سلام‌وطندار با ۱۴ آموزگار زن در کودکستان‌ها گفت‌وگو کرده است که ۱۲ تن در کودکستان‌های دولتی کار می‌کردند و در جریان یک سال پسین از وظیفه‌های شان برکنار شده اند. یافته‌های سلام‌وطندار نشان می‌دهد که همه آموزگاران زن در کودکستان‌ها که در این گزارش با آنها گفت‌وگو شده است، اکنون در وضعیت دشوار اقتصادی به سر می‌برند.
۱۲ آموزگار زن در کودکستان‌های دولتی که اکنون بی‌کار اند، از وضعیت بد اقتصادی شان شکایت دارند و خواهان فراهم‌سازی زمینه‌ی کار هستند. زرینا، آموزگار در کودکستان دولتی «ستاره» در کابل که پس از برکنارشدن، به کارکردن در خانه‌ها رو آورده است، میگوید که شوهرش معتاد به مصرف مواد مخدر است و با فرزندان قدونیم‌قدش در کابل تنها زندگی می‌کند. او میافزاید که بدون دلیل از کارش برکنار شد و اکنون با مشکلات اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کند.
صدف و فوزیه، آموزگاران در کودکستان دولتی مرکزی بلخ که هر یک بیش از ۲۰ سال در این کودکستان کار کرده، نیز از مشکلات اقتصادی شان پس از برکنارشدن روایت‌هایی دارند.
صدف میگوید: «فعلاً تنقیص شده‌ام، کار نمی‌کنم، دلیلش را نمی‌دانم که چرا تنقیص شده‌ام. هیچ امیدواری نداریم، ما را خانه‌نشین کردند و به ما گفتند وظیفه نمی‌توانید، منفکی را به دست ما دادند، حالا هم کار نمی‌کنم. اگر دولت بخواهد، امید است و اگر نخواهد خانه‌نشین می‌شوم. هر کدام ما نان‌آور خانه استیم و طفل داریم. نمی‌فهمم هدف شان چه بود، گناه ما چه بوده که ما را تنقیص کردند؟»
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
فوزیه، نیز میگوید: «در کودکستان مرکزی کار می‌کردم، هیچ نفهمیدیم که چرا منفک شدیم. خواستم که ولایت برویم تا صدای ما را بشنوند؛ اما کسی اجازه نداد، هیچ کس صدای ما را نشنیده و بی‌کار هستیم. گفتند هیچ اجازه نیست و هیچ دروازه تا کنون به روی ما باز نیست. در هیچ ریاست این کار نشده بود، تنها در ریاست کار و امور اجتماعی این کار شد. تنها نان‌آور خانه خودم بودم، حالا حیران مانده‌ام. در هر جا بروم، خانم‌ها را در کار نمی‌گیرند.»
از سویی هم، این آموزگاران، می‌گویند که تا کنون مستحق بازنشستگی نیز شناخته نشده اند و تنها به آنها گفته شده است که دیگر نمی‌توانند کار کنند و همین گونه خانه‌نشین شدند.
شکریه، آموزگار در یک کوکستان دولتی در بلخ، میگوید: «تقریباً شش ماه شد که در خانه هستیم، معاش هم نداریم و هیچ آینده‌ی ما معلوم نیست. حداقل همین قدر سال که کار کردیم، برای تقاعد که درخواست کردیم، به ما تقاعد ندادند.»
آموزگارانی که در این گزارش با آنها گفت‌وگو شده است، می‌افزایند که حکومت در بخش پرداخت معاش چند ماه شان، از آنها بدهکار نیز است. به گفته‌ی آنها، حکومت معاشات آنان را در جریان چند ماه پیش از منفک‌شدن شان نیز پرداخت نکرده است.
رنا، آموزگار در یک کودکستان دولتی در بلخ که اکنون بی‌کار است، میگوید: «ما پوهنتون/دانش‌گاه و درس خوانده‌ایم تا خدمت کنیم؛ اما حالا در خانه مانده‌ایم. حتا یک ماه معاش ما هم سر دولت ماند، هیچ چیزی به ما نداد. ما تکلیف روحی و روانی پیدا کرده‌ایم.»
با این همه، سمیع‌الله ابراهیمی، سخن‌گوی وزارت کار و امور اجتماعی، با تأیید برکنارشدن شماری از آموزگاران زن در کودکستان‌های دولتی، میگوید که این وزارت برای شماری از این آموزگاران پس از برکنارشدن زمینه‌ی کار را فراهم کرده است؛ موردی که آموزگاران برکنارشده در گفت‌وگو با سلام‌وطندار از وجود آن اظهار بی‌خبری می‌کنند.
شماری از آموزگاران کودکستان‌های دولتی پس از برکنارشدن از وضعیت بد اقتصادی شان در حالی شکایت دارند که پس از تحولات اخیر سیاسی و ممنوعیت کار زنان در اداره‌های دولتی و غیردولتی، شمار دانش‌آموزان در کودکستان‌های دولتی و غیردولتی نیز به گونه‌ی چشم‌گیری کاهش یافته است و شماری از کودکستان‌های خصوصی غیرفعال شده اند.
نبیله که با پول شخصی خودش یک کودکستان خصوصی ساخته بود و اکنون کودکستانش از فعالیت مانده است، میگوید که توانایی مالی برای تأمین کودکستانش را ندارد. نبیله که خودش تجربه‌ی آموزش در کوکستان‌ها را دارد و اکنون بی‌کار است، نیز از وضعیت دشوار اقتصادی شکایت می‌کند.
همین گونه، تمنا، آموزگار در یکی از کودکستان‌های خصوصی در کابل، نیز از وضعیت دشوار اقتصادی‌اش شکایت دارد و میگوید معاشی را که دریافت می‌کند، خیلی اندک است و برای مصرف خانواده‌اش بسنده نیست.
آموزگاران در کوکستان‌ها در حالی از وضعیت ناگوار معیشتی شان شکایت می‌کنند که شماری از فعالان حقوق زن نیز وضعیت آنان را نگران‌کننده می‌دانند و می‌گویند که آموزگاران زن قشر متضرر در افغانستان اند که همواره نادیده گرفته می‌شوند.
حمیرا فرهنگ‌یار، فعال حقوق زن، میگوید: «متأسفانه در افغانستان بنابر زیربنای اقتصادی ضعیف همه از فقر متضرر اند و معلمین هم متضرر شده اند. اساس یک جامعه را معلمین می‌سازد. معلمین همیشه در رده‌ی کم‌ترین معاش‌گرفتگان قرار دارند و معاش شان همیشه کم است. اگر یک معلم از لحاظ اقتصادی آرام نباشد، چه گونه می‌تواند اولاد وطن را تدریس کند.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
نسرین حمیدی، دیگر فعال حقوق زن، نیز میگوید: «واقعاً وضعیت معلمین نگران‌کننده است؛ چون به یک معاش به خانه می‌رود، هشت هزار – نه هزار افغانی آن هم با هزاران مشکلات به دست می‌آورند که ساعت‌ها در بانک‌ها ایستاد می‌شوند و منتظر می‌مانند از یک ماه بعد معاش شان معطل می‌شود. بالاخره به همان هم دل شان خوش است که خرج ماهوار را پیدا می‌کنیم.»
با این حال، ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی حکومت سرپرست امارت اسلامی، از تلاش‌ها برای رفع چالش‌های آموزگاران در مکتب‌ها و کودکستان‌ها خبر و وعده می‌دهد که به زودی این مشکلات حل خواهد شد.
او میافزاید: «فقط مشکلات اساتید نیست، در کل است. امیدوارم وضعیت بهتر شود و معاشات اساتید بلند شود. اساتیدی که در وظایف نیستند متقاعد هستند، نیازمندی متقاعدین ان‌شاءالله تا حدی مرفوع می‌شود.»
گفتنی است که پس از وضع محدودیت‌ها بر کار و آموزش زنان، بخش‌های فعال برای زنان به شمول بخش آموزگاری نیز متأثر شده است.
