این روزها بیشتر فصل برداشت میوه و سبزی به ویژه سیب و آلوبخارا در غزنی است. کشاورزان و باغداران در غزنی، همهساله در هنگام برداشت محصولات شان از نبود مرکزهای پروسس و بستهبندی محصولات کشاورزی در این ولایت شکایت میکنند و میگویند که نبود امکانات جمعآوری و پروسس، همهساله سبب میشود که درصدی زیادی از محصولات شان در هنگام برداشت و انتقال به بازارها، آسیب ببیند و آسیبدیدن محصولات سبب میشود بازرگانان محصولات شان را به بهای پایین از آنان خریداری کنند.
آنان، به سلاموطندار میافزایند که به دلیل نبود مرکزهای پروسس و امکانات درست برای بستهبندی محصولات کشاورزی در این ولایت، آنان مجبور اند محصولات شان را در مرکز کشور بستهبندی کنند یا هم به بهای پایین آن را به فروش برسانند. شاهمحمد، یکی از باغداران در روستای «اسفنده» در جنوب مرکز غزنی است. از او در بارهی چهگونگی برداشت و جمعآوری میوهها از درختان باغش پرسیدیم. این باغدار، به سلاموطندار میگوید که میوههای شان را به شکل سنتی و با دست، از درختان میکنند و گاهی مجبور میشوند تا درختان را بتکانند و سپس میوهها را از زیر درختان بچینند.
او میافزاید که تا کنون هیچ آموزشی از سوی ریاست زراعت، آبیاری و مالداری غزنی به او داده نشده است و امکانات عصری برای جمعآوری و بستهبندی میوههایش نیز ندارد. «ریاست زراعت به ما کدام آموزشی نداده است. جمعآوری میوهها توسط کراچی و ریکشا میشود. درخت را اگر تکان بدهیم، به زمین میخورد و آسیب میبیند و خراب میشود. با دستان خود میوه را میکنیم و دیگر وسایلی نداریم. اگر وسایل میداشتیم، با وسایل میکندیم؛ وسایل نیست که صحیح انتقال داده شود، در انتقالش تکان میخورد، زخمی و خراب میشود.»
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
شاهمحمد میگوید که بستهبندینشدن معیاری محصولات کشاورزی، سبب میشود که باغداران در غزنی از حاصلات شان درآمد کمتری به دست بیاورند و اگر محصولات شان با بستهبندی معیاری به بازار عرضه شود، درآمد شان از این رهگذر بیشتر خواهد شد. او خواهان ایجاد مرکزهای پروسس و بستهبندی محصولات کشاورزی در غزنی است.
مسئولان در ریاست زراعت، آبیاری و مالداری غزنی، نبود زمینههای پروسس و بستهبندی معیاری محصولات کشاورزی در این ولایت را میپذیرند و میگویند که در همآهنگی با برخی بازرگانان، در آیندهی نزدیک یک مرکز معیاری پروسس و بستهبندی میوهها با سردخانه در ساحهی «روضهی سلطانمحمود» ایجاد خواهد شد.
محمدزکریا هوتک، مدیر عمومی باغداری ریاست زراعت، آبیاری و مالداری غزنی، به سلاموطندار در این باره میگوید: «همین مشکل بستهبندی معیاری در غزنی، برای محصولات زراعتی به ویژه میوهجات موجود بوده است. ما روی آن کار میکنیم و اگر بتوانیم سردخانههای معیاری و مراکز بستهبندی معیاری ایجاد شود که خوشبختانه یک تعداد تاجران از ولایتهای مختلف به ریاست زراعت مراجعه کرده اند. ما به آنها همکاری کردیم، ساحه و زمین را تقریباً مشخص کردیم که اگر انشاءالله منظور شد، با ایجاد این سردخانه، طبعاً در آن جا یک مرکز پروسس و بستهبندی معیاری هم ایجاد خواهد شد.»
از آن جایی که تربیه و آموزش کشاورزان و باغداران در راستای رشد زراعت و ارائهی آموزههای عصری برای باغداری مدرن، از مسئولیتهای ادارههای زراعت و مالداری است؛ در بارهی چهگونگی آگهیدهی در مورد بستهبندی معیاری از سوی ریاست زراعت، از مدیر عمومی باغداری این ریاست پرسیدیم.
آقای هوتک، در پاسخ میگوید که در جریان برداشت محصولات و بارگیری برای صادرات محصولات، با بازرگانان و باغداران همآهنگ هستند و هرازگاهی از جریان کار بستهبندی محصولات نظارت دارند تا مشاورههای مسلکی به آنان بدهند. «خود ریاست زراعت با کارمندان مسلکی شان در ساحه در قسمت بستهبندی معیاری، همان امکاناتی که در غزنی موجود است، زیر نظر رهنمودهای ما سیب خصوصا در غزنی بستهبندی میشود و در قسمتهای مختلف از این جا بارگیری میشد و به کشور هند، خوشبختانه امسال مقدار ۲۵۰ متریک تُن میوه به کشور هند صادر شد.»
بستهبندینشدن معیاری محصولات کشاورزی و فریبکاری برخی باغداران در چیدن محصولات در خریطههای پلاستیکی، شکایت مشتریان و بازرگانان را نیز به همراه داشته است.
بیشتر مشتریان و بازرگانان، میگویند که شماری از باغداران و بازرگانان محلی، میوهها و محصولات زخمی و خراب را زیر یا وسط خریطه یا کارتنها میچینند و روی خریطهها از محصولات بهتر استفاده میکنند.
محمدکریم یاری، کلانتر مندوی میوهی خشک در غزنی، در این باره به سلاموطندار میگوید: «متأسفانه در ولایت غزنی، شرکتهایی که به شکل معیاری و به شکل بینالمللی پروسس کنند، ما نداریم. ما با مشکل مواجه هستیم؛ امیدواریم تاجران ما، کسبهکاران ما و در رأس آن وزارت زراعت، در این عرصه ما را همکاری کند و پروسسش اکنون در این جا نمیشود و ما پروسس را در کابل میکنیم. در این جا ما شرکتهایی که پروسس کند، نداریم.»
کلانتر مندوی میوهی خشک در غزنی، میافزاید که آلوبخارای غزنی و برخی میوههای دیگر به پاکستان صادر میشود و بعد از بستهبندی، دوباره از پاکستان به نام محصول پاکستانی، به بازارهای بینالمللی صادر میشود. او تأکید میکند: «امیدوار هستیم در این زمینه وزارت صنعتوتجارت و تاجران ملی ما، کوشش کنند که شرکتهای پروسس را به شکل معیاری بسازند تا به مردم هم زمینهی کار مساعد شود. آلوبخارای ما حالا در پاکستان پروسس و به نام محصول پاکستان به بازارهای جهان عرضه میشود.»
شماری از کارشناسان امور کشاورزی در غزنی، نیز از بستهبندی فعلی محصولات در این ولایت ناخشنود اند و میگویند که برای بیشترشدن درآمد باغداران، نیاز است که محصولات به گونهی معیاری بستهبندی شوند تا مورد توجه بازرگانان بینالمللی قرار گیرند.
حشمتالله سایس، استاد دانشگاه و کارشناس امور کشاورزی در غزنی، به سلاموطندار میگوید که باغداران توان اقتصادی و امکانات لازم برای این کار ندارند و دولت مکلف به ایجاد سهولتها در این زمینه است. او میافزاید: «بستهبندی که اکنون صورت میگیرد، به ما قابل قبول نیست. باید به شکل درستش بستهبندی شود، به صورت معیاری باید بستهبندی شود تا بتواند در بازارهای منطقهای و بینالمللی قابل قبول باشد. بستهبندی درست که دهقانها باید انجام بدهند، امکانات زیاد کار دارد و از نظر اقتصادی متأسفانه اکنون دهقانهای ما قادر به بستهبندی معیاری نیستند.»
چه چیزی اما سبب میشود که بستهبندی محصولات کشاورزی، شرایط یک بستهبندی معیاری را تکمیل کرده نتواند. محمدزکریا هوتک، مدیر عمومی باغداری ریاست زراعت، آبیاری و مالداری غزنی، میگوید که باغداران باید از چیدن محصولات زخمی و فرسوده در کنار هم در یک سبد یا کارتن مشخص جلوگیری کنند و محصولات باید به گونهی یکدست، هموزن و به شکل معیاری در سبدهای معیاری از سوی کارگران فنی چیده و دوباره به شکل فنی بستهبندی شوند.
سلاموطندار را در شبکهی «ایکس» دنبال کنید
مدیر عمومی باغداری ریاست زراعت غزنی، میافزاید که برای انتقال محصولات نیز از لاریها و موترهای یخچالی استفاده و از تأخیر در انتقال محصولات برای پیشگیری از خرابشدن آن، جلوگیری شود. «میوهجاتی که زده و زخمی است یا مرض میداشته باشد، در بالا با کیفیت خوب چیده میشود. ما باید اندازه و کیفیت اول، دوم و سوم را در نظر بگیریم.»
حشمتالله سایس، استفاده از پلاستیک در بستهبندی میوهها را نادرست میداند و میگوید که در بستهبندی باید از سبدهای معیاری استفاده شود و سبدها هم باید سبک، هوادار و مقاوم باشد.
غزنی، از ولایتهای زراعتی در کشور است که بیشتر باشندگان آن به کشاورزی و دامداری سرگرم اند. با این که غزنی آبوهوای مناسب و زمینهای حاصلخیز برای بسیاری از محصولات کشاورزی دارد؛ اما نبود آگهیهای لازم برای کشاورزی مدرن و نبود امکانات لازم، سبب شده است که کشاورزان و باغداران با وجود تلاش و عرقریزی زیاد، درآمد کمتری به دست بیاورند.