شماری از کشاورزان در غزنی، میگویند که افزایش حاصلات توتزمینی در این ولایت، سبب شده است تا کشاورزان بیشتری به کاشت آن رو بیاورند. محمدانور، کشاورز در غزنی، میگوید که در حدود یک جریب زمینش در ساحهی «نوغی» مرکز غزنی، توتزمینی کاشته است. او با خرسندی از درآمدی که در یک سال گذشته از فروش حاصلات توتزمینی به دست آورده است، میگوید که در یک سال، تا ۱۰ برابر حاصلات دارد.
محمدانور، میافزاید بتههای توتزمینی را در ماه میزان میکارند که در ماه حمل سال بعد، به گُل مینشیند و زمان نموی آن ۱۰ تا ۱۵ روز است که در ماه ثور، حاصل میدهد. «در ماه جوزا سر آن را درو میکنیم، به خاطری که رنر نمیاندازد و با همان انرژی که ذخیره است، دوباره برگ میکند. ما تا آخر سال، تقریباً هشت تا ۱۰ چند از آن حاصل میگیریم.»
به گفتهی محمدانور، بهای هر کیلوگرام توتزمینی در غزنی، ۱۵۰ تا ۱۶۰ افغانی است و تاجران محلی، این میوه را از آنان خریداری میکنند یا هم خود شان به بازارها انتقال میدهند. او، همچنان میگوید که در یک سال، از یک جریب زمین ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار افغانی درآمد حاصل میکند.
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
در همین حال، کارشناسان امور کشاورزی، میگویند که کاشت توتزمینی، به دلیل هزینهی کم و سود بیشتر آن، افزایش یافته است. صالحمحمد، کارشناس امور کشاورزی و مسئول «انجمن زراعتی سنایی غزنوی»، به سلاموطندار میگوید که با توجه به کمشدن زمینهای کشاورزی و افزایش نفوس در این ولایت، کشاورزان تلاش دارند از زمین کم، حاصلات و درآمد بیشتری به دست بیاورند و بتوانند نیازهای خانوادههای شان را تأمین کنند که به گفتهی او، توتزمینی این امکان را برای آنان فراهم کرده است.
او میافزاید: «در سابق، یک نفر ۱۰ جریب زمین داشت، حالا نیم جریب دارد. با این نفوس زیاد، احتیاجات/نیازهای فامیل برآورده نمیشود. مردم در صدد این هستند تا میوهای بکارند که از زمین کم، عاید زیاد به دست بیاورند؛ به این حساب، در سالهای آخر، فارمهای توتزمینی بیشتر رواج یافته است.» به گفتهی او، بتههای توتزمینی در نخست از ایتالیا به کشور وارد شده است و سپس کشاورزان غزنی بتههای آن را از هرات به غزنی آورده اند که حاصلات آن در این ولایت، نتیجهی خوبی داده است و درآمد توتزمینی از حاصلات یک جریب زمین از ۳۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار افغانی میشود و در مقایسه با گندم که درآمد آن از ۲۰ تا ۳۰ هزار افغانی میشود، ۱۰ برابر بیشتر است.
صالحمحمد، میگوید که توتزمینی هم به شکل گلخانهای و هم در ساحهی آزاد کشت میشود و همچنان در مناطقی که آب کم است، سیستم آبیاری قطرهای را آموزش داده اند.
در همین حال، زکریا هوتک، مدیر عمومی باغداری ریاست زراعت، آبیاری و مالداری غزنی، به سلاموطندار میگوید که توتزمینی در این ولایت، حاصلات خوبی داشته و این اداره، برنامههای آموزشی بسیاری را برای آموزش روشهای کاشت، تولید و بستهبندی این محصول به کشاورزان، راهاندازی کرده است.
او، میافزاید: «تقریباً شش سال پیش، نمونههای مختلف توتزمینی را از فارم بادامباغ آوردیم که نتیجهی خوب داد. سالهای قبل، قطعات نمایشی از توتزمینی را در غزنی داشتیم، دهقانان/کشاورزان میآمدند و از قطعات بازدید میکردند و در رابطه به کاشت، جمعآوری و تکثیر آن، به دهقانان خود آموزش میدادیم.»
سلاموطندار را در تویتر دنبال کنید
از سویی هم، احمدضیا، یکی از تاجران محلی در غزنی، میگوید که توتزمینی افزون بر غزنی، به بازارهای ولایتهای همجوار آن نیز عرضه میشود. او میافزاید: «تقاضا برای آن زیاد است. ما یک سیر توتزمینی را از منطقه در بدل نزدیک به یک هزار افغانی میخریم و پس از بستهبندی، آن را به ۱۲۰۰ افغانی میفروشیم؛ یعنی هر کیلوگرام به ۱۷۰ تا ۱۸۰ افغانی فروخته میشود.»
با این حال، خریداران توتزمینی در غزنی، با خرسندی از کیفیت و طعم خوب توتزمینی در این ولایت، اما میگویند که بستهبندی و چهگونگی عرضهی آن به بازار، معیاری نیست. ذبیح، یکی از خریداران در غزنی، میگوید که تاجران باید این محصول را به گونهی معیاری به بازار عرضه کنند. او میافزاید: «توتزمینی غزنی، مزهاش بسیار خوب و کیفیتش عالی است. من چند روز پیش، یک کیلوگرام را ۱۴۰ افغانی خریدم. ما از بستهبندیاش رضایت نداریم.»
توتزمینی، از جمله میوههایی است که در سالهای پسین، توجه کشاورزان و باغداران را به خود جلب کرده و کاشت آن در شماری از ولایتها، مروج شده است.