آفتاب تازه بر لبه‌های بام‌ها در اسلام‌آباد، پایتخت پاکستان خزیده؛ اما در دل شمار زیادی از مهاجران افغان در این شهر، شب ترس هنوز ادامه دارد. آرامش این صبح، در پس پنجره‌های حاشیه‌افتاده‌ی شهر، رنگ پریده‌ای دارد. خیابان‌ها خاموش است؛ اما صدای آژیر موتر پلیس که برای بازرسی خانه‌به‌خانه در پس‌کوچه‌ها پیچیده، بدن مهاجرانی را به لرزه می‌اندازد.
در یکی از همین کوچه‌ها، خیرمحمد با نگاهی خسته از پشت پرده‌ی نازکی بیرون را می‌بیند. او، یکی از هزاران مهاجر افغان در پاکستان است که در معرض اخراج قرار دارد و از ترس بازداشت‌شدن، هفته‌هاست از خانه بیرون نرفته است؛ نه دیگر به خوراکه‌فروشی کوچکش می‌رود و نه به دیدار دوستان قدیمی.
خیرمحمد، ۳۰ سال است که در پاکستان روزگار می‌گذراند و در همین جا ازدواج کرده، سه فرزند دارد و همه دارایی‌اش، دکان کوچکی‌ست که نان سر سفره‌اش می‌آورد. حالا اما کابوس بازگشت به افغانستانی که برایش دیگر غریبه شده، آرامش را از او گرفته است. «کار، دکان و روزگار همین جاست؛ فرزندان و دوست‌هایم همین جاست؛ کاروبار و همه‌ی ارتباطاتم همین جا است. این خیلی دشوار است و امکانات هم نیست که همه‌ی این ها را به یک بارگی جمع کنیم»
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
از زمانی که حکومت پاکستان روند اخراج مهاجران بدون مدرک قانونی را آغاز کرده، خیرمحمد شب و روزش را در ترس و بلاتکلیفی سپری می‌کند. بزرگ‌ترین دغدغه‌اش آینده‌ی فرزندانش است؛ کودکانی که در پاکستان بزرگ شده اند و حالا آموزش، رؤیاهای شان و آینده‌‌ای که در این کشور متصور بودند، همه در معرض فروپاشی است. «سرگردان و پریشان و هر لحظه به این فکر استم که چه می‌شود و چطور کنم. بزرگ‌ترین تشویشم این است که فرزندانم در این جا درس می‌خوانند. درس و برنامه‌های شان به هم ریخته است.»
این تنها داستان خیرمحمد نیست؛ مهاجران زیادی داستان شبیه این را با خود دارند. یونس جیلانی نیز، یکی از این مهاجران است. او، سه سال پیش به پاکستان آمده و هنوز موفق نشده مدرک اقامت قانونی به دست بیاورد. نداشتن این امتیاز، هر لحظه ترس بازداشت‌شدن و اخراج به افغانستان را در او درونی می‌کند.
او، حالا در خانه‌ای کوچک، در یکی از منطقه‌های پرجمعیت اسلام‌آباد زندگی می‌کند؛ جایی که دیوارهای گلی و پنجره‌های شکسته‌اش، سایه‌بان زندگی بی‌ثبات او و خانواده‌اش شده‌اند. «از ترس گرفتاری پلیس از خانه‌های خود بیرون نمی‌شویم و به ترس استیم؛ منتظر استیم که چه وقت وضعیت مهاجران در پاکستان بهتر می‌شود.»
در کنار آن‌هایی که مدرک قانونی اقامت در پاکستان را ندارند، مهاجرانی که با ویزا به این کشور آمده اند نیز، حال‌وروز خوشی ندارند و تمدیدکردن ویزا را برای خودش چالشی می‌گویند. کیهان آرین، یکی از این مهاجران، می‌گوید هر بار که زمان تمدید ویزا می‌رسد باید هزینه‌ی سنگینی بپردازد.
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
تازه امروز، پلیس به ساختمان رهایشی آن‌ها آمده و خانه‌ها را یکی‌یکی بازرسی کرده است. کیهان که از نزدیک شاهد این صحنه بوده، می‌گوید: «رویه‌ی شان خوب نیست. برخورد پلیس تغییر و این‌ها از صلاحیت‌های خود سوءاستفاده کرده و با مهاجران برخوردهای خشن و خشونت‌آمیز هم صورت می‌گیرد.»
کیهان، می‌افزاید که در جریان بازداشت مهاجران حتا فرصت جمع‌آوری اسباب مورد نیاز شان را ندارند. «وضعیت برای مهاجران خوب نیست. وقتی این‌ها دست‌گیر می‌شود نه جنس‌های خانه خود را فروخته می‌تواند و نه می‌تواند که اجناس خود را به افغانستان انتقال دهد.»
پاکستان از اول اپریل، موج تازه‌ای از اخراج مهاجران افغان را آغاز کرده است. این روند برای افرادی که سال‌هاست در این کشور زندگی کرده اند، تنها یک جابه‌جایی ساده نیست، بل سقوطی‌ست در دل ناامیدی و سردرگمی، به جایی میان بی‌سرنوشتی و بی‌خانمانی.
کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، اعلام کرده که تنها در ۱۰ روز نخست اپریل، نزدیک به ۴۵ هزار مهاجر افغان از پاکستان اخراج شده اند؛ اما این تنها یک عدد نیست. پشت هر رقم، یک زندگی‌ست؛ خانه‌ای، رؤیایی و دل نگران از آینده.
