با تعلیق قوانین جزایی و حذف قانون منع خشونت در برابر زنان، شماری از حقوقدانان میگویند که نهادهای عدلی و قضایی حکومت سرپرست، بر بنیاد فقه حنفی و تعزیرات شرعی با پروندههای خشونت خانوادگی برخورد میکنند؛ رویکردی که به باور آنان، جای خالی قانون را تا اندازهای پر کرده است.
«مأمور ایرانی به سر مه اسلحه کشید. سرم داد زد و گفت که با اسلحه شلیک میکنم در سرت.» این گوشهای از روایت یکی از مهاجران افغان از خشونت و بدرفتاری پلیس ایران در جریان اخراج به افغانستان است. شماری از مهاجران افغان که به تازگی به افغانستان بازگشته، میگویند که با خشونت و بدرفتاریهای شهروندان ایران و پلیس آن کشور روبهرو شده اند.
سلاموطندار برای بررسی دلیلهای سکوت زنان در برابر خشونت، با ۳۶ زنی که خشونت را تجربه کرده اند، گفتوگو کرده است. این زنان از ۱۲ ولایت افغانستان در این گفتوگوها اشتراک کرده اند. ۲۸ تن از این زنان دلیل سکوت شان را ترس عنوان کرده و هشت تن دیگر نداشتن پشتیبان گفته اند.
راشد، میافزاید: «پس از حاکمیت امارت اسلامی، هیچ کسی نمیتواند که به زیردست خود ظلم کند و حق کسی را ضایع کند؛ چون طرف مقابل به آسانی برای بهدستآوردن حق خود میتواند به نزدیکترین محکمه اتبدایی مراجعه کند.»
به گفتهی این زنان، اعتیاد اعضای خانواده نه تنها زندگی شان را در فقر و تاریکی مطلق فرو برده؛ بل موجب اعتیاد دیگر اعضای خانواده نیز شده است. سلما، دختری ۲۱ساله، میگوید که اعتیاد پدرش به مواد مخدر (چرس)، او را مجبور کرده است سرپرستی چهار خواهر و برادر خردترش را برعهده بگیرد.
شماری از باشندگان کابل، در بارهی افزایش خشونت در برابر حیوانات به ویژه سگها در خیابانها، میگویند که گواه ازبینرفتن حیوانات توسط موتر و نادیدهگرفتن آن توسط رانندگان بوده اند. به گفتهی آنان، ایجاد این مشکل تنها محدود به کودکان نیست؛ بل بزرگسالان نیز در این خشونتها نقش دارند.
۲۵ نومبر، «روز جهانی منع خشونت در برابر زنان»، امسال با شعار «هیچ بهانهای پذیرفتنی نیست»، در حالی در سراسر جهان گرامیداشت میشود که دختران و زنان بسیاری در جهان و افغانستان از دههها به این سو با خشونتهای خانوادگی و اجتماعی دستوپنجه نرم میکنند.
خبیب غفران، سخنگوی وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت سرپرست امارت اسلامی اما میگوید که در سه سال گذشته هیچ خشونتی در برابر خبرنگاران رخ نداده است. او میافزاید که بازداشت برخی از خبرنگاران از سوی نهادهای امنیتی، ربطی به کار روزنامهنگاری آنها نداشته است.
شماری از بازگشتکنندگان از ایران، میگویند که پس از اخراج به افغانستان، امید شان به زندگی کاهش یافته و با مشکلات زیادی روبهرو استند.
کلایف ستفورد سمیت، وکیلمدافع عافیه صدیقی، دانشمند زن پاکستانی که به خاطر جمعآوری مدارک برای اثبات بیگناهی او به افغانستان آمده است، روز پنجشنبه، ۱۳ ثور، به سلاموطندار میگوید که او در زندان مورد خشونت و شکنجه قرار گرفته است.
سلاموطندار نظرسنجی را در میان ۳۸۹ زن در ۲۳ ولایت انجام داده که از این میان ۲۹۰ تن آن را، زنان متأهل تشکیل می دهند. بر اساس این نظرسنجی، ۶۳ درصد از زنان متأهل به دلیل رفتار نامناسب شوهر، خانوادهی شوهر، شرایط نامناسب برای زندگی، مداخلهی دیگران در زندگی مشترک و نحوه شخصیت شوهر، از ازدواج شان رضایت ندارند. .
بررسیهای سلاموطندار از جمعآوری آمار قتل و خودکشی در میان زنان، نشان میدهد که پس از تحولات پسین، خشونتهای شدید در برابر زنان رو به افزایش است.
در نزدیکی دادگاه عالی، زنان زیادی برای پیگیری پروندههای شان حضور دارند؛ اما بنابر محدودیتهای خانوادگی و اجتماعی حاضر به گفتوگو با ما نشدند. زحل را نیز در نزدیکی دادگاه عالی دیدم؛ او همانند دهها زن دیگر سرگردان و سراسیمه دنبال پروندهاش است. «۱۲ سال پیش پدرم گفت اگر در تنور هم بیفتی، باید با این مرد ازدواج کنی.»
یافتههای سلاموطندار از نظرسنجی ۴۱۲ دختر و زن در ۲۶ ولایت افغانستان نشان میدهد که ۸۴ درصد اشتراککنندگان این نظرسنجی از سوی همجنس خود با خشونت روبهرو بوده و ۱۶ درصد دیگر در پاسخ به پرسشهای این نظرسنجی گفته که هیچ خشونتی تا کنون از سوی همجنس شان ندیده اند.
۵۳ درصد از زنانی که از سوی همجنس شان با خشونت مواجه شده اند، گفته اند که بیشتر در محیط خانه و ۴۷ درصد دیگر گفته اند که در محیط بیرون از خانه تجربهی اعمال خشونت از سوی همجنسشان را داشته اند. ۴۲ درصد از کسانی که در محیط خانه با خشونت مواجه بوده، گفته اند که این خشونت را در خانهی پدر متحمل شده؛ در حالی که ۵۸ درصد دیگر گفته اند که پس از آغاز زندگی مشترک در خانهی شوهر شان، بر آنها خشونتهای روانی و فیزیکی اعمال شده است.
از روز جهانی محو خشونت در برابر زنان (۲۵ نومبر)، در حالی بزرگداشت میشود که زنان در افغانستان، با گونههای مختلف خشونت روبهرو اند. شماری از زنان در شهر کابل، با شکایت از روبهروبودن با خشونت در محیط خانه، میگویند که پس از بازماندن از تحصیل و دورشدن از اجتماع، با گونههای خشونت میان خانواده روبهرو شده اند.
