌کاران مساعد کرده است و این زمینه را خود سفارت پاکستان و کارمندان این سفارت ایجاد کرده اند؛ زیرا آن‌ها روند عادی را مسدود می‌کنند تا بازار کمیشن‌کاران رونق پیدا کند.»
هاجره، دیگر متقاضی ویزای پاکستان، نیز می‌گوید که کارمندان سفارت با دلالان هم‌دست اند و ویزا را از همین طریق با بهای گزاف به درخواست‌کنندگان می‌فروشند. او می‌افزاید: «افراد داخل سفارت با کمیشن‌کاران دست مستقیم دارند و ویزا از داخل خود سفارت به قیمت بلند فروخته می‌شود. سفارت پاکستان خود زمینه‌ی قاچاق ویزا را برای مردم فراهم کرده و مردم مجبور شده از کمیشن‌کاران ویزا می‌گیرند.»
در همین حال، مسئولان ۱۱ شرکت سیاحتی در کابل، هرات، غزنی و بلخ و شماری از کمیشن‌کاران، نیز تأیید می‌کنند که سفارت و کنسول‌گری‌های پاکستان در افغانستان پس از دریافت پول، بیشتر درخواست‌های ویزا را رد و مردم را مجبور می‌کنند تا به کمیشن‌کاران مراجعه کنند. آنان، تأیید می‌کنند که شماری از کارمندان سفارت پاکستان با دلالان و شرکت‌های سیاحتی در ارتباط اند و برای صدور ویزای فوری، از متقاضیان پول هنگفت می‌گیرند.
مسئول یکی از این شرکت‌ها در کابل با ارائه‌ی آمار، می‌گوید که در سه ماه گذشته ۸۰ متقاضی ویزای پاکستان را در سفارت این کشور در کابل ثبت نام کرده؛ اما درخواست بیش از ۶۰ تن آنان پس از تحویل پول رد شده است.
او می‌افزاید: «به حساب درصدی اگر بگویم، ۸۰ درصد ویزا رد و ۲۰ درصد ویزا صادر می‌شود. من خودم در سه ماه اخیر از ۷۰ تا ۸۰ تن زیاد ثبت نام کردم و تعداد ویزا‌هایی که آمد، شاید در حدود ۱۱ تا ۱۲ تن باشد.»
مسئولان شرکت‌های سیاحتی که با سلام‌وطندار گفت‌وگو کرده اند، میگویند که بهای ویزای فوری پاکستان که در ۲۴ ساعت صادر می‌شود، حدود ۱۲۰۰ دالر است و این گونه ویزا، به گونه‌ی عمدی از سوی کارکنان سفارت پاکستان صادر می‌شود تا بتوانند پول بیش‌تری از متقاضیان بگیرند.
مسئول یکی از شرکت‌های سیاحتی، مدعی است که آنان در خصوص بهای ویزای پاکستان تقصیری ندارند؛ بل مسئولان بخش صدور ویزا و کارمندان سفارت پاکستان، زمینه‌ی فساد را فراهم کرده اند.
او می‌گوید: «ویزای شش‌ماهه‌ی پاکستان در مدت ۲۴ ساعت اجرا و قیمت آن فعلاً ۱۲۰۰ دالر در بازار پایین و بالا می‌شود. در این بخش، مقصر شرکت‌ها نیستند؛ بل که مقصر اصلی خود همان مسئول صدور ویزا، خود پاکستانی است که ویزا را از طریق سایت یا هم وزارت خارجه‌ی پاکستان یا کارمندان سفارت برای ما پاس می‌کند. مقصر اصلی آن‌ها هستند. شرکت‌های سیاحتی در هر ویزا نهایت ۵۰ دالر مفاد می‌گیرند؛ اما پول زیاد را خود همان کارمندان پاکستانی می‌گیرند.»
همین گونه، یکی از دلالان ویزای پاکستان، در باره‌ی چه‌گونگی صدور ویزای فوری و نحوه‌ی اجرای آن، می‌گوید: «ما ثبت نام و در سیستم ثبت می‌کنیم. پاسپورت/گذرنامه و اسناد را می‌فرستیم و آن‌ها یک روز بعد ویزا می‌کشند. کمیشن‌کارهای اصلی در خود پاکستان و مقام‌های پاکستانی هستند و ما از طریق واتسپ اسناد را می‌فرستیم. در آن واتسپ مردمان زیادی است؛ اما ما نمی‌دانیم که نفر اصلی چه کسی است. نفرهای عادی این کار را نمی‌توانند و کسانی هستند که شناخت بالا تا سفیر دارند. کمیشن‌کارهای افغانی ۵۰ دالر مفاد می‌گیرند و دیگر تمام پول‌ها در جیب پاکستانی‌ها می‌رود و سفارت هم خودش دست دارد.»
از سوی دیگر، مسئولان شرکت‌های سیاحتی در هرات، بلخ و غزنی، نیز رد درخواست ویزا پس از گرفتن پول از سوی سفارت و کنسول‌گری‌های پاکستان در افغانستان را تأیید می‌کنند.
سمیع همت، رییس اتحادیه‌ی شرکت‌های سیاحتی در غزنی، می‌گوید: «زمانی که ویزا را در سیستم وارد می‌کنی، وقت هم زیاد می‌گیرد و ۹۹ درصد ویزا رد می‌شود؛ اما دلیلش را هم مشخص نمی‌سازد و پول را واپس نمی‌دهد.»
مسئولان یکی از شرکت‌های سیاحتی دیگر در بلخ، نیز می‌گوید که نمایندگی‌های پاکستان، بیشتر درخواست‌های ویزا را رد می‌کنند و پولی که بابت ویزا پرداخت شده، نیز برگردانده نمی‌شود.
او می‌افزاید: «سیستم آن کمی مغلق است و مشکلی که دارد، این است که بیشتر ویزاها رد می‌شود و همان پولی که می‌گیرند، بعداً دوباره پول را نمی‌دهند.»
هم‌چنان، مسئول یک شرکت سیاحتی در هرات، نیز می‌گوید: «تمام قیمت ۱۵۰۰ است و هیچ کسی نمی‌تواند که قیمت تعیین کند. یگانه مشکل این است که ویزا صادر نمی‌شود یا زمان می‌برد.»
سلام‌وطندار را در تویتر دنبال کنید
با این همه، کارشناسان روابط بین‌الملل و حقوق‌دانان، فراهم‌سازی زمینه‌ی دلالی و فساد از سوی سفارت‌خانه‌ها را، خلاف کنوانسیون‌های بین‌المللی و قانونی ذکر می‌کنند و میگویند که امارت اسلامی باید برای جلوگیری از کارکردهای غیرقانونی سفارت پاکستان در کابل، اقدامات قانونی و دیپلماتیک انجام دهد.
عزیز معارج، کارشناس مسائل سیاسی و دیپلمات پیشین، می‌گوید: «امارت اسلامی باید مطابق اصول دیپلماتیک در قدم اول برای شان هشدار بدهد و در قدم دوم اقدام بسته‌کردن کند. چنین حرکات غیردیپلماتیک که باعث فساد و رشوت می‌شوند و طوری که اگر نشد، به مقامات وزارت خارجه‌ی پاکستان اطلاع دهد. در غیر آن صورت، دیپلمات‌هایی که چنین عمل را اجرا می‌کنند، باید در ۴۸ ساعت آن‌ها را از خاک خود بیرون کند.»
نورآقا شعیب، حقوق‌دان، نیز می‌گوید: «حکومت باید با سفارت پاکستان به گونه‌ی رسمی صحبت کند تا میکانیزم صدور ویزا مشخص و قانونی شود. اگر دولت پاکستان و سفارت آن در افغانستان سبب ایجاد فساد شده است، باید از سوی وزارت خارجه، سفیر پاکستان برای پاسخ‌گویی احضار شود.»
تلاش کردیم دیدگاه‌های مسئولان در وزارت امور خارجه‌ی افغانستان و سخن‌گویان امارت اسلامی را نیز در این گزارش داشته باشیم؛ اما با تماس‌های پی‌هم موفق نشدیم.
گفتنی است که پیش از این نیز، بارها گزارش‌هایی از بازار گرم دلالی در سفارت پاکستان پخش شده؛ اما سفارت این کشور در کابل همواره آن را رد کرده است.
