نشانه‌های لت‌وکوب پولیس ترکیه هنوز هم روی بدن شمس‌الله مشاهده می‌شود. او با چهرۀ گرفته و صدای غم‌انگیز، وضعیت اسف‌بار مهاجرت بی‌مدرک قانونی/نامنظم را توصیف می‌کند.
شمس‌الله احمدزی که در یک مکتب دولتی استاد زبان انگلیسی بود، دو ماه پیش به‌دلیل وضعیت نامناسب اقتصادی و بی‌عدالتی اجتماعی بی‌مدرک قانونی راه مهاجرت را در پیش گرفت؛ بی‌خبر از این‌که شانسش در این مسیر با مشکلات بر می‌خورد.
شمس‌الله داستان سفرش را بسیار دردآور تعریف می‌کند و می‌گوید که در این راه همه‌چیز را از دست داد و زنده‌گی‌اش اکنون پُر از دشواری‌ها و مشکلات است.
سلام‌وطندار فارسی را در تلگرام دنبال کنید
این شهروند افغانستان دربارۀ مهاجرتش به ترکیه در گفت‌وگو با سلام‌وطندار چنین می‌گوید: «دزدان مثل گرگ‌های وحشی بر ما حمله کردند، سر ما جنگ داشتند و به فارسی می‌گفتند (این مال منه). در همین حال ما به سوی دروازۀ مرزی ترکیه فرار کردیم، سربازان ترکی بر ما شلیک کردند و ما برگشتیم. همین شد که ما به‌دست دزدان افتادیم، ما را می‌زدند و به ما می‌گفتند به خانواده‌های‌تان زنگ بزنید که پول حواله کنند. بر من فشار آوردند و من ۲۰۰ دالر از خانه خواستم تا که رهایم کردند.»
- مهاجرت نامنظم؛ امیرخان: هنوز به خواستۀ خود که زنده‌گی آرام است نرسیده‌ام
- مهاجرت نامنظم و سرنوشت ناروشن مهاجران افغانستانی در اروپا
- مهاجرت؛ خانواده‌یی که تمام پول‌هایش در راه و اردوگاه‌های ترکیه مصرف شد
شمس‌الله احمدزی تأکید می‌کند که در مسیر مهاجرت نامنظم همه‌چیز را از دست داد، اما می‌گوید خوش‌شانس بود که از چنگ مرگ زنده برگشت.
او می‌افزاید: «لت‌وکوب‌مان می‌کردند، مجبورمان می‌کردند که در پاسگاه‌ها کار کنیم و برج‌های مراقبت بسازیم. در موقع کار هم ما را لت‌وکوب می‌کردند و به اندازه‌یی به ما غذا می‌دادند که از گرسنه‌گی نمی‌ریم. کرتی‌های ما را گرفتند و موبایل مرا نیز گرفتند و چنان لت‌وکوب‌مان کردند که خون‌پُر شدیم.»
سلام‌وطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
در همین حال، اعضای خانوادۀ شمس‌الله احمدزی می‌گویند، از این‌که شمس‌الله زنده به خانه برگشته است، خوش‌حال‌اند. اما از این نگران‌اند که بحران جاری در کشور و گسترش فقر، بار دیگر او را به این راه نکشاند.
ممتاز احمدزی، برادر شمس‌الله احمدزی می‌گوید که مهاجرت نامنظم به برادرش آسیب روانی زده است و وضعیت صحی او خوب نیست.
ممتاز احمدزی می‌افزاید: «خوش‌حالم که برادرم دوباره برگشت، خیلی نگرانش بودیم. وضعیت صحی‌اش خوب نیست و مشکلات روانی پیدا کرده است. از این نگرانیم که بار دیگر راهی اروپا نشود؛ زیرا اکنون بی‌کار است و وظیفه‌اش را هم از دست داده است.»
این تنها شمس‌الله احمدزی نیست که به امید زنده‌گی بهتر مسیر مهاجرت نامنظم را در پیش گرفته است و مشکلات را به گونۀ عمیق تجربه می‌کند؛ بل جوانان بسیاری دیگر نیز به همین سرنوشت دچار شده‌اند.
با این حال، مسئولان وزارت مهاجران و بازگشت‌کننده‌گان می‌گویند، به کسانی که بی‌مدرک قانونی به دیگر کشورها سفر می‌کنند، برنامه‌های مختلف دارند که از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی پخش می‌شود.
سلام‌وطندار را در یوتیوب دنبال کنید
سیدعبدالباسط انصاری، مشاور بخش رسانه‌های وزارت مهاجران و بازگشت‌کننده‌گان به سلام‌وطندار می‌گوید، برنامه‌هایی برای آگاهی‌دهی عامه وجود دارد که در آن به افراد دربارۀ خطرهای مهاجرت نامنظم معلومات داده می‌شود و در برخی موردها این برنامه‌ها جوانان را از مهاجرت نامنظم باز می‌دارد.
مشاور بخش رسانه‌های وزارت مهاجران و بازگشت‌کننده‌گان می‌افزاید: «وزارت مهاجرین برنامه‌های مختلف در بخش آگاهی‌دهی عامه دارد و ما تلاش می‌کنیم سطح آگاهی هم‌وطنان‌مان بلندتر برود. حالتی را ایجاد کنیم که ملت ما، به‌ویژه نسل جوان ما که تصمیم به مهاجرت نامنظم می‌گیرند، باید آگاه شوند و بدانند که پیامدهای ناگوار و منفی در قبال دارد. یکی از آن‌ها مشکلات روانی‌ست که برای آن‌ها دست می‌دهد.»
شمس‌الله احمدزی از دولت می‌خواهد که زمینۀ کار را در کشور به جوانان فراهم کند تا جوانانی مانند او، به‌دلیل فقر و مشکلات اقتصادی راه مهاجرت نامنظم را در پیش نگیرند؛ زیرا به گفتۀ او، مهاجرت نامنظم و سفر قاچاقی به افراد اندکی فرصت زنده‌گی دوباره می‌دهد.
